Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 08/05/2013 22:10 (GMT+7)

Chứng tâm mạch tắc nghẽn trong đông Y

1 - Nguyên nhân

Chứng tâm mạch tắc nghẽn trong Đông y thường do đàm trệ hoặc huyết ứ làm nghẽn tắc, hoặc do khí hư không thúc đẩy được sự vận chuyển của huyết, làm cho sự vận hành khí huyết không lưu thông, do lao động quá sức làm tổn hại khí, hoặc tình chí uất ức sinh ra đàm trọc, chứng tâm mạch tắc nghẽn thường gặp trong các bệnh hung tý, tâm thống, tấm quí...

2. - Triệu chứng

Ngực bụng khó chịu, đau vùng tim phía sau xương ức lan tỏa ra sau lưng, hai cánh tay và bả vai. Bệnh nặng thì không chịu nổi, hồi hộp đoản hơi, có khi khó thở, môi miệng khô, mặt, móng tay, móng chân tím tái, chất lưỡi tía xạm, ria lưỡi có nốt ứ huyết, mạch sác hoặc kết đại trầm huyền, cần phân biệt với chứng can uất khí trệ.

3. - Biện chứng

Chứng tâm mạch tắc nghẽn thường xuất hiện trong nhiều bệnh tật. Nhưng đặc điểm lâm sàng thường cố định. Nếu đau xiên ra vùng lưng thì dùng “Uất bối tán” những trường hợp do dương vi, thì dùng thuốc can ôn mà điều trị. Nếu âm ngưng trệ thì dùng thuốc ôn thông như “ Lý trung thang” mà điều trị. Nếu có ẩm nghịch thì dùng thuốc tuyên tiết “Ngô thù du thang”. Nếu bĩ nghẽn thì dùng phương pháp tân ôn như “Qua lâu giới bạch bán hạ”. Nếu có suyễn nghịch thì dùng thuốc khổ giáng “Quế chi gia phác, hạch thang, chứng tý kéo dài thì phải thông kinh hoạt lạc dùng Toàn phúc thang”. Gần đày có kinh nghiệm dùng Tam thất liều cao vì cơ chế của tam thất khi huyết chảy thì có tác dụng cầm huyết, khi huyết ngưng đọng thì có tác dụng làm tan huyết để lưu thông.

4. - Phân biệt chẩn đoán

- Chứng can uất khí trệ với chứng tâm mạch tắc nghẽn. Cả hai chứng đều có triệu chứng vùng ngực khó chịu, đau do khí uất trệ, lâm sàng rất dễ lẫn lộn, chứng can uất do tình chí bịuất ức can mất đi sự xơ tiết điều đạt mà gây nên, còn chứng tâm mạch tắc nghẽn do dương hư, âm lấn vị trí của dương, hoặc do àn uống nhiều chất béo, đàm thấp nung nấu lấn lên vùng ngực, khí uất không điều hòa làm cho huyết trệ, đó là nguyên nhân sinh ra hai chứng, về lâm sàng chứng can uất khí trệ phạm vi tức ngực rộng, mức độ đau nhẹ hơn và khi đau lan tỏa xuống hai mạn sườn, hoặc chướng và đau bụng dưới, khi thở dài thì dễ chịu, nếu là phụ nữ thì phiền táo, cáu giận, kinh nguyệt không đều, hai vú hay trướng đau, còn chứng tâm mạch tắc nghẽn vùng ngực đau

chướng khó chịu ở vùng trước tim, môi tím tái mạch kết đại đó là triệu chứng để phân biệt chẩn đoán giữa hai chứng.

5 - Phương pháp điều trị:

5.1. Do tâm mạch tắc nghẽn xuất hiện chứng tâm quí.

Nguyên nhân:Do dương khí trong tâm không mạnh, huyết vận hành không thông suốt, hoặc do tà khí phong hàn, thấp xâm phạm kinh mạch, tâm khí bị nghẽn, huyết dịch vận hành thất thường.

Triệu chứng:Hồi hộp từng con, ngực khó chịu và có từng cơn đau ở vùng tim, mặt môi tím tái, mạch trầm huyền hoặc sác.

Phương pháp điều trị:Nếu thực chứng nên hoạt huyết thông lạc dưỡng tâm an thần.

Bài thuốc thường dùng:Đào hồng tứ vật thang.

Đương qui       12g           Xuyên khung         8g

Xích thược       8g            Đào nhân             12g

Sinh địa           12g           Hồng hoa             12g

Tùy chứng có thể gia Quế chi 12g, Phục thần 12g, Đảng sâm 12g. Ngày một thang sắc uống 3 lần sau khi ăn, uống khi thuốc còn ấm.

Nếu bệnh thuộc hư chứng: Phương pháp điều trị: Bổ khí dưỡng tâm, an thần định chí. Bài thuốc thường dùng: dưỡng tâm thang phối hợp với bài Đan sâm ẩm.

Hoàng kỳ         12g           Ngũ vị tử              6g

Phục thần        12g           Cam thảo              4g

Đương qui       12g           Đại táo                 12g

Xuyên khung     8g            Viễn chí               8g

Bạch linh          12g           Táo nhân              16g

Bán hạ              10g           Bá tử nhân           12g

Nhục quế         6g            Nhân sâm            12g

Sinh khương    3 lát

Bài Đan sâm ẩm: Đan sâm 16, Sa nhân 8g. Đàn hương 8g.

5.2. Do tâm mạch tắc nghẽn dẫn đến tâm thống.

Nguyên nhân:Do tâm mạch ứ nghẽn, khí trong ngực bị chèn ép “Bất thông thì thống”.

Triệu chứng:Đau vùng tim, hoặc vùng ngực khó chịu lưỡi tía tối, mạch hoạt sác hoặc trầm huyền.

Phương pháp điều trị:Hoạt huyết hóa ứ, giảm đau.

Bài thuốc thường dùng: Huyết phủ trục ứ thang.

Đương qui       12g      Cát cánh   8g

Sinh địa       12g     Chích thảo 4g

Xích thược   16g     Hồng hoa 12g

Đào nhân     12g     Chỉ xác      8g

Xuyên khung 8g      Ngưu tất   12g

Sài hồ          4g

Ngày uống 1 thang, tùy theo chứng có thể gia giảm cho thích hợp.

5.3. Do tâm mạch tắc nghẽn xuất hiện chứng hung tý.

Nguyên nhản:Dohung dương không mạnh, tâm khí bất túc làm cho huyết mạch tắc nghẽn, hoặc do hàn tà ngưng đọng, mạch không lưu thông tâm mạch bị chèn ép mà sinh ra bệnh.

Triệu chứng:Vùng ngực đau âm ỉ, nghẹn hơi, hồi hộp, rêu lưỡi mỏng hoặc nhớt, chất lưỡi tối hoặc đỏ tía, mạch huyền tế...

Phương pháp điều trị:Thông dương, tán hàn, tuyên tý.

Bài thuốc: Quát lâu, giới bạch, bán hạ thang.

Quát lâu        1 quả

Bán hạ          25g

Giới bạch      120g

Rượu trắng vừa đủ

Ngày 1 thang. Hoặc có thể dùng bài Ồ đầu xích thạch chi hoàn:

Ô đầu           0,4g

Thục tiêu       12g

Can khương 8g

Phụ tử          8g

Xích thạch chi 12g

Có thể gia Đan sâm 16g, Hồng hoaI2g,Đào nhân 12g, Hương phụ 12g. Ngày uống 1 thang sau khi ăn, uống khi thuốc còn ấm.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Công nghệ mới trong xử lý chất thải góp phần phát triển bền vững ngành chăn nuôi Việt Nam
Ngày 3/7, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Bắc Ninh và Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức Hội thảo Phổ biến một số công nghệ mới có hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi. Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo người sản xuất, kinh doanh, hộ chăn nuôi và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
"Sắp xếp lại giang sơn” là bước đi lịch sử
Sáng 30/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội về sáp nhập tỉnh, thành phố cùng các quyết định của Trung ương Đảng thành lập đảng bộ tỉnh và nhân sự lãnh đạo địa phương tại Thành phố Hồ Chí Minh và có bài phát biểu với nhân dân Thành phố, đồng thời gửi gắm thông điệp tới nhân dân cả nước.
Phối hợp thúc đẩy giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật
Vừa qua, Viện Tài chính vi mô và Phát triển cộng đồng (MACDI) - tổ chức trực thuộc VUSTA - đã có buổi làm việc và ký kết thỏa thuận hợp tác với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế và Liên hiệp hội tỉnh nhằm triển khai Dự án “Thúc đẩy giáo dục hòa nhập cho trẻ khuyết tật tại An Giang, Bắc Ninh và Hòa Bình với sự tham gia của nhóm hỗ trợ trẻ hòa nhập”.
Công bố giải thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Trị lần thứ XI
Sáng ngày 30/6, Ban Tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Quảng Trị tổ chức Công bố các quyết định khen thưởng và trao thưởng Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Quảng Trị lần thứ XI (2024 – 2025). Tham dự có các thành viên trong Ban Tổ chức Hội thi; các tác giả, nhóm tác giả của 23 giải pháp, đề tài đạt giải tại Hội thi lần này.