Tự động hoá điều khiển và giám sát đóng cắt máy cắt trạm trung gian qua đường dây điện thoại
Điện lực Gia Lai đang quản lý vận hành 17 trạm biến áp trung gian 35/22kV, 35/15kV, 35/10kV, 35/6kV và các trạm cắt trung gian (gọi tắt là trạm trung gian). Trong trạm trung gian lắp đặt các máy biến áp, các máy cắt bảo vệ và đóng cắt các máy biến áp và các xuất tuyến vào ra. Ngoài ra có 65 máy cắt phân đoạn đường dây nằm rải rác trên các đường dây cao thế.
Vì các trạm trung gian không có người trực nên công nhân quản lý vận hành đường dây và trạm biến áp phải thường xuyên đến để lấy các thông số vận hành, hoặc thao tác đóng cắt các máy móc phục vụ cho công tác trên lưới điện và đóng lại máy cắt để cấp điện lại cho khách hàng trong trường hợp máy cắt tự cắt do sự cố... Những công việc trên rất tốn nhân lực và thời gian của ngành điện, vì khoảng cách từ các trạm trung gian đến trung tâm trực điều hành và xử lý sự cố thường rất xa, có vị trí xa đến 40 km. Đặc biệt khi có sự cố trên lưới điện, máy cắt tự động cắt gây mất điện toàn khu vực, có trường hợp không phát hiện được ngay vùng mất điện để xử lý kịp thời phục vụ cho khách hàng.
Trưởng phòng kỹ thuật Nguyễn Đức cùng hai cộng sự Võ Ngọc Quý và Nguyễn Phương Nam đã dày công nghiên cứu cho ra đời giải pháp kỹ thuật: “Sử dụng PLC *và PC **điều khiển và giám sát đóng cắt máy cắt trạm trung gian từ xa qua đường dây điện thoại”.
Giải pháp kỹ thuật đã sử dụng, tận dụng lại toàn bộ các thiết bị nhất thứ, nhị thứ hiện có, thiết kế, lắp đặt hệ thống điều khiển PLC tại các trạm trung gian không người trực. Các kỹ sư giàu tính sáng tạo đã đấu nối toàn bộ hệ thống tín hiệu bảo vệ, điều khiển, đo lường của các máy cắt vào tủ điều khiển từ xa PLC; viết chương trình cho PLC để điều khiển và giám sát đóng cắt từ xa các máy cắt bằng ngôn ngữ S7-300; cài đặt cấu hình các modem hiện có để có thể kết nối máy tính đặt tại Phòng Điều khiển Trung tâm Điều độ điện lực và PLC đặt tại các trạm trung gian qua đường dây điện thoại; sử dụng giao tiếp qua cổng COM, tốc độ truyền 9600 bps; viết chương trình giao diện tại máy tính để có thể điều khiển và giám sát đóng ngắt tự động các máy cắt tại máy tính bằng ngôn ngữ Visual Basi 6.0.
PLC đặt tại các trạm trung gian hàng giờ tự động quay số để kết nối báo thông số và trạng thái các máy cắt xuất tuyến về máy tính đặt ở Trung tâm Điều độ. Khi sự cố làm các máy cắt tự động cắt, PLC tự động thực hiện đóng lặp lại máy cắt từ 0 đến 3 lần theo chu trình cài đặt trước; tự động quay số để kết nối báo về máy tính tình trạng máy cắt, nguyên nhân...
Ưu điểm của giải pháp là định kỳ truy cập để lấy thông số (dòng điện, điện áp, tần số, công suất, sản lượng...), tiết kiệm được thời gian và nhân lực cho công tác này, đồng thời kịp thời phát hiện sự cố để giải quyết nhanh chóng, đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục cho khách hàng, giảm thiểu thời gian mất điện.
Điện lực Gia lai đã thử nghiệm thành công giải pháp này tại các trạm trung gian F11 Chư Sê, F19 Hàm Rồng, F12 Đăk Đoa. Giải pháp được Hội đồng sáng kiến của Điện lực Gia Lai đánh giá cao và có khả năng áp dụng hầu hết các trạm trung gian trên địa bàn Gia Lai. Điện lực Đắc Lắc đến tham quan học tập kinh nghiệm và áp dụng giải pháp này tại một trạm trung gian của Đắc Lắc. Chi phí lắp đặt 7.165.000 đồng/trạm, vận hành, thuê bao 1 điện thoại khảng 360.000 đồng. Tổng số tiền mà giải pháp này làm lợi được Điện lực Gia Lai tính toán vào khoảng 89 triệu đồng/trạm.
Hiện nay, mỗi công ty điện lực tỉnh, thành phố có trung bình khoảng trên 10 trạm trung gian và hàng chục máy cắt phân đoạn đường dây. Nếu áp dụng ra toàn quốc, giải pháp này sẽ làm lợi rất lớn về nhân lực, thời gian, tiền của cho ngành điện.
---------
*PLC(Programmable Logic Controller)là một bộ điều khiển logic lập trình được. PLC dùng để thay thế cácmạchrơ le trong thực tế. PLC hoạt động theo phương thức quét các trạng thái trên đầu ra và đầu vào. Khi có sự thay đổi ở đầu vào thì đầu ra sẽ thay đổi theo.
**PC (Personal Computer): máy tính cá nhân