Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 15/03/2012 21:31 (GMT+7)

Trồng sa nhân tím dưới tán rừng vừa chống xói mòn đất vừa đem lại hiệu quả kinh tế

Sa nhân tím (Amomum longiligulare T.L. Wu), họ gừng (Zingiberaceae) là một trong những cây thuốc quý, chuyên trị các bệnh về đường ruột. Ngoài ra, nó còn được sử dụng nhiều trong công nghiệp thực phẩm (gia vị), mỹ phẩm… Nhiều năm qua, tại 6 huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi, sa nhân phân bố dưới tán rừng tự nhiên và được người dân tìm kiếm, thu hái, nhưng lại không nắm được các kỹ thuật về nhân giống, trồng, thu hoạch, bảo quản nên cây sa nhân ngày càng giảm cả về diện tích và chất lượng. Trước thực trạng đó, Viện KHKT Nông nghiệp duyên hải Nam Trung bộ đã tiến hành trồng thử nghiệm cây sa nhân tím tại 2 xã Ba Cung và Ba Trang của huyện Ba Tơ. Trồng dưới tán rừng thông (thuần, loại 20 tuổi), tại hộ ông Lê Văn Ninh, xã Ba Cung với số lượng 1.100 cây, trên diện tích 4.000m 2và dưới tán rừng tự nhiên thứ sinh, tại hộ ông Phạm Văn Rót, tổ 2, làng Leo, thôn Kon Dốc, xã Ba Trang với số lượng 1.100 cây, trên diện tích 4.000m 2.

Sau 18 tháng, cây sa nhân tím trồng dưới tán rừng tự nhiên thứ sinh tại hộ ông Phạm Văn Roóc ở tổ 2, làng Leo, xã Ba Trang, cây đã ra hoa và đậu quả, chiều cao cây từ 71,2-79,7cm, số cây/bụi là 9-9,7. Năng suất quả tươi đạt khoảng 56,8-110,7kg/ha, quy ra quả khô khoảng 7,7-15kg/ha. Trong khi đó, tại hộ ông Lê Văn Ninh, xã Ba Cung, cây sa nhân được trồng dưới tán rừng thông (thuần, loại 20 tuổi) chậm phát triển hơn. Chiều cao cây từ 65,1-69,1cm, số cây/bụi là 6-6,5, chỉ có một số cây ra hoa rải rác.

Tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, chủ nhiệm đề tài cho biết: Để đánh giá về khả năng sinh trưởng và phát triển của cây sa nhân tím trồng dưới tán rừng ở huyện Ba Tơ, chúng tôi đã tiến hành 2 thí nghiệm về ảnh hưởng của mật độ trồng và ảnh hưởng của độ tàn che. Ở dưới tán rừng tự nhiên, sau 18 tháng trồng cây đã cho quả bói, năng suất từ 60-120kg quả tươi/ha. Với mật độ trồng từ 3.500-4.000 cây/ha, năng suất đạt khoảng 100kg/ha, còn ở mật độ 2.500 cây/ha, năng suất chỉ đạt khoảng 80 kg/ha. Dưới độ tàn che từ 0,5-0,7, cây sa nhân cho năng suất quả từ 70-80kg/ha. Qua đó cho thấy, trồng sa nhân tím dưới tán rừng tự nhiên, cây ra hoa và cho quả bói sớm hơn, có đến 80-90% số cây trồng đã ra hoa, còn ở rừng trồng chỉ mới có 10-20% cây ra quả. Như vậy, trồng sa nhân dưới tán rừng tự nhiên có điều kiện ẩm độ tốt hơn thì cây sẽ ra hoa sớm hơn. Tuy nhiên theo đặc tính sinh vật học của cây sa nhân là thường sau 24 tháng, có nơi 36 tháng cây mới ra quả bói, nhưng riêng ở Ba Tơ, sau 18 tháng trồng, cây đã cho quả. Điều này có thể nói rằng, việc phát triển cây bản địa - cây sa nhân bằng phương pháp kỹ thuật mới thì sẽ rút ngắn được thời gian trồng, thu hoạch tập trung hơn.

Kỹ thuật trồng cây sa nhân tím cũng rất dễ, không tốn công đầu tư chăm sóc. Cây được trồng vào đầu mùa mưa và kết thúc vào giữa mùa mưa (từ tháng 9 đến tháng 11); chọn đất, đào hố với kích thước 30x30x30 cm, bón lót phân chuồng 5 kg/cây. Chú ý: Đào hố, bón lót và lấp hố trước khi trồng 1 tháng; mật độ trồng 2.500 cây/ha. Sau khi trồng 1-2 tháng thì trồng dặm, làm cỏ, vun gốc và bón phân vô cơ để giúp cây sinh trưởng khỏe, cho năng suất cao. Cây sa nhân tím có đặc điểm là phát triển nhanh, khoảng 2-3 năm thì nhảy lấp kín mặt đất, lấn át tất cả các cây dại khác. Thời gian cây ra quả từ tháng 8 đến tháng giêng âm lịch và ra liên tục, cứ cách 1 tuần quả chín là phải thu hoạch. Nếu chăm sóc tốt, khoảng vào năm thứ hai cây bắt đầu ra quả bói và đến năm thứ 3 trở đi cây ra quả rộ. Hiện nay, giá quả sa nhân tím được thu mua khoảng 10.000 đồng/kg quả tươi và 300.000-400.000 đồng/kg quả khô. Như vậy, chỉ tận dụng 1 ha đất dưới tán rừng, bà con đã có thể thu được 1,5 tấn quả tươi, bán được 15 triệu đồng.

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà cây sa nhân tím còn góp phần che phủ diện tích đất trống đồi trọc rất hiệu quả, góp phần hạn chế tình trạng xói mòn đất, nhờ hệ rễ cây sa nhân tím phát triển rất mạnh, ăn sâu vào đất,… ông Nguyễn Quốc Hải, kỹ sư Viện KHKT NN Duyên hải Nam Trung bộ cho biết.

Với kết quả nghiên cứu của đề tài, có thể thấy rằng trồng sa nhân tím dưới tán rừng không những cải thiện được môi trường tự nhiên của đất; giúp người dân tăng thu nhập, cải thiện đời sống mà còn góp phần bảo tồn và phát triển loại dược liệu quý sẵn có tại địa phương, từng bước hình thành vùng nguyên liệu bền vững và ổn định cho ngành dược tỉnh nhà./.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Sửa Luật Đất đai 2024: Đề xuất 2 phương án về bảng giá đất, bỏ "nguyên tắc thị trường"
Tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ nguyên tắc thị trường trong xác định giá đất, thay vào đó Nhà nước đóng vai trò chủ thể xác định; đồng thời đề xuất 2 phương án khi xây dựng bảng giá đất...
Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng 2025: Thúc đẩy hình thành hệ sinh thái năng lượng an toàn, hội nhập
Ngày 28/7, Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng: Tầm nhìn và Hành động” đã diễn ra tại Hà Nội do Hội Dầu khí Việt Nam (Hội DKVN) phối hợp cùng Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) tổ chức. Diễn đàn là một trong những sự kiện quan trọng Chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030.
Đoàn công tác VUSTA tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng FEIAP tại Thái Lan
Từ ngày 23-25/7/2025, đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do ông Nguyễn Quyết Chiến - Tổng Thư ký làm Trưởng đoàn đã tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng Liên đoàn các tổ chức Kỹ thuật châu Á - Thái Bình Dương (FEIAP) tại Bangkok, Thái Lan. Tham gia đoàn công tác có đại diện Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế, Văn phòng VUSTA.
Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng dự Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam
Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam được thành lập ngay sau giải phóng năm 1975. Trong suốt 50 năm qua, Hội đã có nhiều đóng góp quan trọng cho hoạt động tư vấn chính sách đối với các vấn đề trọng đại của đất nước. Gần đây nhất là phản biện trong góp ý văn kiện Đại hội XIII và XIV của Đảng, các đề án tăng trưởng xanh, đường sắt cao tốc, quy hoạch vùng và dự thảo nhiều chính sách kinh tế quan trọng...
Lãnh đạo VUSTA tham dự Hội nghị IAS 2025
Đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch VUSTA, Giám đốc Ban Quản lý dự án Quỹ Toàn cầu - VUSTA về phòng, chống HIV/AIDS làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Khoa học quốc tế về phòng, chống HIV/AIDS 2025 (Hội nghị IAS 2025) tại Rwanda từ ngày 12/7 đến ngày 17/7/2025.
Thắp nến tri ân nhân Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ
Ngày 24/7, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947–27/7/2025), Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp cùng Đoàn Thanh niên Hội Nhà báo Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trang trọng tổ chức Chương trình “Thắp nến tri ân” tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội).