Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ hai, 17/07/2006 14:32 (GMT+7)

Thuốc kháng viêm không steroid

Cũng như các thuốc corticoid, NSAID có tác dụng chống viêm vì ức chế sự tạo thành prostaglandin (PG), nhưng khác corticoid ở chỗ, chúng ức chế men cyclooxygenase (COX), xúc tác sự tổng hợp PG từ acid arachidonic, trong khi corticoid lại ức chế men phospholipase, thúc đẩy phản ứng tạo acid arachidonic từ phospholipid của màng tế bào. Ngoài tác dụng chống viêm, NSAID còn làm giảm đau, hạ sốt nên cũng được gọi là thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm; chúng không có tác dụng chống dị ứng, chống sốc, và đặc biệt, không gây ức chế miễn dịch như các thuốc corticoid.

Có rất nhiều loại NSAID đang được sử dụng trong điều trị, thường hay gặp nhất là aspirin, paracetamol, ibuprofen, diclofenac, indomethacin, meloxicam, acid minesulic,… Trước đây vài năng có một nhóm NSAID rất được ưa chuộng vì chỉ ức chế chuyên biệt COX2, là men xúc tác tạo PG gây viêm chứ không ảnh hưởng đến COX1, yếu tố xúc tác sản xuất PG che chở niêm mạc dạ dày, vì vậy ít gây tác dụng phụ loét dạ dày tá tràng. Sau này, người ta đã phát hiện ra chúng có những tác dụng phụ lên tim mạch, có thể dẫn đến tử vong nên các bác sĩ hiện rất thận trọng khi kê toa cho bệnh nhân nhóm thuốc này mà vẫn sử dụng các thuốc cổ điển vì chúng cho tác dụng tốt mà cả bác sĩ lẫn người bệnh đều có kinh nghiệm sử dụng.

NSAID được chỉ định cho những trường hợp bệnh khớp do viêm như viêm khớp dạng thấp, các chứng viêm không phải do thấp khớp,… dùng giảm đau như đau răng, đau bụng kinh, nhức đầu, đau cơ, đau hậu phẫu, đau do chấn thương, sưng nền, đau bụng kinh (thống kinh)…

Các thuốc kháng viêm không steroid hấp thu tốt qua đường tiêu hoá nên thường được sử dụng ở dạng uống, ít khi phải tiêm.

Để tăng cường tác dụng giảm đau và kháng viêm, có thể phối hợp hai thuốc nhóm này với nhau (như paracetamol và ibuprofen), hoặc với một thuốc khác (như paracetamol và cafein), nhưng người bệnh không nên tự ý phối hợp khi không có chỉ định của thầy thuốc.

Nhóm thuốc này cho tác dụng trị liệu tốt, nhất là làm giảm đau trong những trường hợp viêm, nhưng chúng cũng gây khá nhiều tác dụng phụ mà thường gặp nhất là gây viêm loét dạ dày, tá tràng, có khi nặng đến mức xuất huyết; đó là do thuốc ức chế sự tổng hợp PG, đặc biệt là PGE nên làm giảm lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày dẫn đến loét, xuất huyết. Vì vậy không dùng thuốc này cho những người có tiền sử viêm loét dạ dày. Thuốc còn gây xuất huyết do ức chế tổng hợp PG, tranh chấp với vitamin K, giảm tổng hợp prothrombin, ức chế sự đông vón tiểu cầu nên dễ gây xuất huyết, đặc biệt xuất huyết trong mắt.

Chính vì vậy, không dùng thuốc trong những trường hợp sốt chưa rõ nguyên nhân, ngoại trừ paracetamol, vì paracetamol không có tác dụng trên tiểu cầu. NSAID dễ gây dị ứng, hen suyễn và có thể có dị ứng chéo, khi người dùng bị dị ứng với một thuốc nào trong nhóm thì có thể cũng bị dị ứng với những thuốc còn lại.

Để giảm thiểu những tác dụng phụ, nhất là tác dụng làm loét dạ dày, tá tràng, các nhà sản xuất đã bao viên thuốc trong một màng đặc biệt, chỉ tan rã khi xuống đến ruột (aspirin pH8), khi dùng loại thuốc này cần nuốt nguyên viên, không bẻ hay nghiền nát viên thuốc. Tuy nhiên, biện pháp này cũng chỉ hạn chế được một phần tác dụng phụ, vì thuốc gây loét là do cơ chế ức chế PG. Khi kê toa loại thuốc này, nếu xác định người bệnh phải uống lâu dài, các bác sĩ cũng thường có các biện pháp phòng ngừa bổ sung như:

- Chỉ định liều thấp nhất có tác dụng;

- Cho bệnh nhân dùng kèm NSAID với một số thuốc có tác dụng chống loétnhư misoprostol ( Cyctotec), thuốc ức chế bơm proton (omeprazol); thuốc kháng H2 như ranitidin, hoặc dùng với các thuốc kháng acid (hydroxid nhôm, ma-nhê).

Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định, không nên tự ý kết hợp các thuốc kháng viêm không steroid với nhau hay với nhóm corticoid, vì sự phối hợp này không làm tăng tác dụng trị liệu mà chỉ làm tăng các tác dụng phụ của thuốc mà thôi. Trong khi dùng thuốc, nên hạn chế rượu bia và thuốc lá vì những thứ này làm tăng tác dụng phụ của thuốc.

Nguồn: Thuốc & Sức khoẻ, số 296, 15/11/2005, tr 10

Xem Thêm

Văn hóa đọc là giá trị nền tảng góp phần phát triển con người và xã hội trong kỷ nguyên mới
Trong thời đại của cách mạng công nghiệp 4.0 và toàn cầu hóa, để đất nước vươn mình sánh vai cùng các cường quốc năm châu, không thể thiếu ánh sáng của tri thức, mà trong đó sách đóng vai trò trung tâm. Sách và Văn hoá đọc chính là nền tảng để xây dựng một xã hội học tập, sáng tạo và phát triển bền vững.
Giải pháp nào để phát triển các mô hình NN, thủy sản hiệu quả cao theo hướng an toàn, bền vững tại các tỉnh ĐBSCL?
Đó là những nội dung được các đại biểu đưa ra tại hội thảo khoa học “Giải pháp phát triển các mô hình nông nghiệp, thủy sản hiệu quả cao theo hướng an toàn, bền vững tại các tỉnh ĐBSCL” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) phối hợp với LHH tinh Kiên Giang và Viện Nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ (Viện IHT) tổ chức ngày 12/4 tại TP Rạch Giá.
Sơn La: Tìm giải pháp quản lý, bảo vệ và sử dụng nguồn nước
Ngày 2/4, Liên hiệp hội tỉnh phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo "Thực trạng và giải pháp quản lý, bảo vệ và sử dụng nguồn nước". Sự kiện thu hút sự tham gia của hơn 40 đại biểu đến từ các sở, ban, ngành, doanh nghiệp, trường đại học, cao đẳng và cơ quan truyền thông địa phương.
Huế: Hội nghị về Nội tiết và Đái tháo đường năm 2025
Ngày 29/3, Hội Nội tiết và Đái tháo đường thành phố Huế phối hợp với Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam đã tổ chức hội nghị khoa học Cố đô mở rộng lần thứ 8 về bệnh nội tiết, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa năm 2025.

Tin mới

Thúc đẩy hoạt động đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp ASEAN tại Việt Nam
Sáng ngày 29/4/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hải Phòng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Thúc đẩy công tác đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp tại Việt Nam”. Hội thảo do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam và TS. Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng đồng chủ trì.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Phát huy sức mạnh trí tuệ và tâm huyết của trí thức KHCN trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị
Nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam - LHHVN) xác định phát huy trí tuệ, trách nhiệm và tâm huyết của đội ngũ trí thức là nhiệm vụ trung tâm, tạo động lực để khoa học công nghệ và chuyển đổi số trở thành lực lượng sản xuất chủ đạo thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
An Giang: 30 trí thức KH&CN tiêu biểu được tôn vinh 2025
Chiều ngày 28/4, tại trụ sở Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh An Giang, Hội đồng xét chọn trí thức Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tiêu biểu tỉnh năm 2025 đã tổ chức phiên họp chính thức. Đây là lần thứ hai An Giang triển khai hoạt động xét chọn và tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu.
Quảng Ngãi: Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III đã tìm ra nhà vô địch
Sau 2 ngày tranh tài sôi nổi, chiều ngày 27/5, tại Nhà thi đấu IEC Quảng Ngãi, Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III, năm 2025 đã tổ chức bế mạc, trao 16 giải thưởng cho các đội đoạt giải. Đội CFF đến từ trường THPT Lê Trung Đình đã xuất sắc giành giải Nhất chung cuộc.
Khởi động Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 năm 2025
Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp ứng dụng, chuyển giao, nghiên cứu và phát triển sản xuất các sản phẩm, nền tảng, giải pháp dựa trên công nghệ số để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hiện thực hóa các cơ hội, tiềm năng mà chuyển đổi số mang lại khi đưa được công nghệ số vào mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đến từng người dân.
Khai mạc Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III
Ngày 26/4, tại Quảng Ngãi, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi và Tỉnh đoàn tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc và vòng loại Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III, năm 2025.
Văn hóa đọc là giá trị nền tảng góp phần phát triển con người và xã hội trong kỷ nguyên mới
Trong thời đại của cách mạng công nghiệp 4.0 và toàn cầu hóa, để đất nước vươn mình sánh vai cùng các cường quốc năm châu, không thể thiếu ánh sáng của tri thức, mà trong đó sách đóng vai trò trung tâm. Sách và Văn hoá đọc chính là nền tảng để xây dựng một xã hội học tập, sáng tạo và phát triển bền vững.