Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 22/02/2005 21:00 (GMT+7)

Người đi tìm bí mật của Hội An lộng gió

Bí kíp sống chung với... nóng 

Phần mở đầu luận văn thạc sĩ kiến trúc của Võ Trọng Nghĩa thế này: “Máy điều hòa nhiệt độ đang được sử dụng ngày một nhiều ở những nước nhiệt đới. Nhưng hàng trăm năm trước, những khu đô thị đông dâncư ở khu vực này đâu có máy điều hòa, vậy người ta phải làm cách nào đó để có thể sống chung với... nóng”.

Và anh giới thiệu với hội đồng khoa học một mô hình “sống chung với nóng” có một không hai trên thế giới: kiến trúc mái nhà của phố cổ Hội An. Sau hơn hai giờ bảo vệ, đề tài “ảnh hưởng của hình thứcmái nhà truyền thống ở Hội An đến việc thông gió” được trao giải Luận văn xuất sắc nhất của Đại học Tổng hợp Tokyo, Nhật Bản - danh hiệu mà chưa có người nước ngoài nào làm được từ trước đếnnay.

Lần đầu tiên đến Hội An, Nghĩa leo lên nóc khách sạn và kêu lên “Ôi trời ơi!” khi nhìn thấy kiến trúc lạ lùng của các mái ngói tại đây. Mái nhỏ rồi mái to nối lại với nhau chứ không làm liền một máito, tạo thành chỗ trũng ở giữa. “Đó là điều mà dân kiến trúc sợ nhất, vì nó là tác nhân hàng đầu gây dột nước”. Sao lại như thế nhỉ, Nghĩa trằn trọc mấy đêm liền.

“Điểm thú vị nhất trong quá trình tìm hiểu là mình phát hiện ông bà mình ngày trước tính toán cực siêu. Chắc chắn là không dùng máy móc như bây giờ, nhưng họ biết được hướng đi của gió, nó sẽ lướttrên mái nhà nhỏ, chạm vào đỉnh mái và tách ra làm nhiều phần. Sẽ có một phần gió chạy lên, còn đa phần là chạy xuống. Và hay nhất là tính sao cho toàn bộ phần gió chạy xuống đó vào hết ở mái nhàphía sau. Thế là chẳng cần quạt, cả gian nhà cứ lồng lộng gió từ sông Hoài thổi vào, tha hồ mát...” - anh giải thích.

Nhưng để có được một câu giải thích ngắn gọn như trên, chàng kiến trúc sư này phải mất hơn năm trời phân tích, thử nghiệm và tìm cách chứng minh.

Năm 1996, Nghĩa lên đường sang Nhật theo một học bổng khi vừa tròn 20 tuổi.

Năm 1999, Võ Trọng Nghĩa được nêu tên trang trọng trong lễ tuyên dương của trường khi giành giải vàng cuộc thi thiết kế nhà của Tập đoàn Suzuki.

Năm 2000, đồ án của anh được giải thưởng đồ án xuất sắc nhất trường và được giới thiệu tại triển lãm kiến trúc toàn Nhật Bản.

Từ năm 2001-2002, Nghĩa liên tiếp được nhận giải thưởng đồ án xuất sắc nhất của trường Đại học Công nghiệp Nagoya, có tác phẩm tham gia tại triển lãm kiến trúc toàn quốc. Cuối năm 2002, anh nhận thêm giải thưởng lớn kiến trúc sinh viên của Hội Kiến trúc sư Nhật Bản vùng Toukai.

Năm 2003, anh tiếp tục giành giải thưởng luận văn đặc biệt của Hội Kiến trúc sư Rotary.

Đến năm 2004, Nghĩa tốt nghiệp thạc sĩ với giải thưởng luận văn xuất sắc nhất của trường Đại học Tokyo.Hôm bảo vệ luận văn, Nghĩa mang đến một mô hình gió thật lạ: nhà cổ thu nhỏ, nhiệt độ đúng kiểu là 35 độ C và gió muốn nhìn thấy được thì phải có màu. Và cái màu đó được làm bằng hơi của... nước đá khô. Tập luận văn thạc sĩ nói có bấy nhiêu chuyện nhưng dài tới 200 trang toàn số liệu và bản vẽ.

Nhưng đó mới là... “môđen” nhà đầu tiên của Hội An, dành cho những ngôi nhà nằm ngay trung tâm phố. Miền đất đặc biệt này còn có những gian nhà có một mặt nhìn ra sông. “Cái này thì đúng là tuyệt. Chẳng có một tay kiến trúc nào làm mái lớn mái nhỏ như người Hội An cả. Nhưng chính cái mái diệu kỳ này làm cho áp suất trong nhà thấp, gió luôn có lối thoát. Thế là vừa mát mẻ, lại vừa không sợ... trúng gió”.

Công thức của gió Hội An

Đầu năm 2004, Nghĩa về nước, bắt đầu một cuộc tìm kiếm gió với quy mô lớn hơn: Vì sao cả khu vực phố cổ đều mát? “Rõ ràng là tất cả mọi thứ ở đây đều được đặt đúng nơi, đúng chỗ và có tính toán một cách toàn diện. Chẳng hạn ở các góc đường đều có một giếng nước, các con đường đều được bố trí theo một qui luật nhất định mà bây giờ gọi là quy hoạch đô thị để bất cứ nơi nào cũng có độ luân chuyển không khí cao nhất...”.

Một mình Nghĩa đi khắp nơi, đo đạc, hỏi han, ghi ghi chép chép mãi và gầy hết mấy ký vì những thông số đặc biệt này. “Sao trước nhà, giữa nhà, sau nhà đều có gió mát?”; “Sao đầu đường có độ ẩm cao, giữa đường lại chẳng thấy chút độ ẩm nào mà vẫn mát?”; “Sao nhà nào cũng có vườn giữa?”; “Sao nhà cổ luôn thông suốt từ trước ra sau?”… Nghĩa quay cuồng với hàng loạt câu hỏi, những bí mật mà chẳng có tài liệu nào có thể giải đáp được. Anh gõ cửa từng ngôi nhà, xin phép đủ các kiểu để được vào trong nhà dân cân đo đong đếm... gió.

Gặp Nghĩa tại sân bay khi chuẩn bị về Nhật, anh cười rất tươi: “Tớ đã nhờ được các anh ở Trạm Khí tượng thủy văn Quảng Nam hỗ trợ trong việc đo các số liệu và phân tích bản đồ chuyên dụng. Đã đoán ra nguyên lý của Hội An lộng gió rồi, nhưng đường còn dài, tớ sẽ trở lại nhiều lần nữa để hoàn thành cái bí kíp về gió tuyệt vời nhất trên đời của Hội An…”.

Nguồn: tintucvietnam.com ngày 03/08/04

Xem Thêm

Tôn vinh và tri ân một nghề cao quý nhất
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 hằng năm là dịp để toàn xã hội tôn vinh và tri ân những người thầy, người cô đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Đây không chỉ là ngày lễ ý nghĩa trong ngành giáo dục mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, gắn kết tinh thần “tôn sư trọng đạo” - truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
GS.TSKH Nguyễn Đức Cương: Khoa học phải luôn mở rộng hợp tác và học hỏi
GS.TSKH Nguyễn Đức Cương, một trong những nhà khoa học hàng đầu về hàng không - vũ trụ của Việt Nam, đã có hơn nửa thế kỷ cống hiến cho ngành khoa học kỹ thuật hàng không vũ trụ. Không chỉ là người đặt nền móng cho các sản phẩm bay tiết kiệm chi phí cho Việt Nam, ông còn là người thầy tâm huyết, truyền cảm hứng và kiến thức cho nhiều thế hệ trẻ…
An Giang: Người thắp lửa sáng tạo cho học sinh tiểu học
Đam mê đặc biệt với khoa học và sáng tạo, thầy giáo Nguyễn Văn Trung đã không ngừng nỗ lực truyền cảm hứng cho học sinh tiểu học, đồng thời hướng dẫn các em đạt được những thành tích ấn tượng ở cả cấp tỉnh lẫn cấp quốc gia.
Phú Yên: Những nữ trí thức góp phần cải thiện đời sống người dân
Trong thời kỳ hội nhập, sự phát triển của khoa học và công nghệ đóng vai trò là nền tảng thúc đẩy các ngành kinh tế - xã hội khác phát triển. Đặc biệt, trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) nữ trí thức không chỉ thể hiện khả năng sáng tạo, nghiên cứu mà còn góp phần tạo ra những ứng dụng thực tiễn giúp cải thiện đời sống người dân và phát triển kinh tế.
Tấm gương sáng trong nghiên cứu và bảo tồn di sản lịch sử
Ông sinh năm1948 tại Phường Hồng Hà, thị Yên Bái, là nhà khoa học tâm huyết, là tấm gương sáng về lòng kiên trì, sự đam mê nhiên cứu và cống hiến hết mình cho sử học của tỉnh Yên Bái. Những đóng góp của Nguyễn Văn Quang đối với ngành sử học đã để lại những dấu ấn sâu sắc và có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn di sản lịch sử địa phương nơi có nhiều di tích lịch sử và văn hóa dân tộc vùng cao.
Trí thức tiêu biểu Nguyễn Tiến Quyết - Người chinh phục khoa học để lấy mạng sống cho con người!
Nhắc đến ông là nhắc đến chân dung của một người thầy thuốc tâm huyết, nhà khoa học nhiệt thành và một nhà giáo với tình yêu nghề đậm sâu. Có thể nói, xuyên suốt chặng đường cống hiến không ngừng nghỉ đã qua, bằng tâm sức, niềm đam mê khoa học bất tận, ông đã có những cống hiến đáng tự hào cho nền y tế nước nhà.

Tin mới

Quảng Ngãi: Tuyên truyền chủ trương của Đảng cho trí thức
Chiều ngày 19/11, Liên hiệp Hội tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức hội nghị thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cho đội ngũ trí thức tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề: “Tình hình xung đột Israel-Hamas, Hezbollah; xung đột Nga-Ukraine. Tác động và xử lý của Việt Nam”.
Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động của đốt mở tại Việt Nam
Mặc dù 68% số người được khảo sát có ý thức về môi trường, 80% có ý thức về sức khỏe, nhưng vẫn thể hiện sẽ tiếp tục “đốt đồng” (đốt lộ thiên/đốt mở trong nông nghiệp), với lý do chủ yếu “vì tin có tác dụng tốt, nhanh, rẻ”. Do vậy, cần có giải pháp truyền thông phù hợp để thay đổi thói quen này.
Phát huy vai trò, trách nhiệm của trí thức KH&CN & LHHVN trong hoạt động của MTTQVN các cấp
Nhằm thảo luận, đề xuất các giải pháp đẩy mạnh và phát huy sức mạnh trí tuệ của đội ngũ trí thức trong hệ thống LHHVN tham gia vào các hoạt động của MTTQVN, nhất là trong hoạt động TV,PB&GĐXH, LHHVN tổ chức Hội thảo Giải pháp phát huy vai trò, trách nhiệm của trí thức trong hoạt động của MTTQVN các cấp. Hội thảo được tổ chức vào chiều ngày 19/11, tại trụ sở LHHVN.
Tôn vinh và tri ân một nghề cao quý nhất
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 hằng năm là dịp để toàn xã hội tôn vinh và tri ân những người thầy, người cô đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Đây không chỉ là ngày lễ ý nghĩa trong ngành giáo dục mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, gắn kết tinh thần “tôn sư trọng đạo” - truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
Mạng lưới cơ sở giáo dục đại học phải đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao
Việc quy hoạch lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học và sư phạm giúp các cơ sở này nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu và khả năng thích ứng với những thay đổi của xã hội và nền kinh tế, cần tính toán nhu cầu đặc biệt quan trọng của đất nước về nguồn nhân lực chất lượng cao như kỹ sư bán dẫn, kỹ sư vận hành đường sắt tốc độ cao…
Tập huấn nâng cao kiến thức về chuyển đổi số cho hội viên tại tỉnh Lào Cai
Trong hai ngày 15 – 16/11, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Lào Cai và Trường Cao đẳng Lào Cai tổ chức Hội nghị tập huấn “Nâng cao kiến thức về chuyển đổi số” tại Tp. Lào Cai. Hội nghị đã thu hút sự tham dự của hơn 100 đại biểu, học viên là hội viên của Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Lào Cai.
Đề xuất giải pháp phát triển công nghiệp SX cây giống chất lượng phục vụ phát triển cây ăn quả khu vực miền núi phía Bắc
Ngày 12/11, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Sơn La và Hội Giống cây trồng Việt Nam tổ chức Hội thảo “Phát triển công nghiệp sản xuất cây giống chất lượng phục vụ phát triển cây ăn quả khu vực miền núi phía Bắc” tại thị trấn Nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La.