Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 12/06/2008 23:17 (GMT+7)

Lịch sử của diêm

Trước khi diêm ra đời, con người muốn lấy lửa thật phiều phức. Người ta phải dùng dao lửa đập mạnh vào đá cứng (thực ra đó chính là đá lửa - một loại thạch anh đặc biệt, gọi là silex) làm bắn ra các tia lửa. Cách lấy lửa kiểu này phải hết sức kiên trì, có lúc phải lặp lại hàng chục lần mới nhận được lửa. Vào thời trung cổ các binh sĩ đi ra trận cũng phải mang theo đá lửa. Khi bắn một phát pháo, họ phải đánh lửa để đốt mồi, có khi mất vài phút. Vì vậy nhiều khi kẻ thù đã tiến đến trước mặt trong lúc binh sĩ còn đang tập trung tinh thần để đánh lửa!

Mãi đến năm 1834, trên thế giới mới xuất hiện que diêm đầu tiên. Que diêm thời đó khác xa với que diêm ngày nay. Đầu que diêm mang chất hoả phốt pho vàng (thực ra là phốt pho trắng có một lượng nhỏ chuyển thành phốt pho đỏ). Phốt pho vàng là chất rắn dễ bốc cháy. Loại diêm này chỉ hơi nóng một chút là bốc cháy dễ dàng: 4P + 5O 2→ 2P 2O 5. Khi mang theo loại diêm này có lúc tự nhiên bốc cháy gây hoả hoạn. Vì vậy chúng rất nguy hiểm khi sử dụng. Hơn nữa, phốt pho vàng rất độc hại, các công nhân sản xuất loại diêm này rất dễ bị ngộ độc.

Sau đó, người ta thay phốt pho vàng bằng hỗn hợp của lưu huỳnh và phốt pho vàng theo tỷ lệ 3 phần lưu huỳnh và 4 phần phốt pho theo khối lượng để làm chất phát hoả cho diêm. Đây là loại diêm ma sát. Loại diêm này tuy không độc nhưng rất dễ bắt lửa vì chỉ cần cọ sát vào tường, vào quần áo hay cọ sát vào nhau cũng bốc cháy, dùng loại diêm này đương nhiên là không an toàn.

Đến cuối thế kỷ XIX, người ta mới chế tạo được diêm an toàn, đó là loại diêm mà ngày nay chúng ta đang dùng. Gọi là diêm an toàn vì nó không bị phát hoả khi cọ xát hay va chạm. Muốn que diêm bốc cháy, ta phải sát đầu que diêm vào vỏ bao diêm. Trên đầu que diêm, người ta phủ một lớp thuốc có các chất oxi hoá như KClO 3, K 2Cr 2O 7và các chất như lưu huỳnh, tinh bột, keo dán. Trên vỏ bao diêm có phủ một lớp phấn diêm. Thuốc phấn diêm có phốt pho đỏ Sb 2O 3và keo dán. Để tăng ma sát cho sự cọ sát, người ta thêm bột thuỷ tinh nghiền mịn vào cả hai thứ thuốc đó khi quyệt que diêm vào vỏ bao diêm, các chất oxi hoá và khử tác dụng với nhau:

2KClO 3+ 3S → 2KCl + 3SO 2

2K 2Cr 2O 7+ 3S → 2K 2O + 2Cr 2O 3+ 3SO 2

Các phản ứng trên toả nhiệt, các hạt phốt pho đỏ rất nhỏ ở thuốc phấn diêm bốc cháy và đốt cháy thuốc đầu diêm rồi que diêm bắt lửa. Như vậy sử dụng diêm an toàn, tiện lợi.

Xem Thêm

Nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng các mô hình kinh tế xanh
Chính phủ yêu cầu thực hiện hiệu quả Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn 2050. Đồng thời nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng các mô hình kinh tế xanh, đô thị, nông thôn xanh; thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững...

Tin mới

Thanh Hoá: Tập huấn Bình dân học vụ số cho cán bộ, hội viên
Ngày 22/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Thanh Hóa tổ chức Hội nghị tập huấn về Công nghệ số ứng dụng trong sản xuất và đời sống (Bình dân học vụ số) cho gần 200 cán bộ, hội viên của các hội thành viên, trung tâm trực thuộc, đơn vị liên kết trong hệ thống Liên hiệp hội.
Phú Thọ: Lấy ý kiến về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013
Sáng ngày 20/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Phú Thọ (Liên hiệp hội) tổ chức hội thảo lấy ý kiến của đội ngũ trí thức, chuyên gia, nhà khoa học về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.
Tiền Giang: Họp mặt và vinh danh trí thức KH&CN
Ngày 20/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Tiền Giang phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức họp mặt trí thức KH&CN và vinh danh 2 trí thức được phong hàm Phó Giáo sư, 8 trí thức được công nhận học vị Tiến sĩ.
ĐẨY MẠNH HỢP TÁC VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐỐI NGOẠI NHÂN DÂN TRONG HỆ THỐNG LIÊN HIỆP HỘI VIỆT NAM
Sáng ngày 13/5/2025 tại tỉnh Sóc Trăng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội thảo “Xúc tiến hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm hoạt động đối ngoại nhân dân trong hệ thống Liên hiệp hội Việt Nam”.
VUSTA đóng góp cho Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 và Dự thảo Luật KHCN & ĐMST
Dù chỉ sửa đổi một số điều của Hiến pháp năm 2013, đội ngũ trí thức Liên hiệp Hội Việt Nam nhấn mạnh tính cấp thiết và chiều sâu cải cách, từ mô hình chính quyền hai cấp đến quy định cụ thể cấp hành chính, làm rõ vị trí tổ chức chính trị - xã hội...