Họ Lương trong lịch sử
Họ Lương đã và đang đóng góp nhiều nhà khoa cử, danh nhân văn hóa yêu nước ,phát triển toàn diện. Thời Lê,Nguyễn đã có 23 vị Tiến sĩ, trong đó tên của 11 vị được khắc trên các tấm bia đá nay còn lưu tại Văn Miếu Quốc Tử Giám, trong đó có Trạng nguyên Lương Thế Vinh, một danh nhân kiệt xuất, thời vua Lê Thánh Tông; Bảng nhãn Lương Đắc Bằng, một vị quan thanh liêm, cương trực, một Nhà giáo tâm huyết đã giáo dục đào tạo cho đất nước thời đó những nhân tài đặc biệt như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, sau này lại là Thày học của con mình, Tiến sĩ Lương Hữu Khánh, Công thần của Nhà Lê Trung hưng và trạng Bùng Phùng Khắc Khoan, một nhà văn hóa lớn,... cùng nhiều nhà khoa cử, quan lại giỏi, tướng sĩ tài có công lớn trong các Triều đại phong kiến cũ. Sau này tiếp tục phát triển với những danh nhân nổi tiếng như Cụ Cử Lương Văn Can của Đông Kinh Nghĩa Thục và phong trào Đông du, Lương Ngọc Quyến với khởi nghĩa Đội Cấn Thái nguyên...Trong cao trào CM từ khi Đảng ta ra đời (năm 30-31 và sau này),tiêu biểu là Bí thư Xứ ủy Bắc kỳ Lương Khánh Thiện, một thanh niên trí thức ở Hải phòng, đã bị TD Pháp giết hại. Nhà mỹ thuật Họa sĩ Lương Xuân Nhị nổi tiếng đất Hà thành. CM thành công và t/k chống Pháp, chống Mỹ có AHLĐ,GS nông học Lương Định Của , nhà khoa học tâm huyết với nền nông nghiệp nước nhà...Tiếp sau là một đội ngũ đông đảo các nhà chính trị UV TƯ Đảng, BT Tỉnh ủy, trí thức CM- GSTSKH, Quản lý,giảng dạy tại các T. ĐH, CĐ, các Tướng Tá,Cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội anh hùng góp công sức , máu xương cho sự nghiệp Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, một đội ngũ những nhà doanh nghiệp tầm cỡ, có đóng góp lớn lao cho công cuộcĐổi Mới...
Họ Lương có những truyền thống rất tốt đẹp **như:
- Truyền thống yêu nước, cách mạng,
- Truyền thống hiếu học,
- Truyền thống hoạt động văn hoá, khoa học , mở mang kinh tế,
- Truyền thống nhân hậu, thật thà, cương trực, liêm khiết ,
- Truyền thống đoàn kết gắn bó với họ tộc.
- Đặc biệt phụ nữ họ Lương có những đức tính tốt đẹp, cần cù chịu khó đảm đang mọi vịêc, không những tề gia nội trợ xây dựng gia đình mà còn tích cực tham gia việc làng, việc nước; có nhiêu tài năng và có cá tính độc đáo: Mạnh mẽ, thẳng thắn, mạnh dạn... như câu nói dân giã lưu truyền qua nhiều đời đã lột tả cá tính đó" Con gái họ Lương, chân gác bờ tường, phe phảy quạt mo..."; thật lý thú khi Bùi Văn Tam đã phát hiện Bà Hà Thị Quế, UV TƯ Đảng khóa 4, 5, 6 Chủ tịch Hội LHPN VN một thời, là một con gái họ Lương, tên là Lương Thị Hà đã từng lãnh đạo thành lập chiến khu Hà- Ninh- Thanh, vũ trang kháng Nhật giành chính quyền tỉnh Ninh bình ngày 19/8/1945. Bà là một trong ba UVTƯ Đảng họ Lương - Đ/c Lương Văn Nghĩa, AHLĐ, Bí thư TƯ Đoàn TNCS HCM , Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp; Đ/c Lương Công Đoan, BT TƯ đoàn TNCS HCM, Bí Thư Tỉnh ủy Phú Yên..
Để minh chứng cho những nhận định đó, Nhà giáo Bùi văn Tam, trong cuốn sách nhan đề " Họ Lương trong cộng đồng các dân tộc Việt nam- NXB Hội Văn hóa các dân tộc VN -2001" đã nêu lên tương đối đầy đủ những sự kiện, nhân vật họ Lương, những tấm gương sáng điển hình từ các thời kỳ lịch sử xa xưa, qua thời kỳ CM , chống Pháp, chống Mỹ và hiện nay, là niềm vinh dự, tự hào của toàn họ tộc. Có thể nói:
Sự phát triển lâu dài, toàn diện, vững chắc của họ Lương, gắn bó mật thiết với sự phát triển của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, phục vụ đắc lực cho sự phát triển của đất nước qua các giai đoạn lịch sử.
Cũng như nhiều dòng họ khác ở Việt nam, các chi họ Lương cư trú trên các vùng miền trên khắp đất nước, hầu như đều có ý thức lập, chép ghi gia phả của dòng tộc mình qua các thời đại, suy tôn Cụ Tổ; nhiều nơi đã xây dựng Từ đường, Đền miếu, quy định ngày giỗ Tổ để cháu chắt ...đời sau tụ hội, ôn lại truyền thống tốt đẹp, động viên nhau tiến bộ........Các dòng tộc ở xa: miền Trung, Nam bộ, qua lịch sử đã góp phần mở mang bờ cõi về phía Nam thời Trịnh Nguyễn..., cũng đã lập các chi họ, tìm về nguồn cội ở miên Bắc: Thanh Hóa, Nam Định, Ninh bình v.v...Tại thủ đô Hà nội, nơi có đông đảo con cháu họ Lương từ nhiều nơi, chuyển về đây công tác, sinh sống, hơn 10 năm nay đã thành lập Ban LL, hàng năm hội họp để gặp gỡ, động viên nhau, động viên con cháu phát huy truyền thống của dòng họ, phấn đấu học hành , công tác, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt nam thân yêu..., liên hệ với các chi họ các nơi...
Nhằm đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng cua các chi dòng họ trên toàn quốc, ngày 23-24/9/2008 vừa qua, Ban LL Họ Lương Hà nội đã tổ chức Hội thảo với chủ đề ", Họ Lương trong cộng đồng các dân tộc VN"tại Văn miếu QTG, có trên 150 đại biểu thuộc 50 Chi họ các Tỉnh Thành cả nước về dự, tham luận, và thống nhất Thành lập Ban Liên lạc họ Lương Việt nam gồm 60 vị-21 UVTT và Hội đồng Trưởng Lão gồm 9 Cụ,là các nhà trí thức, các GSTS, Nhà giáo, Nhà Văn, Chỉ huy quân sự đang công tác và đã nghỉ hưu làm cố vấn.
Tham gia Hội thảo NGND GS Đinh Xuân Lâm, Phó chủ tịch Hội NCLS VN đã trình bày một bản tham luận quan trọng có nội dung khoa học và ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.Với những minh chứng lịch sử cụ thể và thuyết phục, GS đã xác nhận các truyền thống tốt đẹp của dòng họ, xác nhận qua lịch sử, họ Lương đã phát triển bền vững, toàn diện,ngày càng cao hơn, gắn bó với sự phát triển của đất nước, bắt gặp yêu cầu của thời kỳ Đổi Mới, thời Hội Nhập,góp phần khẳng định bản lĩnh dân tộc ta từ thuở dựng nước đến nay!
GS rất tán thành chủ trương Liên kết các dòng họ Lương trong cả nước, một xu thế tất yếu của các dòng họ lớn có truyền thống ở Việt nam, tạo thêm sức mạnh cho dòng họ, cho đất nước.
Ban LL Họ Lương VN mới thành lập đã xây dựng một chương trình hành động , gồm môt số việc lớn như sau:
- Tiếp tục sưu tầm, tập hợp, khai thác các tư liệu về dòng họ các nơi, xây dựng một cuốn" Kỷ yếu Lương tộc", tài sản tinh thần trí tụê của dòng họ Lương Việt nam
- Vận động tu tạo, xây dựng Từ đường, đền miếu,các khu di tích lịch sử dòng họ đã được xếp hạng, đề nghị Nhà nước, địa phương tiếp tục xem xét xếp hạng...
- Khuyến khích, vận động việc giao lưu, thăm hỏi, tìm về cội nguồn, giúp nhau trong các hoạt động nhằm phát huy truyền thống tốt đẹp,
- Giáo dục vận động thế hệ con cháu học tập lao động góp phần phát triển dòng họ, phát triển đất nước, tự hào và có trách nhiệm với dòng họ , với dân tộc...
- Thành lập quỹ họ Lương, theo tinh thần tự nguyện để có điều kiện thực hiện thuận lợi các chương trình hành động của dòng họ.
- Phát hành các nội san, thông tin về dòng họ , gửi cho các chi họ trong toàn quốc.
Nhân ngày giỗ cụ Tổ họ Lương lần thứ 512 tại quê hương Vụ Bản Nam Định- Trạng nguyên Lương Thế Vinh, vào ngày 24 tháng chín âm lịch (tức là ngày 24/9 2008 tiếp sau hội thảo), các đoàn đại biểu dòng họ Lương cả nước đã hân hoan, thành kính về viếng Lăng mộ, làm Lễ dâng hương tại đền thờ Cụ Trạng, giao lưu với dòng họ Lương Vụ bản Nam Định. Cuộc hành hương đã gây xúc động sâu sắc trong lòng mỗi đại biểu, tăng cường niềm tự hào về dòng họ, là một cơ hội hiếm có để thắt chặt thêm mối gắn kết, tình cảm và trách nhiêm đối với dòng họ của mình.
Sự kiện đặc biệt của dòng họ Lương, diễn ra tại Thủ đô Hà nội, và tại thôn Cao Phương, huyên Vụ Bản Nam Định, quê hương cụ tổ Trạng nguyên Lương Thế Vinh trong các ngày 23-24/9/2008 vừa qua, đánh dấu một bước phát triển mới hết sức có ý nghĩa và có tầm quan trọng lớn lao của dòng họ, mở đầu cho một sự "gắn kết mới", rộng rãi và bền chặt đối với dòng họ Lương Việt Nam, đúng như truyền ngôn bất hủ của Tổ tiên dòng họ: "Nam bang Lương tính giai ngã tử tôn" (họ Lương ở nước Nam đều là con cháu ta cả) là nguồn sức mạnh mới cho sự phát triển của dòng họ, góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển mới của toàn dân tộc Việt Nam yêu quý của chúng ta - như GS Đinh Xuân Lâm đã khẳng định rất xác đáng, khi kết thúc tham luận của mình: "...chính sư liên kết, đòan kết gắn bó của Họ tộc, là cơ sở vững chắc cho Đại Đoàn Kết Dân Tộc Việt Nam, sức mạnh đảm bảo mọi thắng lợi cho cách mạng!"
