Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 17/02/2011 19:19 (GMT+7)

Giới thiệu một số bản đồ cổ thềm lục địa, biển Đông và hải đảo Việt Nam

Những bản đồ thế giới có vẽ Việt Nam, biển Đông với Hoàng Sa - Trường Sa và ghi bờ biển là ở Việt Nam

Từ khi Việt Nam giành được quyền tự chủ (939), chính quyền và tác giả Trung Hoa vẽ bản đồ về nước ta cũng khá nhiều, song chủ yếu là ở phần đất liền. Về biển Đông và hải đảo của Việt Nam , chúng tôi tạm thấy có ba bản đồ mô tả khá rõ: Đó là: 1) Bản đồ Giao Chỉ quốc - Giao chỉ dương trích từ sưu tập bản đồ Võ bị chí (thế kỷ XV). 2) Bản đồ diên cách Việt Nam Đông Đô - Việt Nam Tây Đô với Đông Dương đại hải của Ngụy Nguyên (1842). 3) Bản đồ An Nam quốc với Đông Nam hải cũng của Ngụy Nguyên (1842).

Sưu tập bản đồ Võ bị chí vẽ lại cuộc hành trình của Trịnh Hòa đã 7 lần, trong thời gian 1405 - 1433, đem hạm đội hùng mạnh vượt biển Đông Nam Á sang Ấn Độ Dương qua các nước Tích Lan, Ấn Độ, Ả Rập, vào Biển Đỏ rồi xuôi xuống bờ biển Nam Phi. Tới đâu ghi vẽ bản đồ ở đó. Đây trích bản đồ Võ bị chí vẽ năm 1621. Tới nước ta, bắc giáp Trung Hoa, nam giáp Chiêm Thành quốc, tây toàn núi non, đông là biển cả được ghi rõ Giao chỉ dương. Khi ấy nước ta tự xưng Đại Việt, Trung Quốc gọi là An Nam quốc. Tuy Võ bị chí vẫn gọi nước ta theo tên Giao Chỉ cổ đại, nhưng cũng tỏ ra tôn trọng chủ quyền của nước ta trên lục địa lẫn biển cả tức biển Đông.

Ngụy Nguyên ghi vẽ bản đồ diên cách Việt Nam khá chính xác: Việt Nam đông đô tức Đàng Ngoài xưa kia là Tượng Quân rồi Giao Chỉ. Việt Nam tây đô tức Đàng Trong xưa kia là Việt Thường - Nhật Nam - Lâm Ấp - Chiêm Thành rồi Quảng Nam… Ở ngoài khơi thuộc Việt Namđông đô là quần đảo Vạn Lý Trường Sa tức quần đảo Vạn Lý Trường Sa của Việt Nam . Ngoài khơi biển cả được ghi rõ Đông Dương đại hải.

Trên bản đồ An Nam quốc - đáng lẽ gọi là Việt Nam quốc mới đúng - Ngụy Nguyên ghi thêm nhiều địa danh các vương quốc phụ thuộc làm ranh giới chiếm phần lớn bên hữu ngạn sông Mê Kông nay thuộc Thái Lan. Ngoài biển Đông, Ngụy Nguyên ghi rõ Đông Nam hải, chứng tỏ chủ quyền của Việt Nam trên lục địa và biển cả rất là rộng lớn và được tôn trọng hiển nhiên.

Bên Tây phương, người Hy Lạp phát triển rất sớm cách vẽ bản đồ trên các đường kinh tuyến và vĩ tuyến. Ptolémée đã viết sách Địa lý (Geographia) và vẽ bản đồ Cựu lục địa từ thế kỷ II. Nhưng phần Âu châu và Cận động thì khá đúng, còn phần Phi châu và Á đông thì sai sót nhiều. Đến thế kỷ VII, Hồi giáo phát sinh và phát triển mạnh ở Trung Đông. Người Ả Rập đi truyền giáo và giao thương khắp nơi, chủ yếu qua Afghanistan, Ấn Độ, Mã Lai, Indonesiavà nam phần Phi Luật Tân. Tới giữa thế kỷ XII, Ash Sharif al Idrisi vẽ bản đồ Cựu lục địa. Đây là bản đồ vẽ lại năm 1553.

Năm 1492, Christophe Colomb nhân danh Tây Ban Nha phát hiện ra Tân thế giới tức Mỹ châu. Các nước Tây Âu đua nhau đi tìm vàng và chiếm lĩnh thị trường rồi thuộc địa. Năm 1497, Vasco de Gama nhân danh Bồ Đào Nha phát kiến đường sang Ấn Độ đi vòng qua mũi Hảo Vọng ở nam Phi châu. Gama trở thành Phó vương Ấn Độ. Nhà hàng hải Affonso de Albuquerque chiếm đóng Goanăm 1510, Malacca năm 1511. Tomé Pires viết sách Suma Orientalcho biết năm 1523 mới khám phá ra bờ bể nước Giao Chỉ Chi Na (en 1523, les découvertes des côtes de la Cochinchine). Năm 1525, Diogo Ribeiro vẽ bản đồ nước ta với biển Đông và các quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa mang tên gọi là pracel rồi sau đổi thành Paracel (1). Từ đây đến suốt thế kỷ XIX, các nước Tây Âu thực hiện được nhiều bản đồ thế giới gồm cả 5 châu. Trong đó ghi tên nước ta là Giao Chỉ với cách phiên âm rất khác nhau tùy theo ngôn ngữ các dân tộc.

Trích bản đồ Petrus Plancius 1594. Tên toàn quốc là Cauchin (Giao Chỉ) khi ấy đã chia ra Tunquin (Đàng Ngoài) và Cochinchina (Đàng Trong).

Địa danh Giao Chỉ được các bản đồ Tây phương ghi thành Cochi, Cauchi,Cauci, Quachym, Cochin… khi ấy bên Ấn Độ có xứ Cochin, các bản đồ Tây phương ghi cho rõ hơn là Giao Chỉ gần Trung Quốc tức Cochinchina với các dạng khác nhau. Như vậy, nói chung trước thế kỷ XVII,địa danh Cochinchine và các dạng tương tự là tên gọi toàn quốc Đại Việt. Cuối thế kỷ XVI, nước ta chi ra Đàng Trong và Đàng Ngoài. Các bản đồ Tây phương ghi tên Đàng Trong là Cochinchina và ĐàngNgoài là Tunquin (Đông Kinh). Thời Pháp thống trị, nước ta bị chia làm 3 kỳ. Pháp đặt tên là Bắc kỳ là Tonkin, Trung kỳ là Annamvà Nam kỳ là Cochinchine.

Chúng ta đã thu thập và nghiên cứu hàng trăm bản đồ thế giới của các nước Tây phương thực hiện, hầu hết trong đó đều có ghi đất nước ta với các hải đảo Hoàng Sa - Trường Sa mà họ gọi tên chung là Pacracel hay Pracel. Bờ biển Pracel (Costa Pracel) là ở Trung bộ Việt Nam . Không một bản đồ nào ghi bờ biển Pracel ở Nam Trung Hoa hay ở Phi Luật Tân, Indonesia hoặc Mã Lai. Thật hiển nhiên, khắp thế giới đều thừa nhận Hoàng Sa - Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam .

Sau đây là đất nước Đại Việt cùng biển Đông và Hoàng Sa - Trường Sa trích ra từ các bản đồ thế giới hoặc khu vực Đông Á (ngoại trừ Alexandre de Rhodes 1650, Công ty Đông Ấn La Haye 1658, Taberd 1838 vẽ riêng bản đồ Việt Nam).

1. 1525 - 1527 - 1529 - Diogo Ribeiro - Bờ biển Việt Nam và Biển Đông.

2. 1527 - Diogo Ribeiro.

3. 1529 - Diogo Ribeiro.

4. 1529 - Gerolamo de Verrazzano.

5. 1548 - Giacomo Gastaldi. Comche China (Giao Chỉ Chi Na).

6. 1551 - Andreas Homen Pracel.

7. 1554 - G. B. Ramusio Cochinchina.

8. 1560 - Bartholomeu Velho. Quachim (Giao Chỉ) Pracel.

9. 1560 - Trích Livro da Marinharia. Quachim (Giao Chỉ) Pracel.

10. 1563 - Lazaro Luis. Quachym (Giao Chỉ) Pracel.

11. 1563 - G. B Ramusio, Cochinchina (Giao Chỉ Chi Na).

12. 1564 - Abraham Ortelius Bản đồ thế giới Cauchinchina.

13. 1569 - Geradus Mercator Cachuchina.

14. 1584 - Ludovico Georgio Cauchin China Pracel.

15. 1587 - Abraham Orteluis. Nova Tottus (Bản đồ thế giới) binhachu.

16. 1590 - Tác giả Bồ Đào Nha. Không nhìn rõ chữ Pracel.

17. 1590 - Bartolomeu Lasso. Cabachinchina.

18. 1590 - Fernão Vaz Dourado. Cochi (Giao Chỉ) Pracel.

19. 1591 - Joan Martin. Cauchin Delissial (?)

20. 1592 - 94 - Bartolomeu Lasso. Tunquin (Đông Kinh - Đàng Ngoài) Cochinchina (Giao Chỉ Chi Na - Đàng Trong).

21. 1595 - Geradus Mercator. Cachuchina Pulo Capaa.

22. 1595 - Anh em Van Langren. Cochinchina Pracel.

23. 1599 - Edward Wright. Baixos de Chapar Carte du monde Pracel.

24. Thế kỷ XVI - P. Loerius Calavit Cauchin Pracel Costa de Pracel.

25. 1604 - Josua Van Den Ende. Couchin China Pracel.

26. 1613 - Mercator. Cochinchina Pracel.

27. 1617 - Frisscher. Tunquin Cauchin China Pracel.

28. 1630 - Juão Teixeira. Cauchinchina (Giao Chỉ Chi Na) Pracel.

29. 1639 - Juão Teixeira. Cau Chin China(Giao Chỉ China ) Pracel.

30. 1640 - Juão Teixeira - Albermaz. Caochia China(Giao Chỉ China ) Pracel.

31. 1641 - Antonio Sanches. Cauchin China Pracel.

32. 1646 - Begin Ende Voortgangh. Cauchinchina Pracel.

33. 1649 - Joãn Teixxeira - Albermaz. Caochia China(Giao Chỉ China ) Pracel.

34. 1650 - Alexandre de Rhodes. Regnũ Annam (Vương quốc An Nam) Cù lao Ré.

35. 1658 - 1659 - Công ty Thương mại Viễn đông (La Hage). Couchinchina Tonquin Quinam (Quảng Nam ) Pracel.

36. 1649 - 1664 - Juão Teixeira. Cua Chim China

37. 1663 - Guilienno Blaeu Pracel.

38. 1665 - Richard B.Arkwan.

39. 1686 - Père Duval. Tonquin Cochinchine (ghi 2 ý nghĩa: Giao Chỉ, Đàng Trong).

40. 1693 - Vicenzo Coronelli. Globe terrestre Tunkin Cocincina Baixos de Chapar.

41. 1714 - P. Placide. Tonquin Cochinchina (2 địa điểm)

42. 1716 - Herman Moll. Tonquin Cochinchina (chỉ 2 địa điểm) Paracel.

43. 1719 - Henri Chaatelin. Tonquin Cochinchine (chỉ 2 địa điểm) Paracel.

44. 1755 - Danville . TonkinCocinchina Pracel.

45. 1793 - Staunton . Tung Quin Cochin ChinaParacel.

46. 1838 - Taberd. An Nam đại quốc họa đồ.

47. 1840 - J. Perthes. An NamParacel - Đã ghi tên một số đảo sau này gọi là Spratly Islands (quần đảo Trường Sa).

48. 1840 - Annales de la Propagation de la Foi. An Nam Tong King Cochinchine Paracel.

49. 1874 - E. G. Ravenstein - An Nam Paracel Ins (thuộc An Nam) - Đã ghi một số đảo thuộc Trường Sa nhưng chưa có tên quần đảo Spratly và vẫn coi như thuộc quần đảo Paracel.

50. 1886 - Atlas des Missions. TonkinCochinchine Paracels.

Bản đồ Đông Ấn Độ do Blacu thực hiện năm 1635. Tuy chưa ghi rõ địa danh Giao Chỉ, nhưng đã vẽ rõ khối dài quần đảo Pracel ở giữa biển Đông và bờ biển Pracel (Costa de Pracel) là ở Trung bộ Việt Nam ngày nay.

Với 50 bản đồ hoặc mẩu bản đồ trên đây mô tả đất nước Việt Nam với thềm lục địa và biển Đông,trích lục từ các bản đồ thế giới hay khu vực Á Đông (do các nước Tây phương ấn hành suốt từ 1525 đến 1886), chúng ta thấy dần dần sự hiểu biết của thế giới về đất nước ta ngày một chính xác, cả vềhình thể lẫn địa danh. Nếu lấy Đại Nam nhất thống toàn đồ(1840) làm căn bản, ta sẽ thấy hầu hết các bản đồ thế giới đều ghi vẽ quần đảo Pracel hay Paracel(gồm cả Hoàng Sa lẫn Trường Sa) đúng với hình dáng và vị trí của Hoàng Sa và Vạn Lý Trường Sa do Quốc sử quán triều Minh Mạng công bố. Hơn nữa, Giám mục Taberd đã ghi rõ trong An Nam đại quốc họa đồ(1838) ở địa điểm thích đáng: Paracel seu Cát Vàng (Paracel hay Cát Vàng). Taberd đã ghi địa danh Nôm Cát Vàng thay cho chữ Hán Hoàng Sa. Nhưvậy, chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông từ Hoàng Sa và Trường Sa đã được thế giới khẳng định qua các đồ bản suốt từ 500 năm qua.

Hai mươi tám tỉnh thành phố hiện nay có thềm lục địa giáp biển đông

Để so sánh với các bản đồ cổ thực hiện trên một trăm năm nay, chúng ta có 28 tỉnh có thềm lục địa giáp với Biển Đông như sau:

Quảng Ninh; TP. Hải Phòng; Nam Định; Thái Bình; Ninh Bình; Thanh Hoá; Nghệ An; Hà Tĩnh; Quảng Bình; Quảng Trị; Thừa Thiên - Huế; TP. Đà Nẵng; Quảng Nam; Quảng Ngãi (huyện đảo Trường Sa); Bình Định; Phú Yên; Khánh Hoà (huyện đảo Trường Sa); Ninh Thuận; Bình Thuận; TP. HCM; Bà Rịa - Vũng Tàu; Bến Tre; Trà Vinh; Sóc Trăng; Bạc Liêu; Cà Mau; Kiên Giang (9).

Với những tư liệu trên - tuy chưa được hoàn toàn đầy đủ - hy vọng chúng ta sẽ có được khái niệm đầy đủ về thềm lục địa, hải đảo và Biển Đông của Việt Nam . Chúng ta sẽ nắm bắt được lịch sử biến chuyển về địa lý tự  nhiên và địa lý hành chính của phần biển khơi - rộng 1 triệu km 2- gấp 3 lần đất liền của Tổ quốc. Có lẽ những tư liệu nêu trên cũng góp phần nghiên cứu cụ thể và sâu sắc phần biển và đảo vĩ đại và thân yêu của dân tộc Việt Nam .

Xem Thêm

Văn hóa đọc là giá trị nền tảng góp phần phát triển con người và xã hội trong kỷ nguyên mới
Trong thời đại của cách mạng công nghiệp 4.0 và toàn cầu hóa, để đất nước vươn mình sánh vai cùng các cường quốc năm châu, không thể thiếu ánh sáng của tri thức, mà trong đó sách đóng vai trò trung tâm. Sách và Văn hoá đọc chính là nền tảng để xây dựng một xã hội học tập, sáng tạo và phát triển bền vững.
Giải pháp nào để phát triển các mô hình NN, thủy sản hiệu quả cao theo hướng an toàn, bền vững tại các tỉnh ĐBSCL?
Đó là những nội dung được các đại biểu đưa ra tại hội thảo khoa học “Giải pháp phát triển các mô hình nông nghiệp, thủy sản hiệu quả cao theo hướng an toàn, bền vững tại các tỉnh ĐBSCL” do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) phối hợp với LHH tinh Kiên Giang và Viện Nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ (Viện IHT) tổ chức ngày 12/4 tại TP Rạch Giá.
Sơn La: Tìm giải pháp quản lý, bảo vệ và sử dụng nguồn nước
Ngày 2/4, Liên hiệp hội tỉnh phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo "Thực trạng và giải pháp quản lý, bảo vệ và sử dụng nguồn nước". Sự kiện thu hút sự tham gia của hơn 40 đại biểu đến từ các sở, ban, ngành, doanh nghiệp, trường đại học, cao đẳng và cơ quan truyền thông địa phương.
Huế: Hội nghị về Nội tiết và Đái tháo đường năm 2025
Ngày 29/3, Hội Nội tiết và Đái tháo đường thành phố Huế phối hợp với Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam đã tổ chức hội nghị khoa học Cố đô mở rộng lần thứ 8 về bệnh nội tiết, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa năm 2025.

Tin mới

Thúc đẩy hoạt động đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp ASEAN tại Việt Nam
Sáng ngày 29/4/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hải Phòng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Thúc đẩy công tác đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp tại Việt Nam”. Hội thảo do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam và TS. Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng đồng chủ trì.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Phát huy sức mạnh trí tuệ và tâm huyết của trí thức KHCN trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị
Nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam - LHHVN) xác định phát huy trí tuệ, trách nhiệm và tâm huyết của đội ngũ trí thức là nhiệm vụ trung tâm, tạo động lực để khoa học công nghệ và chuyển đổi số trở thành lực lượng sản xuất chủ đạo thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
An Giang: 30 trí thức KH&CN tiêu biểu được tôn vinh 2025
Chiều ngày 28/4, tại trụ sở Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh An Giang, Hội đồng xét chọn trí thức Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tiêu biểu tỉnh năm 2025 đã tổ chức phiên họp chính thức. Đây là lần thứ hai An Giang triển khai hoạt động xét chọn và tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu.
Quảng Ngãi: Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III đã tìm ra nhà vô địch
Sau 2 ngày tranh tài sôi nổi, chiều ngày 27/5, tại Nhà thi đấu IEC Quảng Ngãi, Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III, năm 2025 đã tổ chức bế mạc, trao 16 giải thưởng cho các đội đoạt giải. Đội CFF đến từ trường THPT Lê Trung Đình đã xuất sắc giành giải Nhất chung cuộc.
Khởi động Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 năm 2025
Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp ứng dụng, chuyển giao, nghiên cứu và phát triển sản xuất các sản phẩm, nền tảng, giải pháp dựa trên công nghệ số để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hiện thực hóa các cơ hội, tiềm năng mà chuyển đổi số mang lại khi đưa được công nghệ số vào mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đến từng người dân.
Khai mạc Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III
Ngày 26/4, tại Quảng Ngãi, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi và Tỉnh đoàn tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc và vòng loại Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III, năm 2025.
Văn hóa đọc là giá trị nền tảng góp phần phát triển con người và xã hội trong kỷ nguyên mới
Trong thời đại của cách mạng công nghiệp 4.0 và toàn cầu hóa, để đất nước vươn mình sánh vai cùng các cường quốc năm châu, không thể thiếu ánh sáng của tri thức, mà trong đó sách đóng vai trò trung tâm. Sách và Văn hoá đọc chính là nền tảng để xây dựng một xã hội học tập, sáng tạo và phát triển bền vững.