Chăn nuôi trong nông hộ - kỹ thuật nuôi ngan con
Cũng như các loại gia cầm khác, giai đoạn ngan con là giai đoạn quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại, bởi tỷ lệ hao hụt cao, đàn ngan sẽ phát triển kém nếu việc chăm sóc nuôi dưỡng không tốt.
Ngan con rất mẫn cảm với sự mất nước do thận chưa hoàn chỉnh, bởi vậy cần cho ngan uống nước đầy đủ ngay khi mới nở, đặc biệt là cho uống chất lợi tiểu ngay từ khi mới nở đến 18 ngày sau. Sau đây là một số kỹ thuật cụ thể:
1.. Chọn ngan con
Nguyên tắc chọn ngan là chọn những con khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, lông bông, mắt sáng… loại bỏ những con bị dị tật ở chân, hở rốn, khô chân… bết lông.
2. Chuồng nuôi
Khi ngan mới nở, ngan còn bé và yếu ớt vì vậy cần có khoảng thời gian úm ngan để việc nuôi được tập trung dễ chăm sóc.
Những vật tư cần thiết để úm ngan:
- Cót quây:Điều chỉnh độ rộng của cót quây phù hợp với mật độ ngan nuôi.
- Chất độn chuồng:Có thể sử dụng trấu, phoi bào, rơm, cỏ khô để độn chuồng. Chất độn chuồng đảm bảo khô, không được ẩm mốc.
- Bóng điện:Sử dụng bóng đèn nhiệt để sưởi ấm cho ngan, bóng điện sử dụng tối thiểu cũng là 75W hoặc 100W.
Mùa hè: 1 bóng/ quây
Mùa đông: 2 bóng/ quây
Thời gian thắp sáng 24/24 đối với những ngày đầu đặc biệt là vào mùa đông. Trong những ngày sau đó, khi ngan đã cứng cáp, có thể giảm thời gian sử dụng bóng điện. Những ngày khô ráo, ấm áp có thể không cần thắp điện hoặc có thể cho ngan ra ngoài nắng để tận dụng nhiệt năng mặt trời, nhưng cũng cần chú ý phải che chắn một phần cót quây không để ánh nắng chiếu trực tiếp vào ngan.
- Máng ăn:
Cần có đủ chỗ ăn cho mỗi ngan trong một lần ăn
Khay ăn có thể bằng tôn cao 2cm rộng 40cm, dài 60cm đảm bảo cho 25 – 30 con/ khay
- Máng uống:
Đảm bảo cung cấp nước sạch cho ngan, hàng ngày cần cung cấp đầy đủ đảm bảo 0,3 – 0,4 lít/ con/ ngày.
Sử dụng máng uống phù hợp với giai đoạn ngan con.
3. Các điều kiện nuôi dưỡng
a. Nhiệt độ
Nhiệt độ sưởi trong quây đảm bảo:
Tuần 1: 32 – 35 0C
Tuần 2: 30 - 32 0C
Tuần 3: 28 - 30 0C
Tuần 4: 26 - 28 0C
Cần thường xuyên quan sát nhiệt độ trong quây xem có phù hợp hay không. Sự phân bố đàn ngan trong quây thể hiện nhiệt độ phù hợp của nhiệt độ:
- Nếu nhiệt độ phù hợp: Ngan nằm rải đều trong quây, tư thế thoải mái.
- Nếu thiếu nhiệt: Ngan tập trung chen chúc lên nhau và tập trung ở khu vực có bóng đèn.
- Nếu nhiệt độ quá cao: Ngan nằm rải rác trong quây, dang cánh rộng hơn bình thường, nếu nóng quá chúng có biểu hiện há mồm thở.
Có thể điều chỉnh nhiệt độ trong quây bằng cách tăng giảm nhiệt độ của bóng đèn điện và khoảng cách từ bóng đèn điện đến nền chuồng.
b. Mật độ
Nuôi thâm canh: 500 - 600 con/ đàn
Nuôi bán chăn thả: 50 - 100 con
Giai đoạn 1 - 28 ngày tuổi: 25 con/ m2.
Giai đoạn 29 - 84 ngày tuổi: 7 - 10 con/m2.
c. Thức ăn
Có thể sử dụng các loại thức ăn viên công nghiệp hoặc sử dụng các loại thức ăn có sẵn ở địa phương.
- Nuôi thâm canh: Nên sử dụng thức ăn hỗn hợp công nghiệp hoàn chỉnh và thóc tẻ bỏ trấu.
- Nuôi bán chăn thả: có thể sử dụng các loại thức ăn như nuôi thâm canh, tuy nhiên có thể sử dụng các loại nguyên liệu có sẵn của địa phương như đỗ tương, khô đỗ tương, giun, ốc, thóc tẻ bỏ trấu giai đoạn nhỏ và thóc tẻ ở giai đoạn lớn.
Tỷ lệ phối trộn thức ăn phối trộn có thể tham khảo như sau:
Thóc tẻ 55,5%
Đỗ tương rang hay khô đỗ tương 20%
Cám tẻ 15%
Bột cá nhạt 7%
Premix khoáng 2%
Premix vitamin 0,4%
Giun… (bổ sung tự do)
Trong điều kiện nuôi thả, cho ngan ăn tự do vẫn sẽ đạt trọng lượng cơ thể để nuôi giống.
Bảng tiêu chuẩn ăn cho ngan từ 1 - 84 ngày tuổi
Thời kỳ (tuần tuổi) | NLTĐ (Kcal/kg TĂ) | Protein thô | Metionin | Lizin |
0 - 3 | 2800 - 3000 | 17,7 - 19 | 0,38 - 0,41 | 0,90 - 0,96 |
3 - 6 | 2800 - 3000 | 14,9 - 16 | 0,32 - 0,34 | 0,73 - 0,78 |
6 - 12 | 2800 - 3000 | 12,3 - 13 | 0,22 - 0,23 | 0,51 - 0,55 |
d. Cách cho ăn
- Từ 1 - 28 ngày: Cho ngan ăn tự do, đảm bảo 5 - 6 bữa/ ngày. Cần chú ý bữa ăn tối trước khi đi ngủ lúc 10 giờ đêm. Từ 29 - 84 ngày cho ngan ăn theo định lượng.
- Bắt đầu từ ngày thứ 3 tập cho ngan ăn các loại rau xanh: cải bắp, xà lách… các thức ăn này được rửa sạch, thái nhỏ, rắc đều vào máng. Chỉ 2 ngày sau ngan rất thích ăn các loại rau xanh, lúc này có thể cho ăn đa dạng hơn như bèo, lá su hào, rau muống…
Định lượng cho ngan con từ 29 - 84 ngày tuổi
Ngày tuổi | Ngan mái (g/ ngày) | Ngan trống (g/ ngày) |
29 - 41 | 60 - 70 | 80 - 100 |
42 - 48 | 70 - 80 | 120 |
49 - 55 | 80 - 100 | 140 |
56 - 62 | 120 | 140 |
63 - 69 | 130 | 150 |
70 - 76 | 145 | 150 |
77 - 83 | 145 | 150 |
e. Một số điều cần lưu ý
- Vịt, ngan, ngỗng nói chung đều rất mẫn cảm với thức ăn bị ôi mốc, vì vậy cần thường xuyên kiểm tra thức ăn dự trữ, tránh sử dụng thức ăn bị mốc, hỏng.
- Khi ngan được 1 tuần tuổi có thể cho ngan tiếp xúc với nước để làm quen với môi trường nước.
- Từ tuần tuổi thứ 5 trở đi, ngan bắt đầu mọc lông vai, lông cánh dễ dẫn đến hiện tượng cắn mổ lẫn nhau (do thiếu dinh dưỡng, rau xanh, nuôi chật, độ ẩm quá cao…) nên cần chú ý giai đoạn này để có phương án chăm sóc nuôi dưỡng hợp lý. Có thể cắt 0,5 cm mỏ trên lúc ngan còn nhỏ (ngay từ 1 tuần tuổi) để hạn chế hiện tượng cắn, mổ lẫn nhau.
- Chú ý cho ngan vận động để tránh bị liệt chân (đối với ngan nuôi công nghiệp).