Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức về thị trường tín chỉ carbon tại Hải Phòng

Quang cảnh hội thảo

Hội thảo thu hút sự tham dự của đại diện các sở, ban, ngành Hải Phòng; Hội thành viên, hội viên tập thể, Trung tâm trực thuộc trong hệ thống Liên hiệp Hội Hải Phòng; đại diện một số doanh nghiệp trên địa bàn và các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu về lĩnh vực carbon và tăng trưởng xanh.

Tại hội thảo, các ý kiến tham luận đã cung cấp nhiều thông tin khoa học, thực tiễn, viện dẫn thông tin cơ bản về thị trường tín chỉ carbon, cơ chế chính sách và công cụ đánh giá carbon của Việt Nam và quốc tế; định hướng tham gia thị trường tín chỉ carbon.

Bên cạnh đó, hội thảo cũng đi sâu vào việc phân tích liên kết nhà nước, doanh nghiệp, người dân trong xây dựng và phát triển thị trường tín chỉ carbon trên địa bàn thành phố; thực trạng sản xuất nông nghiệp Hải Phòng; giảm phát thải trong sản xuất công nghiệp; giảm phát thải và tạo tín chỉ cacbon trong canh tác lúa và khai thác tiềm năng rừng và dịch vụ môi trường rừng trong phát triển thị trường tín chỉ carbon tại Hải Phòng…

Đoàn Chủ trì hội thảo

Thực trạng và tiềm năng hình thành thị trường tín chỉ carbon tại Hải Phòng

Theo nhận định tại hội thảo, một trong những trở ngại lớn nhất trong quá trình hình thành thị trường carbon ở Việt Nam là khoảng trống nhận thức - sự thiếu hiểu biết hoặc hiểu sai về bản chất, cơ chế và lợi ích của tín chỉ carbon.

Ở cấp độ doanh nghiệp, nhiều đơn vị (đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ) vẫn coi carbon là vấn đề “xa vời” hoặc “chỉ liên quan đến môi trường”, chưa thấy rõ mối liên hệ giữa quản lý phát thải với lợi ích kinh tế, năng lực cạnh tranh và uy tín thương hiệu. Trong khi đó, các doanh nghiệp lớn có vốn đầu tư nước ngoài, do chịu áp lực từ chuỗi cung ứng xanh toàn cầu, lại quan tâm sớm hơn, chủ động tìm hiểu cơ chế giao dịch tín chỉ, tính toán “dấu chân carbon” và chuẩn bị cho giao dịch tín chỉ. Điều này tạo nên sự chênh lệch đáng kể trong mức độ sẵn sàng tham gia thị trường carbon.

Bà Cao Thanh Huyền, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông, Sở Nông nghiệp và Môi trường Tp. Hải Phòng phát biểu tại Hội thảo

Ở cấp cộng đồng, khái niệm “tín chỉ carbon” vẫn còn khá mới mẻ. Phần lớn người dân hiểu đơn giản rằng “giảm phát thải” là “bảo vệ môi trường”, nhưng chưa nhận thức được rằng mỗi hành vi tiêu dùng, mỗi quyết định sản xuất đều có “dấu chân carbon” gắn liền. Thị trường carbon ở Việt Nam hiện đang đứng trước thách thức kép: nhận thức hạn chế và truyền thông chưa đủ chiều sâu.

Trong khi đó, cơ hội kinh tế từ thị trường carbon là rất lớn. Sau hợp nhất, Hải Phòng hiện là trung tâm cảng biển quốc tế, logistics, công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ hiện đại với nhiều doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế lớn. Số lượng doanh nghiệp cần kiểm kê khí nhà kính tiếp tục được bổ sung trong thời gian tới. Đây là những doanh nghiệp có nguồn phát thải lớn và thực hiện việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính theo lộ trình. Theo các tính toán cân bằng carbon nông nghiệp, tiềm năng giảm phát thải của thành phố có thể đạt khoảng 300.000 tCO₂e/năm, tương đương 295.000 tín chỉ carbon nếu đồng bộ áp dụng các giải pháp kỹ thuật.

TS. Nguyễn Thị Loan, Trung tâm Nông nghiệp hữu cơ - Học viện Nông nghiệp Việt Nam chia sẻ về nội dung Giảm phát thải và tạo tín chỉ carbon trong canh tác lúa

Đại diện công ty Nissei Việt Nam tại Hải Phòng đóng góp ý kiến tại hội thảo

Theo tính toán của Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, nếu đạt mục tiêu giảm ít nhất 43,5% phát thải so với kịch bản thông thường đến năm 2030, Hải Phòng có thể giảm được 3–5 triệu tấn CO₂ mỗi năm, tương đương giá trị tín chỉ carbon từ 120–250 triệu USD/năm (tính theo giá 40–50 USD/tCO₂). Nguồn thu này, theo quy định mới, 100% sẽ được để lại cho ngân sách thành phố, trở thành nguồn lực tài chính xanh thúc đẩy phát triển kinh tế - môi trường địa phương.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã khẳng định liên kết Nhà nước - Doanh nghiệp - Người dân trong xây dựng và phát triển tín chỉ carbon là một mô hình cộng sinh, trong đó: Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, tạo khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách; Doanh nghiệp là lực lượng chủ động thực hiện các dự án giảm phát thải, tạo ra tín chỉ carbon; và Người dân là đối tượng hưởng lợi và tham gia tích cực vào quá trình này, đặc biệt là thông qua các hoạt động nông nghiệp, lâm nghiệp và sinh thái.

Ông Hoàng Tuấn Anh, Phó Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Shinec  khẳng định liên kết Nhà nước - Doanh nghiệp - Người dân trong xây dựng và phát triển tín chỉ carbon là một mô hình cộng sinh

Cần nâng cao nhận thức về thị trường tín chỉ carbon

Theo Trưởng ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam Lê Thanh Tùng, việc tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức về thị trường tín chỉ carbon là việc làm vô cùng cần thiết, phù hợp với tình hình thực tiễn và xu thế phát triển chung của thế giới. Hội thảo được Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng tổ chức nhằm góp phần cung cấp thông tin một cách chính xác, đầy đủ về thị trường carbon sẽ giúp cộng đồng, doanh nghiệp tại Hải Phòng có thể tham gia giao dịch tín chỉ carbon trên thị trường, hướng tới một thị trường minh bạch, công bằng và hội nhập quốc tế.

Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng là trung tâm kết nối tri thức khoa học giữa các viện, trường, hội thành viên và cơ quan quản lý, quy tụ các trí thức, chuyên gia trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng, công nghiệp và nông nghiệp. Đây là lực lượng nòng cốt có thể tham gia tư vấn, phản biện, sản xuất nội dung và cung cấp thông tin chuẩn xác về carbon.

Ông Lê Thanh Tùng, Trưởng ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam phát biểu tại hội thảo

Theo TS. Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng, thời gian qua, Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng tăng cường tập hợp đội ngũ chuyên gia về môi trường, năng lượng, nông nghiệp, công nghiệp, logistics để xây dựng nội dung truyền thông mang tính học thuật, nhưng gần gũi, dễ hiểu. Đồng thời, giữ vai trò cầu nối giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng, giúp chuyển tải chủ trương, chính sách về carbon thành ngôn ngữ dễ tiếp cận; lồng ghép nội dung “hiểu đúng về carbon” vào các chương trình phổ biến kiến thức, hội thi sáng tạo kỹ thuật hoặc diễn đàn trí thức trẻ.

TS. Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng phát biểu tổng kết hội thảo

Tuy nhiên, truyền thông chuyên biệt về thị trường tín chỉ carbon vẫn còn ở giai đoạn khởi đầu. Hải Phòng có tiềm năng trở thành trung tâm thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon khu vực phía Bắc, nhưng để thị trường này được hiểu đúng, ủng hộ rộng rãi và vận hành hiệu quả, cần có một chiến lược truyền thông khoa học, chuyên nghiệp và gắn liền với đặc thù địa phương.

Hội thảo có tính chất khởi động trong việc nâng cao nhận thức về thị trường tín chỉ carbon tại Hải Phòng, thời gian tới Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng sẽ tăng cường các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, công chức, các tổ chức, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp và người dân, đưa ra những giải pháp để Hải Phòng tham gia tích cực trong việc triển khai tham gia thị trường tín chỉ carbon theo chỉ đạo của Đảng và Chính phủ, hướng đến xây dựng một hệ sinh thái truyền thông tri thức vùng - kết nối vì mục tiêu xanh chung, TS. Lê Thanh Tùng chia sẻ.

Hội thảo góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế vận hành và làm rõ lợi ích kinh tế, xã hội, môi trường khi tham gia thị trường carbon, là nền tảng quan trọng thúc đẩy hình thành và vận hành hiệu quả thị trường carbon tại Việt Nam nói chung và Hải Phòng nói riêng trong thời gian tới.