Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 21/02/2023 14:35 (GMT+7)

Nhớ lại kỉ niệm với Giáo sư Trần Đại Nghĩa!

Đêm trước ngày Đại hội Liên hiệp hội TP. Hồ Chí Minh lần thứ nhất (1986), GS. Trần Đại Nghĩa có vẻ ưu tư lắm và dường như không ngủ được, Ông gọi tôi sang phòng, pha một ấm trà, hai thầy trò nói chuyện với nhau đến rất khuya. Câu chuyện bắt đầu từ viêc sửa sang, chỉnh lý lại 2 bài phát biểu để ông và tôi ngày mai sẽ đọc tại Đại hội. Sau đó là những câu chuyện về khoa học và đất nước…

tm-img-alt

Tại Đại hội đại biểu Liên hiệp hội TP.HCM lần thứ Nhất (năM 1986) từ trái qua hàng trên cùng: GS. Trần Đại Nghĩa người ngồi thứ 5; GS Nguyễn Thiện Phúc người ngồi thứ 9)

Tìm địa điểm làm trụ sở cho Liên hiệp hội

Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) ra đời muộn hơn khoảng một năm so với Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Hà Nội (LHHHN). Vì thế tôi với trách nhiệm là chủ tịch LHHHN, đã có cơ hội để tích cực tham gia tạo các cơ sở vật chất ban đầu cho hoạt động của LHHVN. Tôi đã cùng bác Lê Khắc, trưởng ban vận động thành lập LHHVN gặp gỡ một số cơ quan của Hà Nội. Chúng tôi luôn luôn nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của Hà Nội, nhất là của phó chủ tich UBND Thành phố, đồng thời là phó chủ tịch LHHHN - GS.Trương Tùng.

Một địa chỉ chúng tôi đã liên hệ đầu tiên là ngôi nhà ở góc phố Quang Trung và phố Thợ Nhuộm. Lúc đó đây là Câu lạc bộ Giáo dục, trước đó nơi đây là Câu lạc bộ phổ biến Kiến thức của Hà Nội.

Cuối cùng Thành phố đã quyết định giao ngôi nhà 30B Bà Triệu, gần sát bờ hồ Hoàn Kiếm, làm trụ sở đầu tiên của cơ quan LHHVN. Hồi đó tôi thường xuyên lui tới địa điểm này, tham gia từ những việc nhỏ cùng ban thư ký và cả những lúc GS Trần Đại Nghĩa gọi đến trao đổi công việc. Ông làm việc rất say sưa, có hôm đến tận chiều tối mới ra về lúc đường phố đã trở nên vắng vẻ. Có lần Ông nói tôi cùng lên xe ngồi trao đổi tiếp câu chuyện đang dở dang cho đến khi về đến nhà Ông ở phố Hàng Chuối. Tôi cứ nhớ mãi về những lời căn dặn của ông trong công tác làm khoa học….

Kết nghĩa với Hội Kiến thức

Ý thức rằng Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật ra đời là để tập hợp, đoàn kết các cán bộ khoa học và kỹ thuật phục vụ công tác xây dựng Thủ đô. chúng tôi chọn mảng công việc đầu tiên là “Đưa kiến thức khoa học đến quần chúng”. Để học tập kinh nghiệm, chúng tôi chủ động kết nghĩa với Hội Kiến thức của thủ đô Matxcơva. Tôi được cử tham gia đại diện trong Ban Tự động hóa và Cơ khí hóa đồng bộ, thuộc Hội đồng khoa học Khối SEV (hợp tác tương trợ kinh tế của các nước XHCN), định kỳ đươc sang Liên Xô dự họp Hội đồng nên có điều kiện xúc tiến công việc kết nghĩa. Kinh nghiệm của bạn cho tôi thấy rằng, trọng tâm công tác của các hội khoa học là phổ biến kiến thức. Công tác này sẽ đem lại lợi ích kinh tế lớn hơn nhiều cho xã hội.

Tôi còn nhớ một ngày sát Tết âm lịch, chúng tôi mời GS Trần Đại Nghĩa và đồng chí tham tán sứ quán Liên Xô cùng ăn tết sớm tai một nhà hàng cổ kính trên phố Hàng Buồm. Trong buổi gặp mặt ấm cúng đó chúng tôi đề nghị đồng chí tham tán giúp đỡ xúc tiến việc kết nghĩa giữa LHHVN với Hội Kiến thức Liên Xô, như đã từng giúp LHHHN kết nghĩa với Hội Kiến thức Matscơva trước đó.

Một thời gian sau LHHVN đã chính thưc kết nghĩa với Hội Kiến thức toàn Liên bang Xô viết. Tiếp theo đó hai bên đã tổ chức nhiều đoàn cán bộ khoa học qua lại trao đổi, học tập kinh nghiệm và triển khai nhiều hoạt động thiết thực khác…

tm-img-alt

Tại Triển lãm hoạt động của Hội Kiến thức Matxcơva tổ chức tại CLB Thanh niên, HN (Từ trái qua: Tham tán sứ quán Liên Xô tại VN; GS. Trương Tùng; PCT Hội Kiến thức Matxcơva; GS. Nguyễn Thiện Phúc; GS Vũ Hoan)

Sự nghiệp đưa kiến thức khoa học đến quần chúng

Trong quá trình hợp tác đó, tôi được chứng kiến, với các ấn tượng rất tốt đẹp, trong nhiều cuộc tọa đàm giữa GS. Trần Đại Nghĩa và các nhà khoa học cũng như các nhà hoạt động hội khoa hoc kỹ thuật của Liên bang Xô viết. Ông thường nhắc chúng tôi phải học tập kinh nghiệm của bạn trong hoạt động phổ biến nâng cao kiến thức khoa hoc cho quần chúng và cần nhận thức về vai trò cực kỳ quan trọng của quần chúng lao động, những người trực tiếp biến các thành tựu khoa học thành của cải vật chất cho xã hội .

Tôi cũng có nhiều dịp được tháp tùng Ông đến dự đại hội thành lập Liên hiệp hội một số địa phương. Lần đi dự đại hội ở Liên hiệp hội Hải phòng, tôi thấy Ông rất trăn trở về vấn đề quản lý kinh tế ở các địa phương. Ông thường đem theo bộ sách quản lý kinh tế của Tây Âu và giới thiệu với họ. Nhưng kỷ niệm sâu sắc nhất là những ngày cùng đi với Ông vào dự đại hội thành lập Liên hiệp hội Tp.Hồ Chí Minh.

Đêm hôm trước ngày đại hội, Ban Tổ chức đã đến báo cáo tình hình chuẩn bị với GS Trần Đại Nghĩa, tôi cũng ngồi tham dự. Sau buổi làm việc đó Ông có vẻ ưu tư lắm và dường như không ngủ được. Ông gọi tôi sang phòng, pha một ấm chè và hai thầy trò nói chuyên với nhau đến rất khuya. Câu chuyện bắt đầu từ viêc sửa sang, chỉnh lý lại 2 bài phát biểu để Ông và tôi sẽ đọc vào sáng mai tại Đại hội. Sau đó là những câu chuyện về khoa học và đất nước…

Xem Thêm

An Giang: Anh nông dân truyền cảm hứng giáo dục STEM
Anh Nguyễn Ngọc Đệ - một nông dân chỉ học hết lớp 6, hiện sinh sống tại xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang - đã xuất sắc đoạt giải Nhất tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh An Giang lần thứ XIV (2024-2025) với giải pháp mang tên “Mô hình Hạm đội Trường Sa phục vụ giáo dục STEM”.
GS. Nguyễn Hữu Tăng trọn đời vì khoa học, nặng lòng vì đất nước
Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Hữu Tăng, nguyên Phó Trưởng ban Khoa giáo Trung ương, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, một nhà vật lý lý thuyết hàng đầu, một nhà quản lý khoa học tâm huyết đã từ trần vào rạng sáng ngày 22/6/2025, hưởng thọ 89 tuổi. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn cho giới khoa học và các thế hệ học trò, đồng nghiệp.
Huỳnh Thúc Kháng: Ngòi bút sắc hơn trăm vạn quân
Được biết đến là một chí sĩ yêu nước, một nhà cách mạng và một chính khách đức độ, di sản rực rỡ và truyền cảm hứng bậc nhất của cụ Huỳnh Thúc Kháng còn ở sự nghiệp báo chí nơi ngòi bút được mài sắc thành vũ khí đấu tranh cho quyền lợi của dân tộc. Tên Huỳnh Thúc Kháng cũng được đặt cho trường dạy viết báo đầu tiên ở nước ta.
Anh nông dân lớp 5 và hành trình tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật
Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đòi hỏi sự đổi mới, thích ứng và sáng tạo để nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động, một người nông dân tại Châu Phú, An Giang - dù chỉ học hết lớp 5 - đã chứng minh rằng: Tri thức không chỉ đến từ sách vở mà còn từ thực tiễn cần mẫn và khối óc sáng tạo không ngừng.

Tin mới

Tìm giải pháp thực hiện hiệu quả các dự án viện trợ không hoàn lại
Thủ tục hành chính thực hiện và quản lý các dự án viện trợ không hoàn lại hiện nay còn phức tạp; quy trình xét duyệt, giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ và sự hài lòng của đối tác; năng lực quản lý hạn chế; một số đơn vị thành viên thiếu chuyên môn về giám sát tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế; biến động kinh tế, chính trị toàn cầu khiến nguồn viện trợ không ổn định....
Chủ tịch Phan Xuân Dũng tiếp xúc cử tri tỉnh Khánh Hòa sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Ngày 9-10/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa gồm ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, bà Đàng Thị Mỹ Hương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và ông Nguyễn Văn Thuận đã có các buổi tiếp xúc cử tri tại xã Bác Ái Tây và xã Phước Hà sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Công nghệ mới trong xử lý chất thải góp phần phát triển bền vững ngành chăn nuôi Việt Nam
Ngày 3/7, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Bắc Ninh và Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức Hội thảo Phổ biến một số công nghệ mới có hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi. Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo người sản xuất, kinh doanh, hộ chăn nuôi và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.