Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 17/06/2014 18:56 (GMT+7)

Thomas Edison - những sự thật còn chưa biết

  Phát minh của ông nổi tiếng nhất là bóng đèn điện. Ngoài ra còn có máy quay đĩa, nhiều hệ thống điện, máy chiếu phim, máy điện báo, máy ghi âm... 

Nhân kỷ niệm ngày sinh của Thomas Edison (11/2/1847), trang Neatorama đã tổng hợp10 sự thật thú vị về nhà phát minh vĩ đại nhất mọi thời đại này: 

Giáo viên nghĩ rằng Edison bị “loạn trí”   

Thuở thiều thời, Edison từng là một cậu nhóc hiếu kì, nhưng lại là một học sinh kém ở trường, vì đầu óc cậu lúc nào cũng lơ mơ, không tập trung. Cậu út của gia đình có 7 người con, thường được gọi bằng cái tên thân mật là Al, đã từng bị một giáo viên cho là “đầu óc có vấn đề”. 

Khi phát hiện ra điều đó, mẹ của Edison đã nổi giận và lập tức cho ông nghỉ học, chỉ sau 3 tháng chính thức nhập trường. Bà quyết định tự dạy học cho con trai tại nhà. Sau này, khi nhắc đến mẹ, ông nói: “Mẹ tôi đã tạo ra tôi. Bà tuyệt đối tin tưởng, ủng hộ tôi. Và tôi cảm thấy mình phải sống có ý nghĩa vì bà và không được làm bà thất vọng.”  

Mở phòng thí nghiệm đầu tiên vào năm 10 tuổi   

Khi Edison bước sang tuổi thứ 9, mẹ đã đưa cho ông một cuốn sách khoa học cơ bản hướng dẫn cách thực hiện các thí nghiệm hoá học tại nhà. Cậu bé Edison lập tức như bị cuốn sách “bỏ bùa”. Ông thực hiện mọi cuộc thí nghiệm nêu trong sách và chẳng bao lâu sau đã tiêu toàn bộ số tiền tiết kiệm để mua các loại hoá chất.

Khi sang tuổi thứ 10, Edison đã lập phòng thí nghiệm khoa học đầu tiên của mình trong tầng hầm của gia đình, rồi ở lì trong đó cả ngày. Bố cậu đã phải “hối lộ” con trai một xu chỉ để Edison ra khỏi tầng hầm và đi đọc một cuốn sách. Cậu nhận tiền, gom lại để mua thêm các loại hoá chất phục vụ việc thí nghiệm. Và để chắc chắn là không có ai động vào mấy thứ chai lọ của mình trong tầng hầm, cậu dán nhãn ghi “Chất độc” vào tất cả các chai! 

Edison bị điếc và ông thích như vậy! 

Ở độ tuổi 12, Edison bắt đầu mất khả năng thính giác. Chuyện đồn rằng ông đã bị một nhân viên bán vé tàu bạt tai vì làm cháy một toa tàu trong khi thực hiện thí nghiệm. Trong khi đó, Edison nói rằng ông bị thương khi nhân viên nhà ga xách tai ông. Một số khác lại nói rằng ông bị điếc là do một trận sốt phát ban khi còn nhỏ. Tuy nhiên, giải thích hợp lý nhất có lẽ là do gen di truyền, vì cha và một trong các người anh của Edison cũng bị mất năng lực thính giác.   

Cho đến nay, tất cả nguyên nhân vẫn chỉ là giả thuyết, nhưng có một điều chắc chắn là Edison lại thực sự thích bị điếc (nói chính xác thì ông chỉ bị nghễnh ngãng nặng, không hẳn là điếc). Ông nói rằng như vậy khiến ông dễ tập trung vào các thí nghiệm hơn.   

Thêm một thông tin nữa: Đúng là Edison đã có một phòng thí nghiệm nhỏ trong một toa xe cũ. Khi đó, cậu bé Edison 12 tuổi làm nghề bán báo và kẹo trên chuyến tàu hoả Grand Trunk Railroad chạy từ Port Huron đến Detroit ở Mỹ. Ông đã lập một phòng thí nghiệm hoá học và in báo trong một toa hàng, nơi ông xuất bản tờ Grand Trunk Herald - tờ tin tức đầu tiên xuất bản trên tàu hoả.   

Cứu sống một cậu bé   

Trong thời gian làm việc tại Grand Trunk Railroad, cậu thiếu niên Edison 14 tuổi đã cứu sống nhóc Jimmie MacKenzie 3 tuổi khỏi bị tàu hoả đâm. Cha của Jimmie, là một nhân viên của ga J.U. MacKenzie, rất cảm kích và dạy Edison cách sử dụng máy điện tín.   

Sau đó, Edison đã trở thành nhân viên đánh điện tín. Ông đã yêu cầu được làm ca đêm để có thêm thời gian cho các cuộc thí nghiệm. Một ngày, ông vô ý làm đổ bình axit sulphuric khi đang làm thí nghiệm về pin. Axit đã chảy lênh láng khắp sàn toa tàu và nhỏ cả xuống bàn của ông chủ ở bên dưới. Edison lập tức bị đuổi việc vào sáng hôm sau.

Phát minh đầu tiên của Edison là một thất bại   

Năm 1869, khi mới 22 tuổi, Edison đã được cấp bằng sáng chế đầu tiên cho chiếc máy đếm phiếu, phục vụ các cơ quan lập pháp. Mỗi nhân viên của cơ quan lập pháo chỉ việc sử dụng công tắc trên cái máy của Edison để ghi lại “lá phiếu” của mình đối với một dự luật nào đó. Như vậy quá trình bỏ phiếu trưng cầu sẽ nhanh hơn nhiều.   

Tuy nhiên, khi một đối tác thương mại đem phát minh này của Edison đến Washington D.C., đây là những gì Quốc hội nhận xét: “Nếu có phát minh nào trên trái đất mà chúng tôi không muốn thấy ở đây thì chính là nó (chiếc máy đếm phiếu).” Chính sự chậm trễ trong việc thu thập phiếu ủng hộ thông qua một dự luật nào đó tại Quốc hội và các cơ quan lập pháp khác đã tạo cơ hội cho các thành viên cản trở hoặc thuyết phục người khác thay đổi lá phiếu. Chính vì vậy mà chiếc máy đếm phiếu của Edison không bao giờ được sử dụng.   

Từ đó trở đi, Edison quyết định chỉ sáng chế những gì mà thị trường cần.   

Edison cầu hôn … bằng mã moóc!    

Vào Giáng sinh năm 1871, ở độ tuổi 24, Edison đã kết hôn với nữ nhân viên mới 16 tuổi của mình, cô Mary Stilwell, chỉ sau 2 tháng gặp mặt. Mary đã sinh cho ông ba người con, rồi qua đời không lâu sau đó.   

Hai năm sau khi Mary qua đời, Edison gặp và cưới cô Mina Miller, 20 tuổi. Câu chuyện về việc hai người gặp gỡ khá thú vị.   

Edison như tìm thấy thiên đường khi ở bên Mina Miller, và ông quyết định phải làm 3 việc: xây một ngôi nhà mùa  đông ở tiểu bang Florida (Mỹ), cưới Mina, và đưa cô đến khu vườn địa đàng nhiệt đới của ông. 

Khi trở lại New York, Edison, vốn là một người “nghiện” công việc, đã không thể ngừng nghĩ về Mina - tình yêu mới của đời mình. Edison đã dạy Mina cách sử dụng mã moóc để họ có thể trao đổi một cách bí mật, bằng cách gõ nhịp vào tay nhau khi có người xung quanh. Một ngày, Edison đã cầu hôn Mina bằng nhịp gõ mã moóc, và Mina cũng trả lời theo cách này. Họ làm đám cưới năm 1886, khi Edison 39 tuổi.

Xem Thêm

An Giang: Anh nông dân truyền cảm hứng giáo dục STEM
Anh Nguyễn Ngọc Đệ - một nông dân chỉ học hết lớp 6, hiện sinh sống tại xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang - đã xuất sắc đoạt giải Nhất tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh An Giang lần thứ XIV (2024-2025) với giải pháp mang tên “Mô hình Hạm đội Trường Sa phục vụ giáo dục STEM”.
GS. Nguyễn Hữu Tăng trọn đời vì khoa học, nặng lòng vì đất nước
Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Hữu Tăng, nguyên Phó Trưởng ban Khoa giáo Trung ương, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, một nhà vật lý lý thuyết hàng đầu, một nhà quản lý khoa học tâm huyết đã từ trần vào rạng sáng ngày 22/6/2025, hưởng thọ 89 tuổi. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn cho giới khoa học và các thế hệ học trò, đồng nghiệp.
Huỳnh Thúc Kháng: Ngòi bút sắc hơn trăm vạn quân
Được biết đến là một chí sĩ yêu nước, một nhà cách mạng và một chính khách đức độ, di sản rực rỡ và truyền cảm hứng bậc nhất của cụ Huỳnh Thúc Kháng còn ở sự nghiệp báo chí nơi ngòi bút được mài sắc thành vũ khí đấu tranh cho quyền lợi của dân tộc. Tên Huỳnh Thúc Kháng cũng được đặt cho trường dạy viết báo đầu tiên ở nước ta.
Anh nông dân lớp 5 và hành trình tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật
Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đòi hỏi sự đổi mới, thích ứng và sáng tạo để nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động, một người nông dân tại Châu Phú, An Giang - dù chỉ học hết lớp 5 - đã chứng minh rằng: Tri thức không chỉ đến từ sách vở mà còn từ thực tiễn cần mẫn và khối óc sáng tạo không ngừng.

Tin mới

Tìm giải pháp thực hiện hiệu quả các dự án viện trợ không hoàn lại
Thủ tục hành chính thực hiện và quản lý các dự án viện trợ không hoàn lại hiện nay còn phức tạp; quy trình xét duyệt, giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ và sự hài lòng của đối tác; năng lực quản lý hạn chế; một số đơn vị thành viên thiếu chuyên môn về giám sát tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế; biến động kinh tế, chính trị toàn cầu khiến nguồn viện trợ không ổn định....
Chủ tịch Phan Xuân Dũng tiếp xúc cử tri tỉnh Khánh Hòa sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Ngày 9-10/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa gồm ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, bà Đàng Thị Mỹ Hương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và ông Nguyễn Văn Thuận đã có các buổi tiếp xúc cử tri tại xã Bác Ái Tây và xã Phước Hà sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Công nghệ mới trong xử lý chất thải góp phần phát triển bền vững ngành chăn nuôi Việt Nam
Ngày 3/7, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Bắc Ninh và Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức Hội thảo Phổ biến một số công nghệ mới có hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi. Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo người sản xuất, kinh doanh, hộ chăn nuôi và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.