Công nghiệp hóa khâu làm mạ với giá thể mạ khay

  Trên thế giới, công nghệ sản xuất mạ khay không mới, nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc đã áp dụng trên diện rộng từ lâu nhưng Việt Nam mới ở quy mô nhỏ và thiếu hiệu quả. Nguyên nhân dẫn đến hạn chế này là do Việt Nam chưa làm chủ được công nghệ sản xuất mạ khay, đồng thời chưa chủ dộng được nguồn nguyên liệu. Trước thực trạng đó, TS Lê Văn Tri ( Tổng giám đốc Công ty Công nghệ sinh học - phân bón Fitohoocmon – Bifi) đã tìm ra công nghệ sản xuất mạ khay công nghiệp và mạ trên nền đất cứng từ mùn rơm rạ trên cơ sở hai đề tài nghiên cứu trước đó của mình, “Nghiên cứu sản xuất giá thể mạ từ mùn rơm rạ và mạ công nghiệp để cấy tay và cấy máy nhằm phát triển cơ giới hóa nông nghiệp” và “Ứng dụng chế phẩm vi sinh Fito-Biomix RR chế biến rơm rạ thành phân bón hữu cơ tại đồng ruộng bón cho cây trồng nhằm phát triển nền nông nghiệp bền vững tại tỉnh Hòa Bình”.

Trong công nghệ mới này, nguồn nguyên liệu ngay tại địa phương như các phụ phẩm sau thu hoạch mùa vụ đã được tận dụng. Theo đó, giá thể hữu cơ là rơm rạ được lên men bằng chế phẩm Fito-Biomix RR trong vòng ba đến bốn tháng và trộn với đất màu rồi được đặt lên khay hoặc đất nền cứng. Hạt giống sau khi được xử lý bằng chế phẩm sinh học Lufain – 91 sẽ được gieo trong giá thể. Khi mạ lên đạt yêu cầu kỹ thuật thì mang ra ruộng cấy. Trước khi đưa mạ đi cấy, nhúng qua dung dịch hồ rễ mạ (Azo-lua) nhằm làm tăng mật độ vi sinh vật cố định đạm cho vùng rễ lúa.

Áp dụng công nghệ mới này của TS Lê Văn Tri không chỉ giúp bà con nông dân tận dụng được nguồn phụ phẩm trong sản xuất mà còn góp phần làm cây lúa phát triển ổn định và tăng năng suất khi thu hoạch.

TS Lê Văn Tri cho biết, bước đầu đã triển khai mô hình sản xuất mạ khay công nghiệp từ mùn rơm rạ tại một số địa phương như: Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định… Chỉ cần 0,6-0,8kg thóc giống gieo trên sáu khay mạ kích thước 60x30cm là đủ cung cấp mạ cho một sào ruộng, trong khi gieo sạ thì tốn 1,5 kg thóc giống/sào và chất lượng phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Tuy nhiên, theo TS Tri, nếu không nghĩ ra được công nghệ rau mầm thì công nghệ mạ khay của ông cũng không thể phát triển được vì các cơ sở sản xuất mạ có nguy cơ rỗi việc tám tháng mỗi năm. “Vấn đề đặt ra ở đây là, một cơ sở sản xuất mạ khay chỉ cần hoạt động bốn tháng theo mùa vụ, vậy tám tháng còn lại chẳng lẽ đóng cửa và cho công nhân nghỉ việc? Câu hỏi này đã dẫn tôi tới lời giải: trong thời gian không sản xuất mạ, cơ sở đó hoàn toàn có thể tận dụng khay để sản xuất rau mầm, một loại rau sạch và dinh dưỡng cao. Chúng tôi đã sẵn sàng cung cấp công nghệ cho người nông dân và thậm chí dám nhận luôn trách nhiệm về đầu ra. Tôi đã nghĩ đến cả khả năng tán rau mầm thành bột để làm thành viên nang trong trường hợp rau tươi không kịp tiêu thụ,” TS Tri trả lời trong một cuộc phỏng vấn với Tia Sáng.

Việc sản xuất rau mầm từ mùn rơm rạ tại công ty của TS Tri đến nay đã cho kết quả tốt. Áp dụng công nghệ này sẽ giải quyết được vấn đề khó khăn về nguồn cung cấp giá thể. Người dân ai cũng có thể tự sản xuất trồng rau mầm tại nhà với quy trình đơn giản, dễ làm và giá thành hạ (2.000đ/kg, thấp hơn năm lần so với mua giá thể trên thị trường).