Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 22/11/2024 11:31 (GMT+7)

Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động của đốt mở tại Việt Nam

Mặc dù 68% số người được khảo sát có ý thức về môi trường, 80% có ý thức về sức khỏe, nhưng vẫn thể hiện sẽ tiếp tục “đốt đồng” (đốt lộ thiên/đốt mở trong nông nghiệp), với lý do chủ yếu “vì tin có tác dụng tốt, nhanh, rẻ”. Do vậy, cần có giải pháp truyền thông phù hợp để thay đổi thói quen này.

Ngày 21/11 tại Hà Nội, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi Trường Việt Nam (VACNE) phối hợp với Liên minh Toàn cầu về Sức khỏe và Ô nhiễm (GAHP), Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh tổ chức Hội thảo đánh giá cuối kỳ dự án “Đánh giá hiện trạng và đề xuất các giải pháp giảm thiểu tác động của đốt lộ thiên và sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp đến biến đổi khí hậu, sức khỏe con người và đa dạng sinh học ở Việt Nam”.

tm-img-alt

Toàn cảnh hội thảo

Nguyễn Ngọc Sinh, Chủ tịch VACNE, GS.TSKH Phạm Ngọc Đăng, Phó Chủ tịch VACNE và PGS.TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch VACNE, Giám đốc dự án đồng chủ trì hội thảo. Tham dự hội thảo có đại diện các tổ chức quốc tế (Liên minh Toàn cầu về sức khỏe và ô nhiễm (GAHP); Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh và Cục Kiểm soát ô nhiễm, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng nhiều chuyên gia, các nhà khoa học đầu ngành về môi trường.

Dự án do VACNE, Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn Vương quốc Anh và Liên minh Toàn cầu về sức khỏe và ô nhiễm hợp tác triển khai trong 3 năm (2022 – 2025).

Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm, Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thị Thiên Phương cho biết: Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề cấp bách trên toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng.

Với cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị COP26 khi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tuyên bố mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Việt Nam đã khẳng định quyết tâm bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. “Đây là quyết tâm rất lớn và trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế”, bà Nguyễn Thị Thiên Phương nhấn mạnh.

Trong bối cảnh đó, Chương trình Giảm thiểu ô nhiễm môi trường của Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông nghiệp Vương Quốc Anh, trong đó có Dự án về giảm đốt mở và sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật trong nông nghiệp ở Việt Nam, có ý nghĩa quan trọng và thiết thực, góp phần giảm thiểu ô nhiễm với những tác động xấu tới biến đổi khí hậu, sức khỏe con người, đa dạng sinh học ở Việt Nam và các quốc gia khác.

Theo bà Nguyễn Thị Thiên Phương, kết quả của Dự án có ý nghĩa quan trọng, góp phần thực hiện các chính sách và quy định cụ thể về quản lý chất lượng môi trường không khí, thực hiện các tiêu chí môi trường trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và Chương trình quốc gia Phát triển bền vững một triệu héc ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.

Chia sẻ rõ hơn về các kết quả đạt được của Dự án, PGS.TS Phùng Chí Sỹ, Phó VACNE, Giám đốc Dự án, cho biết: Thực hiện từ tháng 7.2022, đến nay, Dự án đã huy động 25 tổ chức gồm các trường đại học và viện nghiên cứu cùng hơn 100 nhà khoa học, chuyên gia tham gia, trong đó 57% là nữ. Dự án cũng đã huy động 17/63 tỉnh, thành tham gia.

Dự án đã phát triển được 02 phương pháp phân tích dữ liệu viễn thám và thông tin địa lý (GIS) được xây dựng và hiệu chỉnh, để lập bản đồ phát hiện các khu vực đốt mở trong hoạt động nông nghiệp; đã xây dựng phương pháp để phát hiện và theo dõi được đốt mở trên các ruộng lúa, qua đó giám sát được đốt mở rơm rạ theo thời gian canh tác và thời vụ, ứng dụng hiệu quả trên phạm vi rộng như đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long. Đáng chú ý, Dự án thực hiện 4 nghiên cứu và xây dựng các kịch bản về tác động của ô nhiễm không khí do đốt mở đối với sức khỏe cộng đồng.

Khảo sát và đánh giá nhận thức tại 17 tỉnh, thành đại diện cho 6 vùng kinh tế, cho thấy, mặc dù 68% số người được khảo sát có ý thức về môi trường, 80% có ý thức về sức khỏe, nhưng vẫn thể hiện sẽ tiếp tục việc “đốt đồng”, với các lý do chủ yếu là “vì tin là có tác dụng tốt, nhanh, rẻ” và “thấy vui hay mùi thơm”. Vì vậy, cần có các giải pháp truyền thông phù hợp về mặt văn hóa, xã hội để thay đổi thói quen. Ngoài ra, 78,6% người được khảo sát cho biết chưa được tiếp xúc thông tin một cách hiệu quả, đầy đủ về “đốt mở trong nông nghiệp”…

Trên cơ sở các kết quả khảo sát về hiện trạng nhận thức, nhiều hoạt động truyền thông đã được thiết kế và triển khai. Trong đó, cuộc thi “Sáng tạo xanh - Sống trong lành” đã thu hút đông đảo học sinh, sinh viên tham gia, qua đó góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, thay đổi hành vi đốt mở, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững ở Việt Nam…

Đánh giá về Dự án, GS.TSKH Phạm Ngọc Đăng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho rằng, Dự án đã xây dựng cơ sở kiến thức về việc đốt hở chất thải và sử dụng thuốc trừ sâu trong nông nghiệp, cùng những tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người và môi trường; nghiên cứu các giải pháp thay thế, hướng đến những phương pháp bền vững và thân thiện với môi trường; tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức cho các nhóm đối tượng trọng điểm về hậu quả của việc đốt ngoài trời và sử dụng thuốc trừ sâu.

Đồng thời, Dự án cũng đã đề xuất và thúc đẩy chính sách, nhằm giảm thiểu tác động của các hoạt động này; phân tích khả năng nhân rộng, không chỉ trong phạm vi quốc gia mà còn áp dụng cho các quốc gia khác có điều kiện tương tự.

Thảo luận về đầu ra của dự án, bà Maria Paola Lia - Giám đốc điều hành GAHP đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ tài chính và tìm kiếm các giải pháp giúp người nông dân tăng thu nhập để khuyến khích họ áp dụng các phương pháp canh tác bền vững. Đồng thời, bà đánh giá cao việc VACNE tổ chức các hoạt động nhằm khơi dậy tư duy đổi mới, tìm kiếm những giải pháp nông nghiệp sáng tạo từ thế hệ trẻ.

Xem Thêm

Đắk Lắk: Góp ý dự thảo Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai
Ngày 9/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã tổ chức hội nghị hội đồng Tư vấn phản biện và góp ý dự thảo Nghị định phân định quyền tại Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai.
Thanh Hoá: Phản biện Đề án phát triển Viện Nông nghiệp tỉnh
Sáng ngày 06/05, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) tổ chức hội thảo phản biện “Đề án Phát triển Viện Nông nghiệp Thanh Hóa, giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045” (Đề án) với sự tham dự của hội đồng phản biện, các chuyên gia của Liên hiệp hội và đại diện ban lãnh đạo, cán bộ nhân viên của Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.
Sơn La: Góp ý kiến dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)
Ngày 6/5, Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn tham gia ý kiến dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tham dự hội thảo có đại diện một số sở, ngành của tỉnh.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)
Ngày 05/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).Tham dự hội thảo có lãnh đạo đại diện các sở, ban ngành của tỉnh, các hội thành viên Liên hiệp hội, các chuyên gia TVPB ở trung ương và tỉnh.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Đề xuất giải pháp triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao vùng ĐBSCL
Ngày 18/4, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam phối hợp Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Bạc Liêu (Liên hiệp hội) và Sở Khoa học Công nghệ tỉnh tổ chức Hội thảo: Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” - Những vấn đề đặt ra.

Tin mới

Phú Yên: Liên hiệp hội phát huy vai trò cầu nối đội ngũ trí thức với Đảng và Nhà nước
Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND và sự phối hợp của các ban ngành, địa phương; LHH tỉnh đã quán triệt, thực hiện CT 42: Đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của LHH phấn đấu, xây dựng LHH tỉnh vững mạnh giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH - CN, góp phần đưa KH - CN trở thành động lực phát triển KT-XH; xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Quốc hội xem xét việc rút ngắn nhiệm kỳ khóa XV
Tuần làm việc thứ hai, Quốc hội tập trung cho công tác lập hiến, lập pháp, thảo luận về việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 để kịp thời kiện toàn nhân sự cấp cao.
Công đoàn VUSTA tổ chức hội nghị triển khai công tác, phổ biến những điểm mới Luật Công đoàn (sửa đổi)
Ngày 9/5, Công đoàn Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam (Công đoàn VUSTA) đã tổ chức Hội nghị sơ kết hoạt động nửa đầu nhiệm kỳ (2023 -2028), triển khai công tác công đoàn đồng thời phổ biến những điểm mới của Luật Công đoàn (sửa đổi) tới công đoàn viên.
Quảng Ngãi: Sắp phát hành sách về sự phát triển của ngành Thủy sản
Sáng ngày 9/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường và Hội Nghề cá tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học tư vấn, phản biện và giám định xã hội: Bản thảo cuốn sách “Thủy sản Quảng Ngãi hình thành và phát triển”.
Đắk Lắk: Góp ý dự thảo Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai
Ngày 9/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã tổ chức hội nghị hội đồng Tư vấn phản biện và góp ý dự thảo Nghị định phân định quyền tại Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai.