Trồng rau mầm: Mô hình “nông nghiệp đô thị” nhiều triển vọng

Triển vọng rau mầm

Rau mầm hiện rất được nhiều người ưa thích, có thể chế biến rất đa dạng và thích hợp với nhiều món ăn. Rau mầm trồng từ hạt củ cải, đậu, cải, mè…, thời gian sinh trưởng 5 - 7 ngày, không sử dụng thuốc BVTV nên chứa nhiều chất dinh dưỡng và an toàn cho người tiêu dùng. Từ năm 2006, Trung tâm khuyến nông TP.HCM triển khai mô hình trồng rau mầm tại 3 hộ ở quận Bình Tân. Từ thành công này, trung tâm đã tư vấn, hỗ trợ cho các hộ trồng rau mầm lập công ty, đăng ký chất lượng, tập huấn cho các hộ trồng mới. Hiện trên địa bàn thành phố có 11 hộ sản xuất kinh doanh rau mầm với sản lượng khoảng 300 kg/ngày, cung cấp chủ yếu qua hệ thống siêu thị Coopmart, Metro, bán cho các doanh nghiệp, quán ăn…

Với quy trình trồng cải tiến như hiện nay, 1 kg hạt giống sản xuất được tới 6,5 kg rau. Giá rau mầm hiện ở mức 20.000 - 30.000 đồng/kg tùy loại, với mức giá này nông dân lãi cao. Nếu sản xuất trên diện tích 100 m2, chi phí đầu tư ban đầu khoảng 7.620.000 đồng bao gồm khay, kệ sắt, cân đồng hồ, bình xịt. Đầu tư cho chu kỳ sản xuất 7 - 10 ngày khoảng 670.000 đồng sẽ thu hoạch được 50 kg, sau khi trừ chi phí, khấu hao, hộ sản xuất có thu nhập 400.000 - 500.000 đồng/ngày. Ông Lại Văn Tám (xã Hưng Long, Bình Chánh) cho rằng, trồng rau mầm tận dụng thời gian nhàn rỗi nhưng thu nhập khá cao, nếu sản xuất nhỏ thì không cần đầu tư lớn, tận dụng khay có sẵn, chi phí thấp hơn. Nếu không tính đầu tư ban đầu, để sản xuất ra khay rau bán 15.000 đồng, chi phí chỉ khoảng 2.700 đồng. Trồng rau mầm chỉ là quá trình gieo hạt chờ nảy mầm, do đó hoàn toàn không sử dụng phân, thuốc, chỉ cần ít giá thể sạch (mụn dừa) và phun nước bằng bình xịt cho đủ ẩm. Nhiều nông dân sáng tạo cách trồng rau mầm không dùng giá thể, chỉ gieo hạt vào lớp vải giữ ẩm cũng thành công. Hiện nay, nhu cầu thị trường đang mở rộng, đã có một doanh nghiệp tư nhân sẵn sàng phối hợp nông dân phát triển vùng nguyên liệu để chế biến xuất khẩu.

Định hướng cho cây rau mầm

Ông Trần Viết Mỹ, giám đốc Trung tâm khuyến nông TP.HCM cho biết, rau mầm phù hợp với nông nghiệp đô thị, chỉ cần diện tích nhỏ ở khoảng sân, góc nhà là có thể trồng được. Vốn đầu tư trồng rau mầm thấp, vài trăm ngàn đến vài triệu là được (tùy quy mô). Phát triển rau mầm cũng chính là phát triển diện tích, sản lượng rau an toàn hướng đến mục tiêu 6.500 ha diện tích canh tác, sản lượng 600.000 tấn/năm vào năm 2010. Hiện trung tâm đã có cẩm nang trồng rau mầm và hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn giúp nông dân phát triển rau mầm.

Vấn đề đặt ra hiện nay là làm sao bảo đảm chất lượng rau mầm đạt chỉ tiêu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Theo Trung tâm khuyến nông, trồng rau mầm đạt chất lượng, an toàn không có dư lượng thuốc BVTV để bán vào siêu thị không khó. Yếu tố quan trọng tác động đến chất lượng rau là hạt giống. Trồng rau mầm, không nên sử dụng hạt giống đã xử lý đóng gói mà sử dụng hạt giống thực phẩm không qua xử lý. Hạt giống qua xử lý đắt hơn, lại tồn dư hóa chất bảo quản độc hại trong khi thời gian sinh trưởng rau mầm rất ngắn, lượng thuốc chưa thể phân hủy hết. Được biết, Công ty giống cây trồng TP.HCM (97 Nghĩa Thục, Q.5) cam kết cung cấp hạt giống không xử lý hóa chất bảo quản, đảm bảo an toàn.

Vấn đề sử dụng thuốc chất kích thích tăng trưởng, theo anh Lê Hoàng Hải (hộ dân trồng rau mầm) thì không có tác dụng gì, sản lượng không tăng. Rau mầm chỉ cần hút nước lớn lên, hoàn toàn không cần phân, thuốc gì hết. Rau mầm rất nhạy cảm với “chất lạ”, ngay cả nguồn nước tưới cũng phải là nước uống được, nước dơ là rau chết ngay. KS. Vũ Khắc Chung, Chi cục bảo vệ thực vật TP.HCM cho biết, để rau mầm phát triển tốt, chất lượng, an toàn, người sản xuất chú ý hạt giống, giá thể (nên thay giá thể mới khi trồng lại, bằng không phải xử lý bằng vôi, phơi nắng) để không tồn lưu mầm bệnh. Nơi trồng thoáng mát, đảm bảo nhiệt độ 25 - 280C, pH 6 - 6,5, ẩm độ 80%, có ánh sáng dịu.