TPHCM: Giảm mangan, nước hết đục

Trả lời báo chí, ông Mai Lương Bình cho biết, nguyên nhân cơ bản gây ra đục nước sinh hoạt trên diện rộng tại TPHCM trong thời gian vừa qua là do hàm lượng mangan (Mn) chưa được sử lý triệt để. Hàm lượng Mn trong nước sau xử lý phải dưới 20ppb (0,02 mg/l) thì Mn mới không bám cặn trong đường ống.

Nhà máy nước Tân Hiệp (NMNTH) lấy nước sông Sài Gòn, tại trạm bơm Hoà Phú (Củ Chi) có hàm lượng Mn dao động từ 50 ppb đến 450 ppb. Hàng năm, vào tháng 3, tháng 4 Mn trong nước sông thấp nhất (50-60ppb) và tháng 7, tháng 8 Mn cao nhất (400-500ppb). Nước sản xuất ra tại NMNTH (ấp Thới Thượng 1, xã Tân Hiệp, huyện Hóc Môn, TPHCM) vốn đạt tiêu chuẩn nước sạch của Bộ Y tế Mn tiềm ẩn nước rất trong. Thế nhưng chỉ 8 tiếng đồng hồ sau khi về đến thành phố thì đục. Quá trình biến đổi từ trong thành đục, lợn cợn, lắng cặn xảy ra bên trong đường ống. Khi hàm lượng Mn cao, lớn hơn 0,05 mg/lít sẽ làm nước đục, cặn lắng màu nâu đen. Mn chính là nguyên nhân chính gây ra nước đục trên diện rộng. Còn các nguyên nhân như đường ống cũ mục, nước từ bên ngoài thâm nhập vào… không thể gây ra hiện tượng nước đục trên diện rộng, bộc phát và kéo dài nhiều ngày liên tiếp như trong thời gian qua.

Kể từ ngày 7/4/2006 cho đến nay, nhà máy nước Tân Hiệp đã xử lý giảm hàm lượng Mn trong nước xuống dưới 0,03 mg/lít, đạt tiêu chuẩn nước uống của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và khoảng 1,5 triệu người dân TPHCM đã được sử dụng nước sạch từ đó đến nay. Từ ngày 25/5/2006, nhà máy đã hạ Mn xuống dưới 0,02 mg/lít. Ông Mai Lương Binh cho biết, sở dĩ nhà máy “giấu” thông tin này trong hơn 2 tháng qua là vì muốn đợi đến khi xử lý thành công lượng Mn trong nước vào tháng 7 năm nay, thời điểm hàm lượng Mn trong nước sông Sài Gòn cao nhất trong năm, thì sẽ xin được công bố chính thức.

Để đạt được thành công này, nhà máy đã thay đổi quy trình xử lý. Điều đặc biệt là, việc thay đổi quy trình này chỉ tốn có 30 triệu đồng. Tuy không tốn kém chi phí nhưng việc xử lý Mn trong nguồn nước mặt không hề đơn giản, vì chất lượng nguồn nước thô từ sông Sài Gòn không ổn định, hàm lượng Mn thay đổi liên tục theo từng mùa, từng tháng, từng ngày và thậm chí từng giờ trong mỗi ngày.

Theo ông Binh thì quy trình xử lý trước đây của nhà máy không đủ khả năng xử lý khi hàm lượng Mn trong nước thô tăng cao. Cụ thể là trong tháng 7 và 8/2005, khi hàm lượng Mn trong nước sông Sài Gòn lên trên 0,3 mg/lít liên tục trong nhiều ngày, nước sau khi đã xử lý của nhà máy có hàm lượng Mn vượt 0,1 mg/lít (cao hơn tiêu chuẩn của Tổng công ty cấp nước Sài Gòn – Sawaco), dẫn đến hiện tượng nước đục xảy ra kéo dài nhiều ngày. Thậm chí khi xử lý nước theo quy trình cũ, nước sinh hoạt ngay tại nhà máy nước Tân Hiệp cũng bị đục. Cứ sau 2 ngày nghỉ cuối tuần không ai sử dụng là các vòi nước ở bộ phận văn phòn xả ra đều bị đục, trong khi ở bộ phận sản xuất, công nhân sử dụng nước liên tục thì không sao. Nhà máy hiện còn lưu giữ các mẫu nước đục này. Khi nhà máy áp dụng quy trình xử lý nước mới, hiện tượng này không còn nữa.

Thông tin của ông Binh đưa ra đã được các giám đốc chi nhánh cấp nước ở “vùng nước có đục” xác nhận, từ ngày 7/4/2006 đến nay, chất lượng nước trên mạng thuộc hệ thống cấp nước sông Sài Gòn đã tốt hơn trước rất nhiều. Ngay cả sau đợt nhà máy nước Tân Hiệp cúp nước rồi bơm nước trở lại, khi xả nước ra tại các tuyến ống cấp 2, cấp 3 chỉ thấy hơi ngà ngà (màu xanh của ôxit ắt) trong 5-10 phút là trong, chứ không còn có màu nâu đen (Mn) như đợt cúp nước vào cuối tháng 3/2006 và các lần trước đó. Trước đây, mỗi lần xả phải mất 1-2 ngày nước mới trong, nhưng rồi vẫn tái đục trở lại.

Tuy nhiên, kết quả chính thức cũng cần phải có sự kiểm định của các cơ quan chức năng và quá trình thử nghiệm thực tế.