Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 23/12/2022 11:46 (GMT+7)

Nhà báo, nhà khoa học phải song hành trong truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ

Bàn về vấn đề truyền thông với công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ, thực tiễn đã và đang ngày càng chứng minh báo chí, truyền thông có vai trò to lớn trong công tác này.

Nhưng, trong thực tế, không phải ở đâu và lúc nào vấn đề này cũng được nhận thức một cách đầy đủ, và không phải lúc nào các cơ quan truyền thông cũng có điều kiện tham gia phổ biến kiến thức khoa học công nghệ.

Mặt khác, ngay với chính bản thân nhà báo, không phải lúc nào họ cũng có đủ nhận thức, kỹ năng để vừa tham gia một cách có hiệu quả vào hoạt động nghiệp vụ này, vừa bảo đảm hiệu quả cho công tác truyền thông phổ biến kiến thức về KHCN…

tm-img-alt

Hội thảo tổng kết công tác PBKT 2022 do LHHVN tổ chức 17/12 vừa qua 

Thực tế cũng đã khẳng định, các cơ quan truyền thông có vai trò tiên phong trong công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ. Chính vì vậy, vấn đề xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan báo chí với các cơ quan quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ… cùng tham gia phối hợp giải quyết, cần được đặc biệt quan tâm, thảo luận, rồi thể chế hóa sớm. Đây là vấn đề quan trọng bởi thực tế cho thấy nhiều thành tựu khoa học công nghệ được truyền thông phát hiện, phản ánh nhưng lại không thể theo đuổi đến cùng, khiến lòng tin của người dân suy giảm.

Từ thực tế trên, các cơ quan quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ… phải thường xuyên gặp gỡ với các cơ quan truyền thông để trao đổi, đánh giá hiệu quả đích thực của công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ.

Truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ với cộng đồng tuy chỉ là  một trong các nội dung của hoạt động thông tin KHCN nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt liên quan đến việc phát triểnKHCN, từ đó góp phần thúc đẩy thị trường công nghệ.

Truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ có vai trò giới thiệu những thành tựu nổi bật của khoa học trong nước và thế giới, điển hình là những ứng dụng KHCN góp phần tăng trưởng phát triển kinh tế xã hội.  

Bên cạnh, việc tuyên truyền về khoa học công nghệ, truyền thông còn có trách nhiệm trong việc động viên tinh thần, đặc biệt là trách nhiệm của nhà khoa học với đất nước, dân tộc. 

Ở nước ta, trong khi hoạt động truyền thông nói chung đã được chú trọng và phát triển mạnh thì truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ trong cả nước nhìn chung chưa đạt được nhiều kết quả như mong muốn. Số lượng bài báo, chương trình truyền hình, phát thanh về KHCN chưa nhiều, các chuyên mục truyền thông cho KHCN chưa phong phú.

Hoạt động này ở nước ta trong những năm qua chưa ngang tầm với yêu cầu tăng cường quản lý và hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực KHCN.Công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ chưa đồng bộ, rộng khắp, chưa có trọng tâm, trọng điểm, còn thiếu cơ chế, kế hoạch phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước về KHCN, các danh nghiệp, tổ chức KHCN và các cơ quan thông tin đại chúng.  Đó chính một trong những hạn chế làm cho truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế- xã hội. 

Một khó khăn là thông tin KHCN không dồi dào cộng với tính phức tạp của nó càng khiến thông tin KHCN không hấp dẫn như những thông tin khác trong đời sống xã hội.

Trong khi đó, hầu hết các thông tin này lại được biên soạn ở dạng thức các báo cáo khoa học nên phần lớn công chúng khó tiếp nhận. Như vậy, việc tuyên truyền phổ biến kiến thức khoa học công nghệ là một lĩnh vực không dễ, thậm chí khô khan bởi thông tin cần đảm bảo tính đầy đủ, chuyên sâu và thận trọng.

tm-img-alt

Nguyên Phó Chủ tịch LHHVN Nghiêm Vũ Khải và Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy trao Giải cho tác giả đoạt giải Báo chí tuyên truyền hiệu quả sản phẩm KHCN do Bộ KH &CN tổ chức 

Một trong những giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ trong cả nước hiện nay là sự kết hợp chặt chẽ giữa các nhà khoa học có tinh thần báo chí và các nhà báo có tinh thần khoa học cũng cần được phát huy để chuyển hóa các thông tin KHCN vốn đã ít, khó viết, khó hiểu, thiếu tính hấp dẫn đến với công chúng. 

Muốn làm tốt công tác truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ, người làm truyền thông cần phải có sự hiểu biết nhất định đối với những kiến thức theo từng lĩnh vực của KHCN.  Nhà báo viết thông tin khoa học cần kiểm tra tính chính xác và tính cân bằng của bản tin, tránh gây ra những sai sót không đáng có. Công tác truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ thấm vào xã hội một cách tự nhiên, tạo ra sự thích thú, phấn khích và hình ảnh gần gũi của khoa học đến với người dân…/.

Xem Thêm

Đẩy mạnh và thúc đẩy hoạt động phổ biến kiến thức
Ngày 17-12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức hội thảo “Tổng kết công tác phổ biến kiến thức năm 2022” nhằm đánh giá kết quả trong năm qua đồng thời đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phổ biến kiến thức trong thời gian tới.
Hà Tĩnh: Tập huấn truyền thông sức khỏe, giới thời kỳ hậu covid
Ngày 14/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Tĩnh đã phối hợp vớiCơ quan Liên hiệp quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho phụ nữ tại Việt Nam (UN Women)đã tổ chứctập huấn truyền thông sức khỏe giới thời kỳ hậu covid và trao 700 suất quà cho các phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn tại 2 huyện Lộc Hà và Can Lộc.
Yên Bái: Tập huấn nâng cao hoạt động phổ biến kiến thức KHCN
Ngày 29/11, Liên Hiệp Hội tỉnh Yên Bái tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực hoạt động phổ biến kiến thức khoa học và công nghệ (KHCN) cho hội viên trực thuộc các Hội thành viên, đơn vị trực thuộc và cán bộ làm công tác tuyên truyền phổ biến kiến thức, biên tập, tổ chức xuất bản bản tin, thông tin nội bộ, duy trì các trang website... tại các tổ chức hội, đoàn thể, ngành, địa phương.

Tin mới

Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 11
Cuộc thi do Liên hiệp hội tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Tiền Giang: Đổi mới việc phân bổ giải thưởng Cuộc thi lần thứ XV
Điểm mới so với những lần tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng (gọi tắt là Cuộc thi) cấp tỉnh trước đây là kể từ Cuộc thi lần thứ XV (2022 – 2023), cơ cấu và số lượng giải thưởng không phân bổ đều cho các huyện, thị, thành mà dựa trên số lượng mô hình, sản phẩm thực tế tham dự của mỗi địa phương.
Trọng trí thức là thuộc tính của Đảng ta
Đất nước Việt Nam đang có một cơ đồ lớn để có thể thực hiện khát vọng đưa dân tộc đi tới phồn vinh. Hơn bao giờ hết chúng ta phải đủ khả năng biến tất cả những gì người Việt Nam có thành lợi thế trong sự nghiệp toàn cầu hóa, đưa đất nước đi lên. Trong sự nghiệp vĩ đại này, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của một đảng chính trị đầy trí tuệ sẽ đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Tiềm lực của trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
Hướng tới kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - LHHVN (26/3/1983 - 26/3/2023), Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước” được LHHVN tổ chức vào chiều ngày 23/3/2023 tại Hà Nội.
Một số kiến nghị chính sách, pháp luật về đội ngũ trí thức khoa học công nghệ
Trí thức được đề cập trong Nghị quyết 27 của Trung ương được định nghĩa như sau: “Trí thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội”.
Duyên nợ với Vusta
Hơn 20 năm trước, khi còn ngồi trên ghế giảng đường đại học, tôi nhận học bổng của Vusta, nhưng chưa biết rằng sau này tôi đã gắn bó hơn nửa thời gian công tác đầy duyên nợ.
Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo lần thứ 11 - năm 2023
Cuộc thi do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Thanh Hóa: Đoàn công tác của Liên hiệp hội Thanh Hóa thăm, làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi
Thực hiện Chương trình công tác năm 2023, ngày 17/3/2023, tại văn phòng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiêp hội) Quảng Ngãi, đoàn công tác Liên hiệp hội Thanh Hóa do đồng chí Nguyễn Văn Phát - Chủ tịch Liên hiệp hội Thanh Hóa - làm trưởng đoàn, đã có cuộc làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi.
Khẳng định vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam
Ngày 20/3, tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam gặp gỡ báo chí công bố Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023). Chủ trì buổi họp có PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch, đồng chí Phạm Hữu Duệ, Trưởng Ban Tổ chức và Chính sách Hội, Lê Thanh Tùng, Trưởng Ban TT&PBKT LHHVN.
Phê duyệt dự án Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọc gáy trắng
Dự án “Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọoc gáy trắng tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam” do Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên vùng cao thực hiện với nguồn kinh phí viện trợ nước ngoài không hoàn lại 192.473 USD từ tổ chức Botanic Gardens Conservation International - Tổ chức Bảo tồn Vườn thực vật quốc tế, quốc tịch Anh.
Phú Yên: Phát động hưởng ứng Ngày quyền của người tiêu dùng Việt Nam
Sáng 15/3, tại siêu thị Co.op Mart Tuy Hòa, Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Công Thương Tỉnh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 15/3/2023 và hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh với người tiêu dùng.