Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 23/12/2022 11:46 (GMT+7)

Nhà báo, nhà khoa học phải song hành trong truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ

Bàn về vấn đề truyền thông với công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ, thực tiễn đã và đang ngày càng chứng minh báo chí, truyền thông có vai trò to lớn trong công tác này.

Nhưng, trong thực tế, không phải ở đâu và lúc nào vấn đề này cũng được nhận thức một cách đầy đủ, và không phải lúc nào các cơ quan truyền thông cũng có điều kiện tham gia phổ biến kiến thức khoa học công nghệ.

Mặt khác, ngay với chính bản thân nhà báo, không phải lúc nào họ cũng có đủ nhận thức, kỹ năng để vừa tham gia một cách có hiệu quả vào hoạt động nghiệp vụ này, vừa bảo đảm hiệu quả cho công tác truyền thông phổ biến kiến thức về KHCN…

tm-img-alt

Hội thảo tổng kết công tác PBKT 2022 do LHHVN tổ chức 17/12 vừa qua 

Thực tế cũng đã khẳng định, các cơ quan truyền thông có vai trò tiên phong trong công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ. Chính vì vậy, vấn đề xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan báo chí với các cơ quan quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ… cùng tham gia phối hợp giải quyết, cần được đặc biệt quan tâm, thảo luận, rồi thể chế hóa sớm. Đây là vấn đề quan trọng bởi thực tế cho thấy nhiều thành tựu khoa học công nghệ được truyền thông phát hiện, phản ánh nhưng lại không thể theo đuổi đến cùng, khiến lòng tin của người dân suy giảm.

Từ thực tế trên, các cơ quan quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ… phải thường xuyên gặp gỡ với các cơ quan truyền thông để trao đổi, đánh giá hiệu quả đích thực của công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ.

Truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ với cộng đồng tuy chỉ là  một trong các nội dung của hoạt động thông tin KHCN nhưng lại có ý nghĩa đặc biệt liên quan đến việc phát triểnKHCN, từ đó góp phần thúc đẩy thị trường công nghệ.

Truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ có vai trò giới thiệu những thành tựu nổi bật của khoa học trong nước và thế giới, điển hình là những ứng dụng KHCN góp phần tăng trưởng phát triển kinh tế xã hội.  

Bên cạnh, việc tuyên truyền về khoa học công nghệ, truyền thông còn có trách nhiệm trong việc động viên tinh thần, đặc biệt là trách nhiệm của nhà khoa học với đất nước, dân tộc. 

Ở nước ta, trong khi hoạt động truyền thông nói chung đã được chú trọng và phát triển mạnh thì truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ trong cả nước nhìn chung chưa đạt được nhiều kết quả như mong muốn. Số lượng bài báo, chương trình truyền hình, phát thanh về KHCN chưa nhiều, các chuyên mục truyền thông cho KHCN chưa phong phú.

Hoạt động này ở nước ta trong những năm qua chưa ngang tầm với yêu cầu tăng cường quản lý và hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực KHCN.Công tác phổ biến kiến thức khoa học công nghệ chưa đồng bộ, rộng khắp, chưa có trọng tâm, trọng điểm, còn thiếu cơ chế, kế hoạch phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước về KHCN, các danh nghiệp, tổ chức KHCN và các cơ quan thông tin đại chúng.  Đó chính một trong những hạn chế làm cho truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế- xã hội. 

Một khó khăn là thông tin KHCN không dồi dào cộng với tính phức tạp của nó càng khiến thông tin KHCN không hấp dẫn như những thông tin khác trong đời sống xã hội.

Trong khi đó, hầu hết các thông tin này lại được biên soạn ở dạng thức các báo cáo khoa học nên phần lớn công chúng khó tiếp nhận. Như vậy, việc tuyên truyền phổ biến kiến thức khoa học công nghệ là một lĩnh vực không dễ, thậm chí khô khan bởi thông tin cần đảm bảo tính đầy đủ, chuyên sâu và thận trọng.

tm-img-alt

Nguyên Phó Chủ tịch LHHVN Nghiêm Vũ Khải và Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy trao Giải cho tác giả đoạt giải Báo chí tuyên truyền hiệu quả sản phẩm KHCN do Bộ KH &CN tổ chức 

Một trong những giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ trong cả nước hiện nay là sự kết hợp chặt chẽ giữa các nhà khoa học có tinh thần báo chí và các nhà báo có tinh thần khoa học cũng cần được phát huy để chuyển hóa các thông tin KHCN vốn đã ít, khó viết, khó hiểu, thiếu tính hấp dẫn đến với công chúng. 

Muốn làm tốt công tác truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ, người làm truyền thông cần phải có sự hiểu biết nhất định đối với những kiến thức theo từng lĩnh vực của KHCN.  Nhà báo viết thông tin khoa học cần kiểm tra tính chính xác và tính cân bằng của bản tin, tránh gây ra những sai sót không đáng có. Công tác truyền thông phổ biến kiến thức khoa học công nghệ thấm vào xã hội một cách tự nhiên, tạo ra sự thích thú, phấn khích và hình ảnh gần gũi của khoa học đến với người dân…/.

Xem Thêm

HÀNH TRÌNH 10 NĂM TỦ SÁCH TÂM LÝ HỌC GIÁO DỤC CÁNH BUỒM
Cuối năm 2013, Tủ sách Tâm lý học Giáo dục Cánh Buồm chính thức được thành lập, với mục đích mang tới cho bạn đọc bản dịch văn bản gốc những cuốn sách kinh điển của Tâm lý học Giáo dục thế giới từ Thế kỷ XX, tập trung vào những tác giả, tác phẩm có tác động quyết định sự chuyển biến giáo dục sang thời hiện đại. Trong 10 năm qua, 10 cuốn sách trong Tủ sách đã được giới thiệu tới độc giả.
Vĩnh Phúc: tuyên truyền pháp luật về trật tự an toàn giao thông năm 2023
Ngày 10/11, Liên hiệp Hội tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức Hội nghị tập huấn tuyên truyền pháp luật về trật tự an toàn giao thông và các quy tắc tham gia giao thông; các nguy cơ gây tai nạn do lái xe uống rượu, bia; các mức xử phạt, hình thức xử phạt khi vi phạm giao thông, gắn với chủ đề “Thượng tôn pháp luật để xây dựng văn hóa giao thông an toàn” cho tổng số 150 cán bộ, hội viên các hội thành viên.
Thái Nguyên: Tập huấn sản xuất chè hữu cơ gắn với tiêu thụ sản phẩm
Ngày 27/10, Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Thái Nguyên đã phối hợp với Hội chè Thái Nguyên đã tổ chức tập huấn “Sản xuất chè hữu cơ gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm” cho các đơn vị hội viên, sản xuất kinh doanh chè và các hộ sản xuất chè hữu cơ tại thị trấn Sông Cầu, huyện Đồng Hỷ.

Tin mới

Phát huy vai trò của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong bối cảnh chuyển đổi số
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng (năm 2021) đã xác định 12 định hướng chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030, trong đó nhấn mạnh hai nội dung mang tính nền tảng, đó là: “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, chú trọng đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia , phát triển nền kinh tế số, xã hội số ”.
Hoàn thiện các quy chế về tổ chức và hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam
Ngày 06/12, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội thảo “Giải pháp hoàn thiện các quy chế về tổ chức và hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam”. Ông Nguyễn Quyết Chiến – Tổng Thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam chủ trì hội thảo.
Phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH&CN trong nghiên cứu khoa học
Nhiều năm qua, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bình Định và các hội thành viên luôn chú trọng công tác tập hợp, phát huy, khơi dậy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức thông qua các hoạt động nghiên cứu khoa học và triển khai các tiến bộ công nghệ vào sản xuất và đời sống.
Tư vấn, phản biện phải thực chất, tránh hình thức và tránh sợ trách nhiệm
Đó là ý kiến của đại biểu Nguyễn Hữu Quang (Tổng Hội Y học Việt Nam) tại Hội thảo Tổng kết hoạt động Tư vấn, Phản biện và Giám định xã hội năm 2023 được tổ chức vào sáng ngày 05/12 tại tỉnh Hòa Bình. Hội thảo do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Hòa Bình tổ chức.
Giải pháp nào thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục hiệu quả!?
Diễn Đàn Công Nghệ Và Chuyển Đổi số Giáo dục (EDTECH VIETNAM) do Viện Sáng tạo và Chuyển đổi số (Liên hiệp Hội Việt Nam); Hội tự động hóa Việt Nam; Viện Công ghệ thông tin (Đại học Quốc gia Hà Nội); các tổ chức quốc tế phối hơp tổ chức trong năm qua với các chuỗi hoạt động như hội thảo, triển lãm, tọa đàm đã gặt hái được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Đắk Lắk: Trao giải Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng
Ngày 02/12/2023, Ban tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Đắk Lắk lần thứ 11 đã tổ chức tổng kết, trao giải Cuộc thi. Tham dự buổi lễ có ông Vương Hữu Nhi - Chủ tịch Liên hiệp hội; đại diện lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Khoa học và Công nghệ, Tỉnh đoàn Đắk Lắk; các giáo viên, phụ huynh và hơn 300 học sinh các trường.
Khai mạc Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023
Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam – châu Á 2023 (Vietnam - Asia Smart City Summit 2023) đã khai mạc vào sáng 29-11 tại Hà Nội. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội; Sở Thông tin và Truyền thông và Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA), phối hợp tổ chức với chủ đề “Khai thác dữ liệu – Xây dựng Thành phố thông minh, phát triển bền vững.