Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ hai, 05/03/2007 23:14 (GMT+7)

Lễ khôn lớn của người Ê Đê

Lễ bắt đầu bằng nghi thức rửa mặt của chàng trai ngoài bến nước của buôn làng. Từ sáng sớm, chàng trai được làm Lễ khôn lớn lặng lẽ đi ra bến nước trong bộ lễ phục truyền thống. Tới bến nước, anh ta cởi áo, cởi khăn, bắt đầu gội đầu, rửa mặt. Bà con buôn làng chứng kiến từng cử chỉ một cách trân trọng.

Tắm gội xong, chàng trai hứng đầy bầu nước trong mát về cúng Giàng (Trời).

Trong nhà, cỗ bàn đã sắp sẵn. Thủ heo bày ở giữa, một dải thịt dài cuốn vòng cây cột buộc chế rượu cần. Người được làm Lễ khôn lớn tay cầm kiếm sắc bước tới cầu thang lên nhà sàn. Hai bên cầu thang trồng hai cây chuối. Sau khi vung kiếm chém đứt cây chuối, tượng trưng cho hình ảnh hạ gục kẻ thù anh ta bước lên cầu thang, bà mẹ của anh ta đứng chờ ở sàn hỏi: “Chào con trai của mẹ, con từ đâu trở về? Có phải con đi đánh giặc ác phía Đông, chém hổ dữ phía Tây, trở về?”. Anh ta đáp lời: “Thựa mẹ, đúng vậy! Con đã cầm rìu vào rừng. Nay cây lớn đã đổ, cây nhỏ đã ngã. Con cầm kiếm đi trừ kẻ ác. Nay thằng giặc phía Đông đã bị giết, con hổ phía Tây đã được trừ. Con đã làm xong mọi việc buôn làng trao cho. Con đã xứng đáng làm một người đàn ông Ê Đê của buôn làng ta”.

Dứt lời, chàng trai bước vào nhà, kiếm dựng bên vách mặt trời mọc, rồi anh ta đến ngồi đối mặt với thầy cùng. Gian khách trên nhà sàn đã dựng sẵn 7 cây cột rượu theo hàng dọc, thầy cúng ngồi trước ché rượu cần đầu tiên, mặt hướng về phương mặt trời mọc. Giàn chiêng nổi lên náo nức, dồn dập báo hiệu cuộc lễ bắt đầu. Thầy cúng khấn:

- Ơ Giàng bên Đông! Ơ giàng bên Tây! Ơ thần linh, thần tốt! Chàng trai này đã ở chòi, chòi yên. Đã ở nhà, nhà tốt. Anh ta đã biết đốt rẫy trồng lúa. Trồng chuối, chuối sai. Trồng mía, mía ngọt. Anh ta đã lớn khôn. Nay nhờ thần phù hộ, giúp cho anh ta có hơi thở mới. Có nguồn sức lực mới. Có bắp thịt bền như gang, dẻo như đồng, cứng như sắt. Nhờ thần linh giúp anh ta luôn khoẻ mạnh, bình yên.

- Thay mặt thần linh, thầy cúng trao cho anh chiếc khiên và thanh kiếm. Các cô gái ra sức té nước vào người anh, thay cho những lời chúc phút tốt đẹp nhất.

Nửa đêm, đuốc rực rỡ gian nhà. Cuộc lễ sang phần hai. Anh ngồi trước thầy cúng. Trang phục của anh như sẵn sàng cuộc đi xa. Thầy cúng khấn cầu phúc cho anh gặp nhiều may mắn. Các cô gái đem bầu nước hứng từ bến nước đổ đầy tất cả các ché rượu cần. Lúc ấy, già làng bắt đầu kể khan-trường ca của dân tộc Ê Đê.

Khi mặt trời mọc buổi lễ mới kết thúc.

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.
Tìm giải pháp thực hiện hiệu quả các dự án viện trợ không hoàn lại
Thủ tục hành chính thực hiện và quản lý các dự án viện trợ không hoàn lại hiện nay còn phức tạp; quy trình xét duyệt, giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ và sự hài lòng của đối tác; năng lực quản lý hạn chế; một số đơn vị thành viên thiếu chuyên môn về giám sát tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế; biến động kinh tế, chính trị toàn cầu khiến nguồn viện trợ không ổn định....
Chủ tịch Phan Xuân Dũng tiếp xúc cử tri tỉnh Khánh Hòa sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Ngày 9-10/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa gồm ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, bà Đàng Thị Mỹ Hương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và ông Nguyễn Văn Thuận đã có các buổi tiếp xúc cử tri tại xã Bác Ái Tây và xã Phước Hà sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.