Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 21/03/2007 23:00 (GMT+7)

Đọc sách Lược sử vùng đất Nam Bộ Việt Nam

Trong lời đầu sách, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam giới thiệu: Trải qua quá trình dựng nước và giữ nước lâu dài của dân tộc, lãnh thổ và biên giới của nước Việt Nam ngày càng được củng cố và từ lâu đã trở thành thực thể thống nhất từ Bắc chí Nam, trong đó có vùng đất Nam Bộ. Với truyền thống kiên cường, bất khuất và tinh thần lao động cần cù của cả dân tộc, các thế hệ người Việt Nam đã viết nên những trang sử hào hùng trong quá trình gây dựng, bảo vệ và phát triển vùng đất Nam Bộ, góp phần làm rạng rỡ non sông, đất nước Việt Nam.

Từ lâu, vùng đất Nam Bộ đã được nhiều nhà khoa học trong nước và ngoài nước quan tâm nghiên cứu, nhưng do hạn chế về tư liệu, nên nhiều vấn đề còn đang thảo luận, ở trong nước còn quá ít sách viết về lịch sử  vùng đất này, sách giáo khoa phổ thông thì gần như không đề cập. Tình trạng đó đã tạo nên một khoảng trống trong nhận thức của nhân dân và cán bộ về tính toàn bộ của lịch sử  và văn hóa Việt Nam . Từ sau năm 1975, mỗi lần vào công tác hay đi điều tra khảo sát các tỉnh và thành phố ở Nam Bộ, nhiều cán bộ đã đặt ra cho chúng tôi những câu hỏi: Lịch sử vùng đất Nam Bộ bắt đầu từ lúc nào và diễn ra như thế nào, quan hệ với miền trung, miền bắc như thế nào?

Ban biên soạn gồm những nhà khoa học đã từng nhiều năm quan tâm nghiên cứu vùng đất này. Nhóm tác giả biên soạn trên cơ sở tổng hợp các kết quả nghiên cứu của nhiều ngành khoa học liên quan như sử học, khảo cổ học, dân tộc học, văn hóa học, luật học... ở trong nước và ngoài nước. Cuốn sách trình bày một cách khách quan, có hệ thống, đơn giản và cô đọng những tư liệu, chứng cứ cơ bản về lịch sử phát triển của vùng đất Nam Bộ.

Cuốn sách không đi sâu vào thời tiền sử khi con người xuất hiện trên vùng đất Nam Bộ, mà chủ yếu bắt đầu từ văn hóa Óc Eo và nước Phù Nam, nghĩa là từ khi Nhà nước đầu tiên ra đời trên vùng đất này vào đầu Công nguyên. Trong thời cổ đại, trên lãnh thổ Việt Nam hiện nay, xuất hiện ba trung tâm Văn minh và Nhà nước vào loại sớm nhất ở Ðông - Nam Á là: Trung tâm văn hóa Ðông Sơn và nước Văn Lang - Âu Lạc ở miền bắc, Trung tâm văn hóa Sa Huỳnh và nước Lâm Ấp (Chăm-pa) ở miền trung, Trung tâm văn hóa Óc Eo và nước Phù Nam ở phía nam.

Tiếp theo, cuốn sách trình bày quá trình lịch sử sau khi nước Phù Nam suy sụp, vùng đất Nam Bộ thuộc lãnh thổ nước Chân Lạp từ thế kỷ 7 cho đến thế kỷ 16, rồi từ thế kỷ 17 khi những nông dân người Việt, người Hoa vào khai phá lập nghiệp. Từ đây, một mặt cư dân bản địa người Khmer, người Chăm và một số tộc người thiểu số khác cùng người Việt, người Hoa mở rộng công cuộc khẩn hoang, phát triển kinh tế, mặt khác là quan hệ giữa chính quyền Chúa Nguyễn ở đàng trong với Vương triều Chân Lạp diễn ra trong bối cảnh Chân Lạp suy yếu dần và đang bị Vương triều  Âyuthya của Xiêm đe dọa. Chính trong điều kiện đó, chính quyền Chúa Nguyễn ngày càng chiếm ưu thế và từng bước xây dựng chính quyền, xác lập chủ quyền trên vùng đất Nam Bộ. Ðến giữa thế kỷ 18, toàn bộ vùng đất Nam Bộ đã hoàn toàn thuộc lãnh thổ và chủ quyền của Chúa Nguyễn ở đàng trong. Từ khi triều Nguyễn thành lập vào thế kỷ 19, vùng đất Nam Bộ là bộ phận của nước Việt Nam thống nhất từ bắc đến nam. Trong suốt quá trình lịch sử  đó, cộng đồng cư dân các dân tộc trên đất Nam Bộ ngày càng gắn bó với nhau trong vận mệnh chung của quê hương và đất nước, trong nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ vùng đất Nam Bộ.

Cùng với lịch sử  phát triển vùng đất Nam Bộ, cuốn sách giới thiệu một số văn bản pháp lý ký kết giữa An Nam (Việt Nam) với Cao Miên (Cam-pu-chia) và Xiêm La (Thái-lan) giữa thế kỷ 19, những hiệp ước ký kết giữa đại diện của triều Nguyễn với đại diện của thực dân Pháp cuối thế kỷ 19, cho đến các văn bản pháp lý ký kết giữa Pháp với Cam-pu-chia về hoạch định, phân giới, cắm mốc biên giới giữa Nam Kỳ với Cam-pu-chia, Hiệp ước Élysée năm 1949, Chính phủ Pháp trao trả đất Nam Kỳ cho Việt Nam rồi Hiệp định Genève năm 1954, Hiệp định Paris năm 1973 và các Hiệp ước ký kết giữa Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam với nước Cộng hòa nhân dân Cam-pu-chia năm 1949, 1983, 1985, 2005 xác định nguyên tắc và hoạch định biên giới trên đất liền giữa hai nước. Ðường biên giới trên đất liền giữa Việt Nam và Cam-pu-chia đã trở thành đường biên giới hòa bình, hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân hai nước láng giềng.

Trên cơ sở thực tế lịch sử và các văn bản pháp lý mang tính quốc tế, Nam Bộ là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam . Cuốn sách dành một phần thích đáng trình bày về cuộc sống của cộng đồng cư dân Nam Bộ và mối quan hệ đoàn kết, giao thoa văn hóa mật thiết giữa các dân tộc Việt, Khmer, Hoa, Chăm cùng các dân tộc thiểu số khác và những nét đặc trưng của không gian lịch sử, văn hóa, xã hội cũng như trong đấu tranh kiên cường, bất khuất bảo vệ độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc Việt Nam.

Cuốn sách có Phần phụ lục  gồm bản biên niên một số sự kiện chính và toàn văn hoặc trích lục những văn bản lịch sử  và pháp lý liên quan những nội dung đã được phân tích trong cuốn sách.

Trình bày dưới dạng giản lược và phổ cập, chúng tôi hy vọng cuốn sách sẽ đáp ứng được yêu cầu tìm hiểu lịch sử  vùng đất Nam Bộ của đông đảo bạn đọc và phần nào cung cấp tư liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu.

Xem Thêm

Kỷ niệm 5 năm thành lập báo điện tử Tầm nhìn
Tại Lễ kỷ niệm thay mặt Đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, ông Phan Tùng Mậu đã chúc mừng tập thể cán bộ, phóng viên báo điện tử Tầm Nhìn nhân dịp 5 năm thành lập, ghi nhận những thành quả mà...
Chiến thắng vĩ đại mùa Xuân 1975
Chiến dịch lịch sử  Lúc này, tập đoàn phòng ngự lớn của địch ở Sài Gòn - Gia Định tuy số lượng còn đông nhưng đã bị chia cắt, cô lập cao độ và sức chiến đấu đã giảm sút hẳn. 
Vẻ đẹp đặc hiệu của nhà trí thức
Vàng là đẹp, là quý giá. Nhưng không phải vàng nào cũng giá trị như nhau? Có vàng thật, có vàng giả, có cả mạ vàng như thật. Học thức và bằng cấp cũng vậy. Có học thật, có học giả, có bằng thật, có bằng giả như thật. Đại...
Mùa Xuân là Tết trồng cây
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã đề xướng, tổ chức, xây dựng Tết trồng cây trở thành một phong trào quần chúng rộng rãi, sôi nổi và bền vững. Tháng 11-1959, nhân đợt thi đua lấy thành tích mừng Đảng ta 30 tuổi, Chủ tịch Hồ Chí Minh...
Bác Hồ vui Tết đón Xuân trong lòng Tổ quốc
Tết Mậu Tý (1948) Tết mừng chiến thắng Thu Đông năm Đinh Hợi phá tan cuộc tấn công của giặc Pháp lên Việt Bắc và phấn khởi mừng thọ Bác Hồ 58 tuổi: Chính phủ họp nghe Bộ Quốc phòng báo cáo chiến thắng giặc Pháp tại An toàn khu.
Đại tướng Lê Trọng Tấn - Những ngày đầu cách mạng
Giữa năm 1942, tôi đến một cơ sở cách mạng ở làng Lương Yên. Đang nói chuyện thì một quân nhân trong bộ đồ nhà binh Pháp ở phía cổng đi vào. Tôi lánh sang buồng bên cạnh nói chuyện với các em đang học. Khi người ấy về, chủ...

Tin mới

Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng 2025: Thúc đẩy hình thành hệ sinh thái năng lượng an toàn, hội nhập
Ngày 28/7, Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng: Tầm nhìn và Hành động” đã diễn ra tại Hà Nội do Hội Dầu khí Việt Nam (Hội DKVN) phối hợp cùng Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) tổ chức. Diễn đàn là một trong những sự kiện quan trọng Chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030.
Đoàn công tác VUSTA tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng FEIAP tại Thái Lan
Từ ngày 23-25/7/2025, đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do ông Nguyễn Quyết Chiến - Tổng Thư ký làm Trưởng đoàn đã tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng Liên đoàn các tổ chức Kỹ thuật châu Á - Thái Bình Dương (FEIAP) tại Bangkok, Thái Lan. Tham gia đoàn công tác có đại diện Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế, Văn phòng VUSTA.
Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng dự Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam
Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam được thành lập ngay sau giải phóng năm 1975. Trong suốt 50 năm qua, Hội đã có nhiều đóng góp quan trọng cho hoạt động tư vấn chính sách đối với các vấn đề trọng đại của đất nước. Gần đây nhất là phản biện trong góp ý văn kiện Đại hội XIII và XIV của Đảng, các đề án tăng trưởng xanh, đường sắt cao tốc, quy hoạch vùng và dự thảo nhiều chính sách kinh tế quan trọng...
Lãnh đạo VUSTA tham dự Hội nghị IAS 2025
Đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch VUSTA, Giám đốc Ban Quản lý dự án Quỹ Toàn cầu - VUSTA về phòng, chống HIV/AIDS làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Khoa học quốc tế về phòng, chống HIV/AIDS 2025 (Hội nghị IAS 2025) tại Rwanda từ ngày 12/7 đến ngày 17/7/2025.
Thắp nến tri ân nhân Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ
Ngày 24/7, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947–27/7/2025), Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp cùng Đoàn Thanh niên Hội Nhà báo Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trang trọng tổ chức Chương trình “Thắp nến tri ân” tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội).