Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 09/07/2013 19:56 (GMT+7)

Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS): Cần chạy nhanh hơn

Hệ thống thông tin địa lý (GIS) là khoa học liên ngành được ứng dụng trong quản lý và xử lý tích hợp thông tin đa ngành. Nó thu thập, cập nhật, lưu trữ, tích hợp, xử lý, tra cứu, phân tích và hiển thị mọi dạng thông tin, dữ liệu địa lý, gắn liền với một tọa độ địa lý xác định - một nền hình học bản đồ nhất quán, hỗ trợ việc ra quyết định chính xác và kịp thời.

Hiểu đơn giản thì với GIS, sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại cho phép người ta chồng nhiều lớp thông tin, thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau về cùng một địa điểm, toạ độ. Không như ở một trang web bình thường chỉ có một lớp thông tin về một lĩnh vực, một phạm vi nhất định, GIS cho phép phân tích, đánh giá hiện trạng, dự báo tương lai, đề xuất các định hướng phát triển tổng thể bền vững. 

Hội thảo thường niên ứng dụng GIS toàn quốc 2013 sẽ được tổ chức tại ĐH Nông nghiệp HN vào 25 và 26-10 nhằm nâng cao năng lực ứng dụng GIS, hệ thống định vị toàn cầu (GPS) và viễn thám (RS) trong quản lý nhà nước, giảng dạy, NCKH tại Việt Nam. Đây là diễn đàn để các nhà khoa học, các cơ quan nghiên cứu, giáo dục và các nhà kinh doanh trong lĩnh vực KHCN thông tin địa lý hợp tác, trao đổi nghiên cứu và trình bày các sản phẩm khoa học lĩnh vực GIS.

Tiện ích bất ngờ

Tỉnh Bình Dương ứng dụng GIS bắt đầu từ việc thành lập các bản đồ chuyên đề số quản lý về đất đai, sau đó là bảo tồn đa dạng động vật hoang dã. Mọi người có thể xem, truy vấn, hiển thị thông tin không gian, xây dựng các lớp bản đồ tỷ lệ 1/25.000 các đối tượng dữ liệu các trại nuôi động vật hoang dã trong tỉnh. Ứng dụng Google Earth lưu dấu, xác định vị trí, đặc biệt đối với các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

Nếu GIS được ứng dụng thành công tại Hà Nội sẽ giúp ích cho rất nhiều lĩnh vực. Chẳng hạn một nhà đầu tư muốn xây dựng một khách sạn, nhà hàng tại Sóc Sơn, thay vì phải mất nhiều công sức thu thập thông tin kinh tế - xã hội khu vực nào đó, họ chỉ cần dùng trang web nền tảng công nghệ GIS là có thể truy xuất mọi thông tin cần thiết và có được những quyết định ban đầu về đầu tư kinh doanh. Người dân hoặc khách du lịch nhờ GIS có thể dẫn đường và thuyết minh mọi đặc điểm văn hoá du lịch tại nơi họ muốn biết còn hơn một hướng dẫn viên chuyên nghiệp. 

Tránh sao chép trong nghiên cứu KHXH

Tại hội thảo "Một số ứng dụng hệ thống thông tin địa lý trong nghiên cứu KHXH”, các nhà nghiên cứu trẻ quan tâm đến vấn đề ứng dụng và thực hành ứng dụng GIS trong từng loại nghiên cứu cụ thể như lập pháp, đánh giá chính sách, quy hoạch, dân số, thất nghiệp… 

"Ứng dụng GIS tránh được hiện tượng sao chép lẫn nhau trong Nghiên cứu KHXH” – PGS. TS Phạm Văn Cự, Giám đốc Trung tâm Quốc tế nghiên cứu Biến đổi toàn cầu (ĐHQG Hà Nội) nhìn nhận. Hãy sử dụng tư duy không gian như một hướng mới trong nghiên cứu khoa học, sẽ giúp các nhà nghiên cứu công bố được nhiều hơn kết quả của mình. Tại sao lại như vậy?

Nhiều đại biểu tán thành ý kiến nghiên cứu khoa học của ta đang gặp khó khăn với tư duy không gian nghiên cứu. KHXH và địa lý nhân văn thì coi nhẹ phương pháp định lượng, trong khi KHTN lại đề cao quá mức vai trò của công nghệ trong phương pháp định lượng. Trong khi cơ sở tri thức là sự tổng hợp tri thức của các nhà quản lý, chuyên gia các chuyên ngành, công nghệ thông tin và cộng đồng. Nghiên cứu nói chung vì vậy cần có yếu tố không gian để không gian hóa các quan sát trong nghiên cứu. 

Khi các nhà quản lý và cộng đồng đặt các bài toán cần giải quyết, các nhà khoa học liên ngành sẽ xây dựng mô hình dữ liệu, tổ chức thực hiện, đánh giá dự án. Chuyên gia chuyên ngành thiết lập mô hình xử lý. Chuyên gia công nghệ thông tin đưa giải pháp về công nghệ xử lý dữ liệu, truy cập thông tin. 

Vướng ở đâu?

Hàng loạt chương trình GIS với sự tham gia của các trường đại học, các viện nghiên cứu, các chuyên gia trong và ngoài nước đã được triển khai. Tuy nhiên cái khó cho những người thực hiện dự án ứng dụng GIS là tình trạng cát cứ thông tin, không chịu chia sẻ thông tin - một đặc tính vốn phổ biến ở nhiều bộ phận, ban, ngành, nhiều tỉnh, thành, khiến việc thu thập, tổng hợp và phân tích thông tin gặp khó. Dữ liệu GIS phân tán, cát cứ ở nhiều sở, ban, ngành, không được tập trung vào một đầu mối để tích hợp, hiệu chỉnh, thống nhất định dạng và tổ chức cập nhật dữ liệu để sử dụng chung, dẫn tới lãng phí, phân tán nguồn lực.

Tất cả các thông tin cung cấp trong việc ứng dụng GIS phải chính xác ở mức cao nhất. Có như thế mới có thể có được những quyết định chính xác và hiệu quả. Nhưng những nguồn cung cấp thông tin vừa thiếu  vừa chưa chính xác, thiếu cập nhật hiện trạng, nên không thể sử dụng được cho các ứng dụng cần có độ chi tiết, chính xác cao như cấp quyền sử dụng đất, quản lý đất thổ cư, nhà ở, thiết kế, xây dựng hạ tầng kỹ thuật… Chưa kể chuẩn công nghệ và nguồn nhân lực đều còn khó cho tiến trình ứng dụng GIS tại Việt Nam. Mức độ ứng dụng GIS thường dừng ở quy mô nhỏ, đơn lẻ theo từng đề tài, dự án và chỉ tập trung ở một số ngành, chưa gắn kết diện rộng trong quản lý, điều hành tác nghiệp, phối hợp chia sẻ thông tin.

Nhìn toàn quốc để GIS chạy nhanh hơn, cần có định hướng tổng thể ứng dụng phát triển GIS, thống nhất giữa các bộ, ngành và cơ quan nghiên cứu trong xây dựng các bản đồ chuyên đề, khai thác có hiệu quả việc chia sẻ thông tin và tiết kiệm kinh phí điều tra, xây dựng dữ liệu. 

Xem Thêm

Đắk Lắk: Góp ý kiến văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng
Ngày 13/6, Liên hiệp hội tỉnh đã tổ chức góp ý kiến đối với dự thảo kế hoạch tổ chức hội nghị lấy ý kiến văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng và dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Hà Giang: Góp ý dự thảo sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm
Ngày 13/6, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiệp hội) tỉnh đã tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (CLSPHH). Tham dự hội thảo có lãnh đạo đại diện các Sở, ban ngành của tỉnh, các hội thành viên Liên hiệp hộivà các chuyên gia TVPB.
Đắk Lắk: Hội nghị phản biện Dự thảo Nghị quyết về bảo đảm thực hiện dân chủ cơ sở
Sáng ngày 27/5/2025, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk (Liên hiệp hội) đã diễn ra Hội nghị phản biện và góp ý đối với Dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Đắk Lắk về việc quyết định các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.
Phú Thọ: Lấy ý kiến về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013
Sáng ngày 20/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Phú Thọ (Liên hiệp hội) tổ chức hội thảo lấy ý kiến của đội ngũ trí thức, chuyên gia, nhà khoa học về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013.

Tin mới

Công nghệ mới trong xử lý chất thải góp phần phát triển bền vững ngành chăn nuôi Việt Nam
Ngày 3/7, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Liên hiệp hội tỉnh Bắc Ninh và Hội Chăn nuôi Việt Nam tổ chức Hội thảo Phổ biến một số công nghệ mới có hiệu quả trong xử lý chất thải chăn nuôi. Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo người sản xuất, kinh doanh, hộ chăn nuôi và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
"Sắp xếp lại giang sơn” là bước đi lịch sử
Sáng 30/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội về sáp nhập tỉnh, thành phố cùng các quyết định của Trung ương Đảng thành lập đảng bộ tỉnh và nhân sự lãnh đạo địa phương tại Thành phố Hồ Chí Minh và có bài phát biểu với nhân dân Thành phố, đồng thời gửi gắm thông điệp tới nhân dân cả nước.