Troong - Nhạc cụ họ màng rung của người Nùng Lạng Sơn

Hầu hết các dân tộc ở Lạng Sơn đều sử dụng nhạc cụ màng rung (loại trống bịt da). Trống bịt da phong phú và đa dạng về kiểu dáng, kích cỡ và chủng loại nhạc cụ. Đa số các loại trống đều bịt bằng da trâu, da bò hoặc da nai bào mỏng và đều là nhạc cụ thuộc chi gõ và phương pháp kích âm là cầm dùi gõ vào mặt trống.

Troong nghĩa là trống. Trống của người Nùng có nhiều kiểu dáng, kích cỡ hơn người Tày nhưng có 2 loại là phổ biến: trống cao và trống dẹt.

Trống cao chuyên dùng trong đội nhạc rủ tử. Thân trống được làm bằng khúc gỗ khoét rỗng bên trong, cao khoảng 45 cm, đường kính 23 cm. Mặt trống phía trên được bịt bằng da, phía dưới để hở, cắt vát thành 3 chân. Mặt trên được bịt da bằng cách ghim chặt vào thân trống theo cách đóng đinh, hai phía để thừa hai miếng da hình tam giác khoét hai lỗ để cắm dùi. Dùi trống làm bằng gỗ kiểu dùi trần.

Trống rủ tử của người Nùng cũng như của người Tày được sử dụng trong ngày Tết Nguyên đán, ngày hội lồng tồng. Trống hoà cùng với thanh la, não bạt làm nhạc cụ đệm cho múa sư tử, đệm tiết tấu cho các trò diễn trong ngày hội lồng tồng.

Loại trống dẹt thường sử dụng trong đội nhạc của các thầy tào. Tuy là trống dẹt nhưng mỗi đội nhạc của các thầy ở các địa phương có hình dáng kích cỡ khác nhau và đều có tên gọi chung là troong tào, tổng tào.

Trống dẹt được làm bằng một khúc gỗ ngắn khoét rỗng bên trong, chiều cao khoảng 10 cm đường kính mặt trống 23 cm. Hai mặt đều bịt bằng da, đặc biệt phần da ở thân trống được đục thành những lỗ nhỏ tạo kiểu dáng độc đáo. Trống được đánh bằng một dùi gỗ, kiểu dùi bịt vải./.

Nguồn : hoidantochoc.org.vn (16/11/06 )