Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 10/12/2004 16:39 (GMT+7)

Triển vọng phát triển dầu bôi trơn tổng hợp

1. Tính cấp thiết của việc sản xuất sử dụng dầu bôi trơn tổng hợp polyalpha olefin:

Sự phát triển mạnh mẽ của kỹ thuật, sự hình thành các loại động cơ mới công suất lớn, các loại máy, cấu kiện và dụng cụ cơ khí phức tạp gắn liền với đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng của dầu bôitrơn. Sử dụng dầu bôi trơn cho phép giảm tốc độ ăn mòn kim loại, tăng tuổi thọ và độ tin cậy của các chi tiết máy, giảm được suất tiêu thụ nhiên liệu và giảm khí độc phát thải do các phương tiện vậntải xả ra. Hiện nay vật liệu bôi trơn chiếm tới 2% tổng sản phẩm chế biến từ dầu mỏ.

Trong những điều kiện mới, trong nhiều trường hợp dầu bôi trơn truyền thống trên cơ sở dầu mỏ đã không đáp ứng được yêu cầu khai thác kỹ thuật. Do vậy nhiều hãng sản xuất lớn trên thế giới đã tiếnhành các nghiên cứu và phát triển dầu bôi trơn tổng hợp có khả năng chịu được ở nhiệt độ cao lên tới +290oC (dầu bôi trơn thường chỉ chịu được dải nhiệt độ từ -20oC đến +140oC). Ngoài ra thời hạnkhai thác của dầu tổng hợp đạt tới 8.000 giờ so với 2.000 giờ của dầu thông thường. Hiện nay thế giới đang sử dụng rộng rãi loại dầu bôi trơn tổng hợp polyalpha olefin (gọi tắt theo tiếng Anh làPAO). Thay thế dầu bôi trơn trên cơ sở dầu mỏ bằng dầu PAO cho phép thiết bị tận dụng được hết công suất, giảm được suất tiêu thụ nhiên liệu và vật liệu bôi trơn, giảm chi phí bảo dưỡng - sửa chữathiết bị và rất quan trọng là cải thiện được đặc tính sinh thái. Do đó nhịp độ sản xuất dầu bôi trơn tổng hợp trên phạm vi toàn cầu ngày càng tăng, hiện nay đạt sản lượng 400 ngàn tấn. Các tập đoànlớn trên thế giới như Mobil, Shell, Nesta, Esso, Amoro, v.v... là các nhà cung cấp chính dầu bôi trơn tổng hợp, trong đó có dầu PAO. Giá trung bình 1 lít dầu PAO hiện nay là khoảng 30 USD. Tại Ngacác cơ quan nghiên cứu kết hợp với các cơ sở sản xuất cũng đang tiến hành nghiên cứu sản xuất loại vật liệu hữu dụng này.

2. Cái mới về nguyên lý của các giải pháp khoa học và kỹ thuật

Viện Nghiên cứu Thử nghiệm Hoá dầu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga đã liên kết với một số hãng của Nam Tư và Công ty liên doanh Nga - Nam Tư SP “RANIS” đã nghiên cứu các cơ sở khoa học, công nghệ vàthiết bị sản xuất vật liệu bôi trơn tổng hợp trên cơ sở hợp chất polyolefin thơm.

Trong quá trình nghiên cứu, sản xuất đã thực hiện các giải pháp khoa học - kỹ thuật sau:

- Nghiên cứu phát triển các chất xúc tác có hoạt tính cao, dưới tác động của các chất xúc tác này ở nhiệt độ 60 - 150oC sự chuyển hoá cao olefin ở những điều kiện tối ưu trong khoảng thời gian 30 -180 giây;

Quá trình olygome hoá olefin được thực hiện trong chính môi trường olifin. Cách làm này loại trừ được việc phải sử dụng các chất hoà tan, do đó tiết kiệm được năng lượng, góp phần làm đơn giản hoáqui trình công nghệ;

Quá trình olygome hoá olefin diễn ra trong lò phản ứng kiềm hình ống kích thước nhỏ có năng suất cao (tới 100 tấn sản phẩm với một mét khối khối lượng phản ứng trong một giờ). áp dụng giải pháp nàycho phép giảm được khối lượng kim loại, tăng được năng suất thiết bị và cải thiện được các chỉ tiêu kinh tế - kỹ thuật;

Đề xuất và thực hiện ở quy mô thử nghiệm phương pháp tách chất xúc tác từ olygomerit trong các chất hấp phụ, đảm bảo trên thực tế có được quá trình sản xuất sạch về sinh thái (không có chấtthải);

- Nghiên cứu sử dụng nguyên liệu dùng để sản xuất dầu PAO (không chỉ dùng olefin C3 - C14 mà cả các chất khác có chứa olefin là những sản phẩm phụ của công nghiệp hoá dầu) với mục đích hạ giá thànhsản phẩm;

- Nghiên cứu phát triển phương pháp nối đôi của các phân tử olygome thơm trong quá trình olygome hoá olefin, làm tăng đột ngột khả năng chịu oxy hoá nhiệt của olygome;

- Nghiên cứu phát triển công nghệ không cần lọc khi hydro hoá các olygome không bão hoà olefin trong chất xúc tác paladi hoạt tính cao ở nhiệt độ 100 - 200 oC và áp suất hydro tới 3 MPa liên tụctrong lò phản ứng.

Toàn bộ các giải pháp nêu trên là cơ sở khoa học - kỹ thuật phục vụ cho việc phát triển sản xuất các loại dầu bôi trơn tổng hợp polyalpha olefin.

Cho đến nay đã hoàn thành công tác nghiên cứu ở phòng thí nghiệm và đang triển khai sản xuất thử. Qui trình sản xuất gồm các bước sau:

- Chuẩn bị, bảo quản và định lượng nguyên liệu chứa olefin;

- Sản xuất các thành phần của chất xúc tác;

- Chuẩn bị và định lượng dung dịch của các thành phần chất xúc tác trong lò phản ứng;

- Olygome hoá olefin;

- Tách chất xúc tác từ các sản phẩm olygome hoá;

- Hyđrô hoá các sản phẩm olygome hoá;

- Tách các sản phẩm olygome hoá thành nhóm biệt lập;

- Tạo hỗn hợp từ các nhóm olygome biệt lập bằng các chất pha thêm vào dầu bôi trơn tổng hợp;

- Kiểm tra công nghệ và kiểm tra phân tích.

Ưu điểm của công nghệ này là:

- Điều kiện thực hiện linh hoạt ở mọi giai đoạn của quy trình;

- Trang thiết bị đòi hỏi đơn giản;

- Công suất riêng của thiết bị cao;

- Khả năng lựa chọn và tính linh hoạt cao;

- An toàn sinh thái;

- Đầu tư cơ bản thấp và giá trị đầu tư thấp.

Nguồn: Mashinastroitel, 2001, No 3

Xem Thêm

Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Nâng cao nhận thức và năng lực ứng dụng AI trong truyền thông, báo chí
Ngày 29-5, Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Chương trình tập huấn với chủ đề “Trí tuệ nhân tạo (AI) – Ứng dụng trong báo chí hiện đại”. Học viên tham dự tập huấn là các phóng viên, biên tập viên thuộc các cơ quan báo chí của các Tổ chức KH&CN, Hội ngành toàn quốc trong hệ thống.
Quảng Ngãi: Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Thực hiện Chương trình phối hợp công tác năm 2025, Liên hiệp hội tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề: “Kỷ nguyên mới - Sứ mệnh và hành động”
Quảng Bình: Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính - công vụ - xã hội
Ngày 28/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Quảng Bình tổ chức Hội nghị tập huấn Trí tuệ nhân tạo (AI) trong hành chính- công vụ - xã hội cho 100 học viên là cán bộ, công chức, viên chức một số sở ngành, cơ quan Liên hiệp Hội và hội viên của các Hội thành viên.
Chủ tịch Phan Xuân Dũng chúc mừng Liên hiệp hội Hà Tĩnh nhân Kỷ niệm 30 năm thành lập
Sáng 26/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Tĩnh (Liên hiệp hội) đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập (27/5/1995-27/5/2025). Dự lễ kỷ niệm có Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Trần Nhật Tân, đại diện các tỉnh bạn, các sở ngành tại địa phương và lãnh đạo, cán bộ nhân viên của Liên hiệp hội qua các thời kỳ.
Phát động hưởng ứng Ngày phòng chống tác hại của thuốc lá tại Phú Yên
Sáng qua 28/5, tại Trường đại học Phú Yên, Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh phối hợp với Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam tổ chức lễ phát động hưởng ứng các hoạt động phòng chống tác hại của thuốc lá vì sức khỏe người tiêu dùng với thông điệp: “Phòng chống tác hại của thuốc lá bảo vệ thế hệ tương lai”, “Vì sức khỏe người tiêu dùng hãy nói không với thuốc lá”.
Anh nông dân lớp 5 và hành trình tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật
Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đòi hỏi sự đổi mới, thích ứng và sáng tạo để nâng cao năng suất và giảm chi phí lao động, một người nông dân tại Châu Phú, An Giang - dù chỉ học hết lớp 5 - đã chứng minh rằng: Tri thức không chỉ đến từ sách vở mà còn từ thực tiễn cần mẫn và khối óc sáng tạo không ngừng.
Trao Giải thưởng Sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2024
Tối 28/5, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tổ chức Lễ tổng kết và trao Giải thưởng Sáng tạo Khoa học Công nghệ (KHCN) Việt Nam năm 2024.
Quảng Ngãi: Tổ chức Hội nghị tuyên truyền cho trí thức
Chiều 9/5, tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh Quảng Ngãi, Liên hiệp hội tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh uỷ tổ chức Hội nghị thông tin, tuyên truyền cho đội ngũ trí thức và Hội viên của Câu lạc bộ Lê Trung Đình tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề “Tình hình Biển Đông gần đây và chính sách của Việt Nam”.
Đắk Lắk: Hội nghị phản biện Dự thảo Nghị quyết về bảo đảm thực hiện dân chủ cơ sở
Sáng ngày 27/5/2025, tại trụ sở Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đắk Lắk (Liên hiệp hội) đã diễn ra Hội nghị phản biện và góp ý đối với Dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Đắk Lắk về việc quyết định các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Phát động Chiến dịch phục hồi rừng “Rừng xanh lên 2025” tại Sơn La
Hưởng ứng Ngày Quốc tế Đa dạng sinh học 22/5 và Ngày Môi trường Thế giới 05/06, ngày 25/5, Liên Hiệp Hội Việt Nam (LHHVN) đã phối hợp cùng Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature), Hạt Kiểm lâm Vân Hồ, Trung tâm Nghiên cứu Sáng kiến Phát triển cộng đồng (RIC) và chính quyền địa phương phát động trồng hơn 18.000 cây bản địa tại hai xã Song Khủa và Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.
VinFuture 2025 nhận 1.705 đề cử toàn cầu – tăng 12 lần số đối tác đề cử sau 5 mùa giải
Giải thưởng Khoa học Công nghệ toàn cầu VinFuture đã chính thức khép lại vòng đề cử cho mùa giải thứ 5 với 1.705 hồ sơ đến từ khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt, số lượng đối tác đề cử chính thức của Giải thưởng đã tăng trưởng vượt bậc, đạt 14.772 đối tác.
Hỗ trợ thực hiện các giải pháp bảo tồn và phục hồi rừng tự nhiên gắn với cải thiện sinh kế bền vững
Dự án Hỗ trợ phục hồi rừng tại huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình do Trung tâm Bảo tồn thiên nhiên Việt là Chủ dự án với mục tiêu hỗ trợ việc thực hiện các giải pháp bảo tồn và phục hồi rừng tự nhiên gắn với cải thiện sinh kế bền vững cho cộng đồng.