Thúc đẩy cộng đồng quản lý tài nguyên vùng ven biển
Các nội dung chính trong lĩnh vực này bao gồm: Thúc đẩy áp dụng các phương thức tiếp cận tiên tiến; Xây dựng và phát triển năng lực; Vận động chính sách trong lĩnh vực quản lý tài nguyên vùng ven biển.
Năm 2013, Trung tâm đã chính thức tham gia chương trình “ Rừng ngập mặn cho Tương lai” (MFF) thông qua dự án “ Nâng cao khả năng phục hồi của các sinh kế cộng đồng và công tác quản lý thích ứng tại các Khu Bảo tồn biển địa phương của Việt Nam: Từ hành động địa phương đóng góp tới mạng lưới quốc gia” được thực hiện bởi Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và Phát triển cộng đồng (MCD).
Bà Vũ Thị Thảo – Quản đốc dự án MFF, cho biết dự án được triển khai trong thời gian 24 tháng (2013 – 2015), tại vùng ven biển miền Trung Việt Nam gồm các xã: xã Vạn Hưng (huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, xã Nhơn Hải (thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định), xã Tân Hiệp (thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam). Mục tiêu chính của dự án là cải thiện quản lý mạng lưới các khu bảo tồn biển ở Việt Nam. Từ đó, hướng tới nâng cao quản lý thích ứng cho 3 khu bảo tồn biển do địa phương quản lý thông qua các hoạt động địa phương góp phần tăng cường mạng lưới quốc gia các khu bảo tồn biển của Việt Nam.
Để triển khai dự án này, MCD đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như tổ chức Chiến dịch truyền thông về bảo vệ môi trường biển, bảo tồn đa dạng sinh học ứng phó với biến đổi khí hậu xã Nhơn Hải, TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Đây là xã bán đảo có tài nguyên hệ sinh thái rạn san hô phong phú, có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì sự đa dạng sinh học và cảnh quan du lịch. Tuy nhiên, trong thời gian qua, sự phát triển mạnh mẽ của sao biển gai, một loại động vật da gai sống ở độ sâu 5-20m dưới mực nước biển, chủ yếu ăn san hô để sinh sống, đã khiến cho rạn san hô bị tàn phá nghiêm trọng. Bên cạnh đó, tình trạng xả rác, khai thác cát đen (titan) tại các bãi biển cũng như những tác động từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, du lịch, các hoạt động sinh kế và ảnh hưởng của thiên tai đã làm giảm diện tích và chất lượng của bãi biển tại Nhơn Hải cũng như gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường không hề nhỏ.

Chiến dịch truyền thông được tổ chức trong tháng 5/ 2014 với những hoạt động chính như: Xây dựng và thực hiện chuỗi bài tuyên truyền về bảo vệ rạn san hô, môi trường biển và ứng phó biến đổi khí hậu phát hàng ngày trên đài phát thanh của xã Nhơn Hải; Hoạt động làm sạch bãi biển Nhơn Hải; Tổ chức cuộc thi bắt sao biển gai, bảo vệ rạn san hô; Tuyên truyền thông qua hình thức thi tiểu phẩm sân khấu về đề tài bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô, môi trường biển và biến đổi khí hậu.
Chiến dịch đã thu hút được sự quan tâm và tham gia của chính quyền, cộng đồng địa phương, cán bộ, thanh niên, học sinh, ngư dân, các cơ quan, ban ngành tại xã Nhơn Hải và thành phố Quy Nhơn. Đặc biệt, hoạt động làm sạch bờ biển đã thu hút được sự tham gia của 120 học sinh trường THCS Nhơn Hải, lực lượng thanh niên thuộc Đoàn xã Nhơn Hải và Chi đoàn chi cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi Thủy sản Bình Định, cán bộ và người dân tại địa phương.
Cuộc thi bắt sao biển gai với sự tham gia của 03 đội thi đến từ 03 thôn Hải Bắc, Hải Đông, Hải Nam thuộc xã Nhơn Hải. Thông qua cuộc thi, lần đầu tiên người dân Nhơn Hải biết về hình dạng và tác hại của sao biển gai, họ thích thú cùng các đội thi tiêu diệt sao biển gai để bảo vệ rạn san hô và môi trường biển, góp phần vào việc ứng phó với biến đổi khí hậu tại địa phương.
Hội thi tiểu phẩm truyền thông cũng đã thu hút được sự tham gia đông đảo nhất của chính quyền, các hội đoàn thể, thanh niên, cộng đồng ngư dân.
Cùng với các chiến dịch truyền thông, MCD đã tổ chức nhiều khóa tập huấn nâng cao nhận thức về quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường ven biển. MCD đã phối hợp với Sở TN&MT tỉnh Nam Định tổ chức khóa tập huấn Đào tạo giảng viên cấp tỉnh “Thích ứng biến đổi khí hậu, quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, giới và đồng quản lý” cho các cán bộ tới từ Sở TN&MT, Sở NN&PTNT, các Vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên và các tổ chức chính trị xã hội khác của 3 tỉnh Nam Định, Hải Phòng, Thái Bình.
Chị Trần Thị Định - Trưởng ban Kinh tế, Hội phụ nữ tỉnh Nam Định, chia sẻ: “Tham gia lớp tập huấn, chúng tôi đã thu được rất nhiều kiến thức cần thiết để có thể lồng ghép trong nhiệm vụ công tác của mình, tuyên truyền sâu rộng cho cán bộ, hội viên để chủ động và tích cực tham gia giảm thiểu rủi ro thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu.”
Còn anh Ngô Văn Chiều - cán bộ kỹ thuật Vườn quốc gia Xuân Thủy, nhận định: “Thành phần học viên đa dạng, hoạt động thảo luận nhóm sôi nổi giúp học viên học hỏi lẫn nhau rất tốt. Khóa học trang bị kỹ năng tập huấn huy động sự tham gia cho học viên. Cuối khóa tập huấn, tất cả các học viên chúng tôi được tham gia thao giảng, giúp học viên nâng cao kỹ năng, tự tin trở thành tập huấn viên thực hiện các khóa tập huấn tương tự tại địa phương.”

Trên cơ sở những hoạt động nghiên cứu thực địa, triển khai dự án ở cộng đồng, MCD tài liệu hóa các kết quả hoạt động, các kinh nghiệm và bài học thực tiễn về áp dụng các phương thức quản lý tài nguyên vùng ven biển, đặc biệt là phương thức quản lý tài nguyên và môi trường vùng ven biển dựa vào cộng đồng, thúc đẩy chia sẻ và lồng ghép các kết quả, kinh nghiệm và bài học đó vào chính sách quản lý môi trường, quản lý tài nguyên.
MCD đã cùng với đối tác địa phương ở 3 tỉnh Nam Định, Hải Phòng, Thái Bình phối hợp triển khai chuỗi hoạt động thúc đẩy hoàn thiện cơ chế quản lý liên tỉnh khu Dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. MCD với vai trò tư vấn, hỗ trợ nguồn ngân sách để tiến hành các buổi tham vấn, hội nghị, Quy chế phối hợp quản lý khu dự trữ sinh quyển đã được xây dựng và ban hành. Hoạt động này được đánh giá là bước mở đầu cho các hoạt động nhằm phát triển nền kinh tế chất lượng, nâng cao nhận thức cho cộng đồng hướng tới thành công trong mục tiêu: “Đồng quản lý- phát triển bền vững”, đồng thời quảng bá mạnh mẽ hình ảnh của khu dự trữ sinh quyển sông Hồng đối với người dân trong nước và bạn bè quốc tế.
Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và Phát triển cộng đồng (tên tiếng Anh là: Centre for Marinelife Conservation and Community Development, viết tắt là MCD) là tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn biển và phát triển bền vững vùng ven biển Việt Nam, MCD được thành lập năm 2003 theo Quyết định số 126/QĐ – HBVN ngày 9/05/2003 của Hội Khoa học Kỹ thuật Biển Việt Nam và giấy phép hoạt động Khoa học công nghệ số A 088 do Bộ Khoa học Công nghệ cấp , tiền thân là Liên minh Sinh vật biển Quốc tế (IMA). Từ tháng 4 năm 2009, MCD là thành viên sáng lập nòng cốt của mạng lưới các tổ chức xã hội dân sự và biến đối khí hậu tại Việt Nam (VNGO&CC), phụ trách nhóm biến đổi khí hậu và vùng ven biển. Cùng với quản lý tài nguyên vùng ven biển, MCD còn tổ chức các hoạt động nghiên cứu và đánh giá, phát triển cộng động, vận động chính sách và các nội dung lồng ghép khác. “Giá trị cốt lõi của MCD đối với mỗi cán bộ làm tại MCD trên hết là sự tận tâm, nhiệt huyết đối với cộng đồng tại khu vực ven biển dễ bị tổn thương, sự sáng tạo, minh bạch trong quá trình làm viêc để luôn thay đổi thích nghi với điều kiện mới và hướng tới sự chuyên nghiệp. Cán bộ MCD luôn ý thức được sự cần thiết của tính linh hoạt trong cách tiếp cận các nhóm đối tác, phát huy cao nhất tính hiệu quả và giá trị của mối quan hệ đối tác để phục vụ cho công cuộc hỗ trợ tại các vùng ven biển dễ bị tổn thương. Hơn nữa, MCD là một môi trường làm việc rèn luyện chuyên môn, phát triển sự nghiệp và tạo dựng các mối quan hệ thân thiết như những thành viên trong một gia đình, các cán bộ MCD luôn sẵn sàng giúp đỡ lần nhau không chỉ trong công việc mà trong cả cuộc sống hàng ngày” - chị Nguyễn Thu Huệ – Giám đốc MCD, chia sẻ. |








