Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 20/12/2005 00:57 (GMT+7)

Thiết kế và xây dựng trại nuôi tôm

Với hệ thống bơm và mương dẫn nước nội bộ, trong đó mương dẫn nước nội bộ phải tránh xa các kênh nước thải. Vị trí mương nội bộ tuỳ thuộc vào dòng chảy nước trong trại. Bơm và mương dẫn nước cần đủ lớn để có thể lấy nước đầy vào khu dự trữ nước trong khoảng 6 giờ hoặc trong thời gian một con nước thuỷ triều. Để có được chất lượng nguồn nước cấp tốt nhất, vị trí của cống lấy nước phải lấy được nước ở ngay giữa luồng nước cấp.Vị trí cống cấp phải có hệ thống kiểm soát bằng lưới với kích cỡ lỗ 1mm và lưới chận này dễ bị tắc nghẽn rất nhanh, vì vậy cần vệ sinh chúng thường xuyên.


Khu dự trữ nước là nơi luôn có ích để kiểm soát môi trường ao nuôi. Vì thế ở những vùng mà chất lượng nước không đồng nhất hoặc nơi có nguồn nước cấp gián đoạn như những nơi có biên độ thuỷ triều thấp là điều đặc biệt quan trọng. Khu dự trữ nước còn có tác dụng như một hệ thống lọc sinh học trong việc cải thiện chất lượng nguồn nước. Khu dự trữ nước cần có tỷ lệ khoảng 30% tổng diện tích cho nuôi tôm và cần có cống thoát nước thải riêng biệt. Trong những vùng mà nguồn nước có nhiều chất lơ lửng thì khu dự trữ nước cần có thêm các bờ bao hoặc bờ có dạng xoắn ốc để gia tăng thời gian nước chảy. Điều này sẽ làm tăng sự lắng tụ phù sa, các chất lơ lửng. Trong những điều kiện bình thường, khu dự trữ nước được đánh giá phù hợp là nó cho phép dòng nước tự chảy để cấp vào ao nuôi tôm. Cách lựa chọn khác là bơm nước vào kênh cấp nước khi mà độ cao của khu dự trữ nước xuống thấp và không tự chảy được.


Hệ thống kênh cấp nướcphải có dung tích và diện tích lớn. Với một thể tích lớn sẽ cho phép nước được xử lý hoặc gây màu nước ngay trên kênh cấp khi không thể thực hiện tron khu trữ nước. Ví dụ có thể bón phân hoặc xử lý vôi trong kênh cấp nước. Các bơm nước và dung tích kênh cấp phải cho phép việc thay nước cho một hoặc nhiều ao nuôi tôm trong cùng một lúc. Với những kênh cấp nhỏ thì khoa thay nước cho ngay cả một ao nuôi tôm, mặc dù là khi trại có các bơm nước công suất lớn. Cũng giống như khu trữ nước, các kênh cấp nước cần có một độ cao thích hợp để nước tự chảy trong điều kiện bình thường. Cần chú ý là chất acid đất, chất phèn từ đất có thể thấm vào nguồn nước ở kênh cấp nước hoặc vào cả trong ao nuôi tôm.


Một mô hình ao nuôi tốtlà cho phép việc quản lý các chất cặn bẩn và chất thải có hiệu quả. Chất cặn bẩn cần được gom lại trong một vùng giới hạn của ao nuôi, bình thường là ở vị trí trung tâm của ao. Một ao nuôi được thiết kế tốt cũng sẽ dễ dàng trong việc quản lý một số vấn đề khác như thay nước ao hoặc khi thu hoạch tôm. Trong một ao nuôi tôm cần lưu ý đến hình dạng ao, vị trí đặt các quạt sục khí, kích cỡ của ao, các bờ bao, tấm lót nền và bờ bao, cống cấp và cống thoát. Hình dạng của ao có mối liên kết với vị trí đặt của quạt sục khí và dòng nước chảy, đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát chất cặn bẩn. Cần giữ cho được một vùng đáy ao rộng, không có chất cặn bẩn là điều rất quan trọng để cho tôm tìm kiếm thức ăn một cách hiệu quả. Các ao hình vuộng hoặc hình tròn là loại ao có hiệu quả nhất. Tuy nhiên, các ao hình chữ nhật cũng có thể nuôi thành công khi tạo được dòng nước chảy vòng tròn một cách hiệu quả.


Vị trí đặt các quạt sục khícần phải được tính toán. Quạt sục khí có 2 chức năng là tạo sự chuyển động cho nước và tăng độ hoà tan oxy. Như đã nói ở trên, vị trí của quạt sục khí và hình dạng của ao có mối liên kết với nhau để giữ vùng đáy ao tối đa khỏi bị bẩn. Điều này có nghĩa là việc tích tụ các chất cặn bẩn sẽ được thúc đẩy gom lại trong một vùng tương đối nhỏ ở trung tâm của ao. Khi tôm lớn lên thì số quạt sục khí cũng đòi hỏi tăng lên và điều quan trọng là vị trí đặt mới các quạt sục khí phải tránh không làm xáo trộn các chất cặn bẩn đã lắng đọng ở giữa ao.


Trong một tháng nuôi đầu tiên, đáy ao thường tương đối sạch sẽ, vì vậy chỉ cần 4 quạt sục khí đặt ở 4 cạnh ao là có hiệu quả cho những ao có kích thước dưới 1 ha. Vị trí cánh quạt cần cách xa đáy bờ bao khoảng 3-5 m hoặc nếu ở chân bờ bao có mương rãnh ngầm thì cần cách mương rãnh này khoảng 2 m trở ra. Nếu khoảng cách giữa 2 quạt sục khí lớn hơn 50 m thì sau 6-8 tuần thả nuôi sẽ cần lắp thêm quạt sục khí. Nếu vị trí khoảng cách giữa 2 quạt đầu tiên trong khoảng 50-70 m thì vị trí của quạt đặt thêm sẽ nằm ở giữa 2 quạt này và cần cách xa bờ bao khoảng 15-20m. Còn nếu vị trí khoảng cách giữa 2 quạt đầu tiên dài hơn 70-100 m thì vị trí đặt quạt sục khí mới cũng ở giữa 2 quạt này nhưng vị trí cánh quạt mới chỉ cần cách xa đáy bờ bao 3-5 m. Nếu các ao nuôi tôm với mật độ cao hoặc đáy ao bị bẩn vì bất kỳ lý do gì thì cũng cần tăng cường thêm các quạt sục khí nhưng khi lắp thêm các quạt sục khí mới thì cần tránh làm xáo trộn nhiều đến các chất cặn bẩn đã lắng tụ ở giữa ao.


Kích cỡ ao:Các ao càng nhỏ càng dễ quản lý nhưng chi phí xây dựng và điều hành sẽ tốn kém hơn. Các ao bình thường từ 0,5 đến 1 ha thì hiệu quả nhất để nuôi tôm sú với mật độ từ 30 con/m 2trở lên và ao từ 1-2 ha để nuôi bán thâm canh ở mật độ nhỏ hơn 30 con/m 2 .


Các bờ bao cần đủ cao để phòng ngừa lũ lụt tràn qua trong những trận mưa lớn. Các bờ bao nên cao hơn 0,3-0,5 m so với mức nước cao nhất. Độ nghiêng của chân bờ bao phụ thuộc vào cấu tạo của chất đất trong vùng. Nếu chất đất mềm hoặc pha cát thì độ nghiêng của chân bờ bao làm theo tỷ lệ 1:1,5. Nếu ở nơi chất đất ít bị xói mòn thì độ nghiêng chân bờ bao theo tỷ lệ 1:1. Ở một số nơi có thể làm bờ bao bằng bê tông để giảm sự thẩm thấu chất phèn vào trong ao và chống sói mòn, nhưng chi phí đầu tư sẽ rất cao. Ở một số nơi, bờ bao có thể xây dựng bằng đá hoặc đá ong với xi măng sẽ có chi phí rẻ hơn. Một số bờ bao cần được đắp rộng rãi để cho xe tải có thể vận chuyển hàng hoá đi lại hoặc xây dựng nhà kho và các công trình khác như đường dây điện. Cuối cùng, các bờ bao cũng cần phải vững chắc để làm nơi gắn quạt sục khí. Ngay từ khi lập thiết kế kế hoạch xây dựng trại nuôi tôm, người nuôi tôm cần tính đến các bờ bao này.

Nguồn: Khoa học phổ thông, số 720, 19-25/5/2004

Xem Thêm

Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Ngày 25/6/2025, tại Tp. Huế, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế (Liên hiệp Hội TP. Huế) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ trí thức để góp phần tích cực cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023”.
An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030
Ngày 31/7, Đảng bộ Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) đã tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ lần thứ nhất. Đồng chí Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam chủ trì Hội nghị.
Sửa Luật Đất đai 2024: Đề xuất 2 phương án về bảng giá đất, bỏ "nguyên tắc thị trường"
Tại Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bỏ nguyên tắc thị trường trong xác định giá đất, thay vào đó Nhà nước đóng vai trò chủ thể xác định; đồng thời đề xuất 2 phương án khi xây dựng bảng giá đất...
Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng 2025: Thúc đẩy hình thành hệ sinh thái năng lượng an toàn, hội nhập
Ngày 28/7, Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng: Tầm nhìn và Hành động” đã diễn ra tại Hà Nội do Hội Dầu khí Việt Nam (Hội DKVN) phối hợp cùng Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) tổ chức. Diễn đàn là một trong những sự kiện quan trọng Chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030.
Đoàn công tác VUSTA tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng FEIAP tại Thái Lan
Từ ngày 23-25/7/2025, đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do ông Nguyễn Quyết Chiến - Tổng Thư ký làm Trưởng đoàn đã tham dự Cuộc họp lần thứ 33 Đại hội đồng Liên đoàn các tổ chức Kỹ thuật châu Á - Thái Bình Dương (FEIAP) tại Bangkok, Thái Lan. Tham gia đoàn công tác có đại diện Ban Khoa học và Hợp tác quốc tế, Văn phòng VUSTA.
Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng dự Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam
Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam được thành lập ngay sau giải phóng năm 1975. Trong suốt 50 năm qua, Hội đã có nhiều đóng góp quan trọng cho hoạt động tư vấn chính sách đối với các vấn đề trọng đại của đất nước. Gần đây nhất là phản biện trong góp ý văn kiện Đại hội XIII và XIV của Đảng, các đề án tăng trưởng xanh, đường sắt cao tốc, quy hoạch vùng và dự thảo nhiều chính sách kinh tế quan trọng...
Lãnh đạo VUSTA tham dự Hội nghị IAS 2025
Đoàn công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Chủ tịch VUSTA, Giám đốc Ban Quản lý dự án Quỹ Toàn cầu - VUSTA về phòng, chống HIV/AIDS làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Khoa học quốc tế về phòng, chống HIV/AIDS 2025 (Hội nghị IAS 2025) tại Rwanda từ ngày 12/7 đến ngày 17/7/2025.
Thắp nến tri ân nhân Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh Liệt sĩ
Ngày 24/7, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947–27/7/2025), Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp cùng Đoàn Thanh niên Hội Nhà báo Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trang trọng tổ chức Chương trình “Thắp nến tri ân” tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội).