Tang phiêu tiêu

Với tên tổ bọ ngựa trên cây dâu, nhiều người cho rằng nó là nơi cư trú và đẻ trứng, sinh con của loài bọ ngựa, như tổ kiến, tổ ong, tổ chim yến vậy. Thực ra nó chỉ là cái túi đựng trứng do con bọ ngựa tạo thành rồi đẻ trứng vào trong. Bọ ngựa thích sống ở vùng trồng dâu vì có nhiều con mồi ưa thích. Nơi không có cây dâu thì nó làm túi đựng trứng treo trên cây khác, ở trên núi trên rừng nó còn làm tổ treo vách đá.

Mô tả

Tang phiêu diêu dài 2 – 5cm, rộng 1,5 – 3cm. Có nhiều hình bám (H.1: đeo cành nhỏ, H.2: áp vào thân cây, H.3: treo trên vách đá phẳng). Cắt đôi tang phiêu tiêu (H.4) thấy bên trong có nhiều xếp, mỗi xếp có nhiều ngăn, mỗi ngăn có một trứng.

Tang phiêu tiêu: chất nhẹ, xốp, thô, dai... Khi đốt khó cháy thành ngọn lửa, chỉ cho than đen và khét (như đốt kén tằm).

Thành phần hóa học

Túi đựng trứng bọ ngựa có túi trứng và trứng bọ ngựa.

- Túi trứng có: calcium, sắt, lipit, protein (thủy phân cho 0,42% axit amin toàn phần).

- Trứng bọ ngựa có: glycoprotein, lipoprotein.

Công năng, tính vị

Tang phiêu tiêu có vị mặn, ngọt, tính bình. Vào kinh Thận và Can. Có tác dụng ích thận, cố tinh, xúc niệu. Chữa các chứng: nam giới di tinh, liệt dương, đau lưng. Người già đái dắt, đái són, đái đêm nhiều lần. Trẻ em ra mồ hôi trộm, đái dầm. Phụ nữ khí hư, bạch đới, động thai. Liều thường dùng 6 – 8g/ngày.

Kiêng kỵ

Người âm hư hỏa vượng, bàng quang nóng, đái vặt do thấp nhiệt.

Một số bài thuốc

- Chữa di tinh, xuất tinh sớm : Tang phiêu tiêu, long cốt nung lượng bằng nhau, tán mịn, mỗi lần uống 5g. Chiêu với nước muối, ngày uống 2 lần.

- Chữa động thai, bí tiểu : Tang phiêu tiêu 10g, nướng vàng, tán mịn. Chia 2 lần uống trong ngày.

- Chữa trẻ em đái dầm, người già đái són, đái đêm nhiều lần : Tang phiêu tiêu 9g, phá cố chỉ 9g, đảng sâm 9g, thỏ ty tử 6g, ích trí nhân 6g, ba kích 6g. Tất cả làm bột mịn (có thể làm hoàn với mật ong). Người lớn chia làm 3 lần, uống trong ngày. Trẻ em dưới 10 tuổi, ngày uống 3 lần bằng 1/3 liều người lớn.

- Bài bổ thận, ích khí, cố nhiếp chữa chứng thận khí bất cố : chữa khỏi bệnh đái dầm (chữa bằng các loại thuốc khác hơn 10 năm không khỏi) cho thiếu nữ 16 tuổi (theo Thiên gia diệu phương): Tang phiêu tiêu 15g, đảng sâm 15g, phục thần 15g, ích trí nhân 15g, hoài sơn 12g, miết giáp 12g, thỏ ty tử 12g, long cốt 12g, mẫu lệ 12g, thạch xương bồ 6g, ô dược 6g, ngũ vị tử 6g, đương quy 9g, viễn chí 4,5g. Sắc uống ngày một thang cùng với 3g bổ trung ích khí hoàn. Uống hết 7 thang thì khỏi bệnh.