“Tái chuẩn hóa” khâu thiết kế kỹ thuật trong lĩnh vực cơ khí chế tạo máy

Thiết kế cơ khí hiện vẫn còn làm theo kiểu thủ công!

Đó là thực trạng hiện nay trong lĩnh vực thiết kế cơ khí tại TP.HCM.

Trong lĩnh vực xây dựng hiện tại có nhiều công ty tư vấn, đảm nhận thiết kế. Chi phí cho thiết kế xây dựng đã được Nhà nước quy định. Công cụ để thiết kế xây dựng có rất nhiều và được tiêu chuẩn hóa khá cao với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Thiết kế cho xây dựng hầu như không phải tính tay, vẽ tay. “Riêng thiết kế cơ khí mặc dù thiết kế theo tiêu chuẩn, nhưng rất đa dạng nên vẫn còn rất nhiều người phải tính tay. Thật ra cũng có nhiều phần mềm phục vụ, hỗ trợ cho tính toán thiết kế cơ khí nhưng có độ tin cậy thấp do các phần mềm này được xây dựng với hệ số an toàn quá cao. Nếu chế tạo theo chuẩn này sẽ làm cho sản phẩm có giá thành khá cao, như vậy sẽ không kinh tế. Đã có không ít công trình nghiên cứu viết lại các chương trình tính toán sao cho phù hợp với điều kiện Việt Nam, tuy nhiên các chương trình này cũng chỉ dùng trong phạm vi hẹp, chưa được sử dụng rộng rãi…”KS. Trần Quốc Anh, Viện Cơ học ứng dụng TP.HCM cho biết.

Tiến sĩ Lê Phan Hoàng Chiêu, Trung tâm thiết kế chế tạo thiết bị mới TP.HCM (Sở Khoa học & công nghệ TP.HCM) nói: “Các sản phẩm của ngành cơ khí chế tạo Thành phố phần lớn là gia công hoặc chế tạo theo hình thức “copy” hoàn toàn theo mẫu. Hàm lượng thiết kế trong sản phẩm làm ra còn thấp. Tính ổn định và độ bền của sản phẩm cũng hạn chế. Mẫu mã chưa cạnh tranh được với thiết bị nhập ngoại. Chi phí chế tạo trong nước cao làm giảm khả năng cạnh tranh của các nhà sản xuất trong nước…”.

NÂNG CAO NĂNG LỰC THIẾT KẾ ĐỂ TĂNG KHẢ NĂNG CẠNH TRANH.

Tiến sĩ Lê Phan Hoàng Chiêu, phân tích: Ngoài vấn đề thiếu thiết bị gia công hiện đại, yếu tố quyết định đến mẫu mã chất lượng sản phẩm là khâu thiết kế. Trong thời gian qua thực tế cho thấy các doanh nghiệp cũng có nhiều cố gắng trong việc đổi mới trang thiết bị, nghiên cứu ứng dụng các đề tài khoa học vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Song do các đơn vị sản xuất hầu hết là doanh nghiệp vừa và nhỏ có vốn hoạt động ít, trình độ công nghệ thấp, số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ kỹ thuật cũng hạn chế… dẫn đến chất lượng thiết kế, tính toán kỹ thuật kém, làm cho khả năng cạnh tranh của thiết bị “thua” ngay ở thị trường trong nước. Cũng cần phải nói thêm một nghịch lý hiện nay là các doanh nghiệp có thị trường nhưng hạn chế về trình độ kỹ thuật công nghệ, ngược lại các viện - trường có lực lượng kỹ thuật rất hùng hậu nhưng thiếu khả năng tiếp thị. Chưa kể tình trạng ở doanh nghiệp này công cụ thiết kế chưa được sử dụng hết, nhưng lại là nhu cầu bức xúc của doanh nghiệp khác. Nếu khắc phục được mâu thuẫn này, nhiều hy vọng sẽ giải được bài toán nâng cao năng lực thiết kế, để gia tăng khả năng cạnh tranh cho các sản phẩm cơ khí “made in Việt Nam ”.

Góp thêm ý kiến về vấn đề này, KS. Trần Quốc Anh cho rằng, việc gắn kết thiết kế đi đôi với thực tế là cả một vấn đề. Để sản phẩm thiết kế chế tạo phù hợp thực tế, đòi hỏi người thiết kế ngoài khả năng tính toán sử dụng thành thạo các phần mềm hỗ trợ tính toán, còn cần phải có kinh nghiệm và kiến thức học từ thực tế. Trước đây ở Hà Nội đã có Viện Thiết kế cơ khí, nhưng nay đã không tồn tại nổi vì sản phẩm của Viện này không có khách hàng.

Mô hình phòng thiết kế mở

Nhóm các nhà khoa học thuộc Trung tâm thiết kế chế tạo thiết bị mới TP.HCM (Sở Khoa học & công nghệ TP.HCM), Trường ĐH Bách khoa TP.HCM (khoa cơ khí), Viện Công nghệ (Bộ Công nghiệp), Công ty phần mềm VietCAD… sẽ phối hợp thực hiện đề tài nghiên cứu “Khảo sát thực trạng thiết kế kỹ thuật ngành cơ khí TP.HCM”.Dự kiến đến tháng 8/2007 đề tài sẽ hoàn tất. Đề tài này sẽ tập trung thực hiện các mục tiêu: Đánh giá thực trạng thiết kế trong một số ngành cơ khí tại TP.HCM (trước mắt sẽ thực hiện ở lĩnh vực chế biến thực phẩm, nông lâm hải sản; chế tạo khuôn mẫu; cơ khí chính xác…); Xây dựng quy trình thiết kế mẫu phục vụ hỗ trợ, đào tạo thiết kế; Đề xuất các giải pháp hỗ trợ, nâng cao năng lực thiết kế cho doanh nghiệp; Xây dựng một phòng thiết kế mở của TP.HCM.

Nguồn: Khoa học phổ thông 6/10/2006