Sử dụng hợp lý thuốc điều trị cảm cúm
Cảm cúm là bệnh của cơ quan hô hấp trên do virus gây ra, tác động tới niêm mạc của miệng, mũi, cuống họng và phổi, cảm cúm rất dễ lây lan. Các triệu chứng của cảm cúm thường là đau nhức cơ thể, ho, hắt hơi, ngạt mũi, nhức đầu, sốt đối với cúm xuất hiện nhiều hơn cảm. Do virus gây ra nên cảm cúm không có thuốc điều trị triệu chứng.
Đặc điểm chung của các chủng virus này là biến thể rất nhanh, mỗi mùa cúm là một chủng loại virus, mỗi người cảm lạnh lại có thể bị nhiễm với virus khác nhau.
Các thuốc điều trị triệu chứng có nhiều biệt dược. Đây là nhóm thuốc có bán không cần kê đơn và được phép quảng cáo. Vì vậy, người bị cảm cúm thường tự đi mua thuốc về dùng.
Nhóm thuốc hạ sốt giảm đau được sử dụng điều trị các triệu chứng cảm cúm gồm nhiều loại biệt dược, thường chứa hoạt chất như acetaminophen (paracetamol), aspirin, ibuprofen.
Ngoài ra, còn có các biệt dược phối hợp một hoặc nhiều hoạt chất với paracetamol:
- Nhiều biệt dược có phối hợp giữa paracetamol - chlorpheniramin. Chlorpheniramin có tác dụng chống triệu chứng dị ứng, giảm chảy nước mắt, nước mũi; thuốc có nhiều tác dụng phụ và phản ứng không mong muốn như gây chóng mặt, buồn nôn, buồn ngủ, khó chịu ở dạ dày, mờ mắt... không nên uống khi nghẹt mũi vì thuốc làm chất nhờn trong mũi đặc lại khó thoát ra ngoài.
- Phối hợp với guaifenesin để làm: dịu ho, sát khuẩn làm lỏng đờm và dễ khạc đờm. Tác dụng phụ có thể là nôn mửa, tiêu chảy, khó chịu ở dạ dày, nhức đầu, nổi ngứa trên da...
- Phối hợp với dextromethorphan để giảm ho. Thuốc khá an toàn nếu dùng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và nhà sản xuất, lạm dụng có thể gây chóng mặt, song thị, tim đập nhanh...
- Phối hợp với pseudoephedrin để chống ngạt mũi. Tác dụng phụ: làm tim đập nhanh, khô miệng, khó ngủ, tăng huyết áp. Chống chỉ định với bệnh nhân tăng huyết áp, bệnh động mạch vành nặng.
Vì thế, khi dùng các thuốc trụ triệu chứng cảm cúm, cần lưu ý:
- Đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng để biết thành phần của thuốc. Tránh dùng một lúc nhiều thứ thuốc phối hợp mà không biết thành phần vì có thể sẽ bị quá liều do các thuốc có một số thành phần hoạt chất tương tự nhau. Khi thật cần mới dùng loại có phối hợp để vừa chữa ho, chống ngạt mũi, sổ mũi. Tuân thủ đúng liều lượng đã hướng dẫn, đọc kỹ phần tác dụng phụ, phản ứng không mong muống. Khi có tác dụng phụ cần ngưng thuốc, thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết để nhận được hướng dẫn.
- Mua thuốc đúng với triệu chứng của mình, nếu muốn hạ sốt giảm đau, chỉ cần paracetamol là đủ.
- Kháng kinh không tiêu diệt virus nên hết sức thận trọng. Trường hợp bị nhiễm nặng cần đi khám để được bác sĩ chỉ định.
- Trường hợp nhẹ, súc miệng với nước muối ấm cũng làm giảm đau rát họng hoặc sử dụng các thuốc súc miệng khác có bán ở thị trường.
Nguồn: Thuốc & Sức khoẻ, số 342, 15 - 10 - 2007, tr 9