Phân biệt Lá ngón và một số vị thuốc
Chè Vằng mọc hoang ở khắp nơi, là loại cây bụi nhỏ, đường kính thân không quá 6mm, thân cứng, từng đốt vươn dài hàng chục mét, phân nhánh nhiều. Vỏ thân nhẵn màu xanh lục. Lá mọc đối hơi hình mác, phía cuống tròn, mũi nhọn, có ba gân chính nổi rõ ở mặt trên, mép nguyên, càng lên ngọn, cành lá càng nhỏ. Hoa màu trắng mọc thành xim ở đầu cành, quả hình cầu.
Bộ phận dùng làm thuốc là lá phơi hay sấy khô, thu hái quanh năm để chữa sưng vú, mụn nhọt, áp xe, côn trùng, rắn, rết cắn, dưới dạng thuốc sắc hoặc pha như pha trà.
Chè Vằng dễ nhầm lẫn với Lá ngón không chỉ vì Chè vằng còn có tên là Lá ngón mà còn vì hình dạng bên ngoài, thân, cành tương đối giống với thân cành Lá ngón, nhất là khi đã chặt khỏi gốc và bỏ hết lá.
Cây Chè vằng có thể phân biệt với cây lá Ngón nhờ vào đặc điểm lá, hoa và quả. Lá Chè vằng có 3 gân dọc (2 gân bên uốn cong theo mép lá, rõ rệt). Hoa Chè vằng màu trắng với mười cánh hoa trong khi hoa Lá ngón mọc thành chùm, phân nhánh nhiều lần (2 - 3 lần) màu vàng. Quả Chè vằng hình cầu cỡ hạt ngô, chín màu vàng, có một hạt rắn chắc. Ngược lại, quả cây Lá ngón hình trụ (0,5 x 1cm), khi chín tự mở, nhiều hạt (tới 40 hạt), nhỏ, hình thận, có diềm mỏng, phát tán theo gió.
Kim ngân hay còn gọi Nhẫn đông. Tên khoa học Lonicera japonicaThunb, Họ Kim ngân (Caprifoliaceae).
Kim ngân mọc hoang ở nhiều nơi trong nước ta, là một loại dây leo, lá xanh quanh năm, thân có thể bò dài tới 10m hay hơn. Cành lúc non màu lục nhạt, có lông mịn, già màu nâu đỏ, nhẵn, hết lông. Lá đơn, mọc đối, hình trứng, hai mặt đều phủ lông mịn. Hoa mọc từng đôi ở nách lá, khi mới nở màu trắng, sau ngả vàng, có mùi thơm đặc trưng. Quả hình cầu màu đen.
Bộ phận dùng là hoa có lẫn cành và lá phơi hay sấy khô. Thu hái khi hoa còn là nụ hoặc mới nở còn trắng chưa ngả vàng để chữa mụn nhọt, nhiệt độc, lở ngứa, ban sởi, mề đay, ho do phế nhiệt, lỵ.
Kim ngân có nhiều loài song hình thái không khác nhau nhiều.
Tuy Kim ngân cũng có hoa màu vàng giống màu hoa của cây Lá ngón nhưng ta vẫn có thể dễ dàng phân biệt hai cây với nhau. Kim ngân thuộc loại cây dây leo, cây Lá ngón là loại cây bụi. Lá và cành Kim ngân có lông, ngược lại cây Lá ngón không có. Hoa cây Lá ngón mọc thành chùm ở kẽ lá hoặc đầu cành. Hoa Kim ngân mọc từng đôi một ở nách lá. Hơn nữa, hoa Kim ngân mới nở màu trắng sau mới ngả vàng nên trên cây thường có hai màu hoa trắng và vàng.
Nguồn: Cây thuốc quý, số 21
