Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ bảy, 29/03/2025 15:48 (GMT+7)

PGS,TS Nguyễn Tất Viễn - Viện trưởng Viện Chính sách Pháp luật và Quản lý: Đề xuất mô hình tòa án 3 cấp khi bỏ cấp huyện

PGS-TS Nguyễn Tất Viễn, Viện trưởng Viện Chính sách, Pháp luật và Quản lý đề xuất mô hình tòa án 3 cấp: tối cao, phúc thẩm và sơ thẩm khu vực khi bỏ cấp huyện thay tòa án 4 cấp như hiện nay.

Chiều nay (28/3), Học viện Cán bộ TP.HCM phối hợp Cơ quan thường trực Tạp chí Cộng sản tại miền Nam tổ chức hội thảo khoa học cấp bộ với chủ đề nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư từ thực tiễn TP.HCM.

PGS-TS Huỳnh Văn Thới, nguyên quyền Giám đốc Phân viện Học viện Hành chính quốc gia tại TP.HCM, cho biết việc bỏ cấp trung gian, sáp nhập các đơn vị hành chính là xu hướng phát triển hiện đại nhằm tinh gọn bộ máy quản trị quốc gia, nâng cao hiệu quả hành chính công.

Trong bối cảnh mới, PGS Thới cho rằng phân cấp, phân quyền cần hoàn thiện theo hướng giao về cho cấp chính quyền sát dân, gần dân, phục vụ nhân dân tốt nhất. Việc này phải minh định về thẩm quyền, rành mạch về công việc, rõ ràng về trách nhiệm gắn với địa vị pháp lý của mỗi cấp.

Đồng thời, phân cấp, phân quyền cũng phải phù hợp với trình độ phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn, đặc thù của từng ngành, lĩnh vực.

Song song đó, việc này cũng phải tương xứng giữa nhiệm vụ được giao với năng lực thực hiện; tương xứng giữa nhiệm vụ với các nguồn lực, ăn khớp giữa các ngành; giữa phân cấp thẩm quyền và khả năng kiểm soát. Chuyên gia cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về phân quyền phân cấp phù hợp với điều kiện đặc thù ở Việt Nam.

tm-img-alt

PGS-TS Nguyễn Tất Viễn đề xuất tổ chức mô hình tòa án 3 cấp khi bỏ cấp huyện. Ảnh: Nguyên Vũ

Ở lĩnh vực tư pháp, PGS-TS Nguyễn Tất Viễn, nguyên Ủy viên chuyên trách, Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương đề xuất không duy trì tòa án 4 cấp (tối cao, cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện) như hiện nay mà chỉ còn 3 cấp: tòa tối cao, tòa phúc thẩm và tòa sơ thẩm khu vực.

Trong đó, tòa sơ thẩm khu vực bố trí tùy theo dân số, số vụ án, thẩm phán, cơ sở vật chất. Khi đó, tòa sơ thẩm khu vực có thể xử lý tất cả các loại án hình sự, dân sự, hôn nhân, gia đình, thậm chí cả án có yếu tố nước ngoài.

Về vai trò lãnh đạo của Đảng với ngành tòa án, PGS Viễn đề xuất theo mô hình: Đảng bộ TAND tối cao trực thuộc Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương, tòa phúc thẩm và tòa sơ thẩm khu vực thuộc Đảng bộ cấp tỉnh. Tương tự, Viện Kiểm sát nhân dân cũng tổ chức theo mô hình của cơ quan tòa án.

"Mô hình này sẽ tương thích với việc bỏ cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh", PGS-TS Nguyễn Tất Viễn nhìn nhận.

Khảo sát ý kiến người dân khi bỏ cấp huyện

TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP.HCM, cho biết tổ chức huyện ở Việt Nam tồn tại từ thời phong kiến, thực dân đến nay và tồn tại xuyên thế kỷ, có vai trò trong lịch sử.

Về điều kiện để bỏ cấp huyện, TS Nguyên cho rằng điều kiện quan trọng nhất là công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo. Chuyên gia này ví von cấp huyện giống như cấp giữa trong bậc tam cấp của cầu thang lên nhà.

"Khi bỏ bậc thang giữa thì người đó phải có chân rất dài để bước từ bậc 1 đến 3 và ngược lại, hoặc có robot làm thay hoặc không cần bậc nữa", TS Nguyên phân tích. Dù công nghệ thông tin có thể làm thay nhưng chuyên gia này băn khoăn đến trình độ cán bộ, công chức để sử dụng vào công việc.

Khi bỏ cấp huyện, việc giảm cán bộ, quỹ lương là điều tích cực dễ dàng nhìn thấy nhưng TS Nguyên lo ngại yếu tố tiêu cực là khả năng tiếp cận của chính quyền với người dân.

Bởi lẽ sau sáp nhập, số tỉnh và số xã toàn quốc ít đi nhưng dân số của xã lớn hơn trước, cấp huyện không còn thì cần có công nghệ để kết nối cán bộ với người dân. Chuyên gia đề xuất phải có chính sách hỗ trợ để 80% người dân có điện thoại di động mới làm được điều này.

Cuối cùng, TS Nguyễn Hữu Nguyên khuyến nghị cần tổ chức điều tra xã hội học nghiêm túc để khảo sát ý kiến cán bộ, công chức, người dân xem họ hưởng ứng thế nào, người dân được lợi gì.

Xem Thêm

Sơn La: Hoạt động của trí thức trong công tác tư vấn, phản biện
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của đội ngũ trí thức tỉnh Sơn La nhằm cung cấp cho cấp ủy, chính quyền các cấp, các cơ quan quản lý Nhà nước có thêm cơ sở khoa học và thực tiễn để nghiên cứu trong chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ.
Đắk Lắk: Góp ý dự thảo Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai
Ngày 9/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh đã tổ chức hội nghị hội đồng Tư vấn phản biện và góp ý dự thảo Nghị định phân định quyền tại Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công, tài chính đất đai.
Thanh Hoá: Phản biện Đề án phát triển Viện Nông nghiệp tỉnh
Sáng ngày 06/05, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) tổ chức hội thảo phản biện “Đề án Phát triển Viện Nông nghiệp Thanh Hóa, giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045” (Đề án) với sự tham dự của hội đồng phản biện, các chuyên gia của Liên hiệp hội và đại diện ban lãnh đạo, cán bộ nhân viên của Viện Nông nghiệp Thanh Hóa.
Sơn La: Góp ý kiến dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)
Ngày 6/5, Liên hiệp các hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn tham gia ý kiến dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Tham dự hội thảo có đại diện một số sở, ngành của tỉnh.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi)
Ngày 05/5, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi).Tham dự hội thảo có lãnh đạo đại diện các sở, ban ngành của tỉnh, các hội thành viên Liên hiệp hội, các chuyên gia TVPB ở trung ương và tỉnh.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Tin mới

Liên hiệp Hội Việt Nam là điểm tựa tin cậy của đội ngũ trí thức Khoa học và công nghệ
Trong chặng đường 42 năm xây dựng và phát triển, Liên hiệp Hội Việt Nam đã khẳng định được vị trí, vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ Việt Nam trong nước và ngoài nước, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia..
Báo Nhân dân chúc mừng Vusta nhân Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Chiều ngày 15/5, Đoàn cán bộ Báo Nhân dân do Trưởng Ban Khoa học - Môi trường Đinh Song Linh dẫn đầu đã đến thăm và chúc mừng Liên hiệp Hội Việt Nam nhân Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5. Phó Chủ tịch Phạm Ngọc Linh cùng đại diện lãnh đạo, chuyên viên Ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam đã thân mật tiếp đoàn.
Phú Yên: Liên hiệp hội phát huy vai trò cầu nối đội ngũ trí thức với Đảng và Nhà nước
Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND và sự phối hợp của các ban ngành, địa phương; LHH tỉnh đã quán triệt, thực hiện CT 42: Đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của LHH phấn đấu, xây dựng LHH tỉnh vững mạnh giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức KH - CN, góp phần đưa KH - CN trở thành động lực phát triển KT-XH; xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.