Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ bảy, 29/03/2025 15:48 (GMT+7)

PGS,TS Nguyễn Tất Viễn - Viện trưởng Viện Chính sách Pháp luật và Quản lý: Đề xuất mô hình tòa án 3 cấp khi bỏ cấp huyện

PGS-TS Nguyễn Tất Viễn, Viện trưởng Viện Chính sách, Pháp luật và Quản lý đề xuất mô hình tòa án 3 cấp: tối cao, phúc thẩm và sơ thẩm khu vực khi bỏ cấp huyện thay tòa án 4 cấp như hiện nay.

Chiều nay (28/3), Học viện Cán bộ TP.HCM phối hợp Cơ quan thường trực Tạp chí Cộng sản tại miền Nam tổ chức hội thảo khoa học cấp bộ với chủ đề nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư từ thực tiễn TP.HCM.

PGS-TS Huỳnh Văn Thới, nguyên quyền Giám đốc Phân viện Học viện Hành chính quốc gia tại TP.HCM, cho biết việc bỏ cấp trung gian, sáp nhập các đơn vị hành chính là xu hướng phát triển hiện đại nhằm tinh gọn bộ máy quản trị quốc gia, nâng cao hiệu quả hành chính công.

Trong bối cảnh mới, PGS Thới cho rằng phân cấp, phân quyền cần hoàn thiện theo hướng giao về cho cấp chính quyền sát dân, gần dân, phục vụ nhân dân tốt nhất. Việc này phải minh định về thẩm quyền, rành mạch về công việc, rõ ràng về trách nhiệm gắn với địa vị pháp lý của mỗi cấp.

Đồng thời, phân cấp, phân quyền cũng phải phù hợp với trình độ phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn, đặc thù của từng ngành, lĩnh vực.

Song song đó, việc này cũng phải tương xứng giữa nhiệm vụ được giao với năng lực thực hiện; tương xứng giữa nhiệm vụ với các nguồn lực, ăn khớp giữa các ngành; giữa phân cấp thẩm quyền và khả năng kiểm soát. Chuyên gia cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về phân quyền phân cấp phù hợp với điều kiện đặc thù ở Việt Nam.

tm-img-alt

PGS-TS Nguyễn Tất Viễn đề xuất tổ chức mô hình tòa án 3 cấp khi bỏ cấp huyện. Ảnh: Nguyên Vũ

Ở lĩnh vực tư pháp, PGS-TS Nguyễn Tất Viễn, nguyên Ủy viên chuyên trách, Thường trực Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương đề xuất không duy trì tòa án 4 cấp (tối cao, cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện) như hiện nay mà chỉ còn 3 cấp: tòa tối cao, tòa phúc thẩm và tòa sơ thẩm khu vực.

Trong đó, tòa sơ thẩm khu vực bố trí tùy theo dân số, số vụ án, thẩm phán, cơ sở vật chất. Khi đó, tòa sơ thẩm khu vực có thể xử lý tất cả các loại án hình sự, dân sự, hôn nhân, gia đình, thậm chí cả án có yếu tố nước ngoài.

Về vai trò lãnh đạo của Đảng với ngành tòa án, PGS Viễn đề xuất theo mô hình: Đảng bộ TAND tối cao trực thuộc Đảng bộ các cơ quan Đảng Trung ương, tòa phúc thẩm và tòa sơ thẩm khu vực thuộc Đảng bộ cấp tỉnh. Tương tự, Viện Kiểm sát nhân dân cũng tổ chức theo mô hình của cơ quan tòa án.

"Mô hình này sẽ tương thích với việc bỏ cấp huyện và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh", PGS-TS Nguyễn Tất Viễn nhìn nhận.

Khảo sát ý kiến người dân khi bỏ cấp huyện

TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP.HCM, cho biết tổ chức huyện ở Việt Nam tồn tại từ thời phong kiến, thực dân đến nay và tồn tại xuyên thế kỷ, có vai trò trong lịch sử.

Về điều kiện để bỏ cấp huyện, TS Nguyên cho rằng điều kiện quan trọng nhất là công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo. Chuyên gia này ví von cấp huyện giống như cấp giữa trong bậc tam cấp của cầu thang lên nhà.

"Khi bỏ bậc thang giữa thì người đó phải có chân rất dài để bước từ bậc 1 đến 3 và ngược lại, hoặc có robot làm thay hoặc không cần bậc nữa", TS Nguyên phân tích. Dù công nghệ thông tin có thể làm thay nhưng chuyên gia này băn khoăn đến trình độ cán bộ, công chức để sử dụng vào công việc.

Khi bỏ cấp huyện, việc giảm cán bộ, quỹ lương là điều tích cực dễ dàng nhìn thấy nhưng TS Nguyên lo ngại yếu tố tiêu cực là khả năng tiếp cận của chính quyền với người dân.

Bởi lẽ sau sáp nhập, số tỉnh và số xã toàn quốc ít đi nhưng dân số của xã lớn hơn trước, cấp huyện không còn thì cần có công nghệ để kết nối cán bộ với người dân. Chuyên gia đề xuất phải có chính sách hỗ trợ để 80% người dân có điện thoại di động mới làm được điều này.

Cuối cùng, TS Nguyễn Hữu Nguyên khuyến nghị cần tổ chức điều tra xã hội học nghiêm túc để khảo sát ý kiến cán bộ, công chức, người dân xem họ hưởng ứng thế nào, người dân được lợi gì.

Xem Thêm

Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Đề xuất giải pháp triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao vùng ĐBSCL
Ngày 18/4, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam phối hợp Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh Bạc Liêu (Liên hiệp hội) và Sở Khoa học Công nghệ tỉnh tổ chức Hội thảo: Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” - Những vấn đề đặt ra.
Nhiều ý kiến tâm huyết của các nhà khoa học gửi tới kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV
Tại hội thảo “Một số ý kiến của trí thức khoa học công nghệ gửi tới Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV” diễn ra sáng 9/4, các chuyên gia, nhà khoa học đã đóng góp nhiều ý kiến vào các nội dung quan trọng về kinh tế-xã hội, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW...
Xây dựng ngành năng lượng bền vững cần sự tham gia tích cực của đội ngũ trí thức và nhà khoa học
Để có thể xây dựng và phát triển ngành năng lượng và điện lực Việt Nam theo hướng bền vững, xanh, TS. Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam nhấn mạnh cần phải có sự tham gia tích cực của đội ngũ khoa học và trí thức trong công tác tư vấn và phản biện...

Tin mới

Thúc đẩy hoạt động đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp ASEAN tại Việt Nam
Sáng ngày 29/4/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Hải Phòng tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Thúc đẩy công tác đăng bạ kỹ sư chuyên nghiệp tại Việt Nam”. Hội thảo do PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam và TS. Bùi Thanh Tùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội thành phố Hải Phòng đồng chủ trì.
Hà Giang: Góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 06 Luật
Ngày 29/4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang (Liên hiệp hội) đã tổ chức hội thảo tư vấn, phản biện (TVPB), góp ý đối với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản, Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Phát huy sức mạnh trí tuệ và tâm huyết của trí thức KHCN trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị
Nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam - LHHVN) xác định phát huy trí tuệ, trách nhiệm và tâm huyết của đội ngũ trí thức là nhiệm vụ trung tâm, tạo động lực để khoa học công nghệ và chuyển đổi số trở thành lực lượng sản xuất chủ đạo thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
An Giang: 30 trí thức KH&CN tiêu biểu được tôn vinh 2025
Chiều ngày 28/4, tại trụ sở Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh An Giang, Hội đồng xét chọn trí thức Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tiêu biểu tỉnh năm 2025 đã tổ chức phiên họp chính thức. Đây là lần thứ hai An Giang triển khai hoạt động xét chọn và tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu.
Quảng Ngãi: Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III đã tìm ra nhà vô địch
Sau 2 ngày tranh tài sôi nổi, chiều ngày 27/5, tại Nhà thi đấu IEC Quảng Ngãi, Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo Robot Quảng Ngãi lần thứ III, năm 2025 đã tổ chức bế mạc, trao 16 giải thưởng cho các đội đoạt giải. Đội CFF đến từ trường THPT Lê Trung Đình đã xuất sắc giành giải Nhất chung cuộc.
Khởi động Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 năm 2025
Chương trình Biểu dương TOP Công nghiệp 4.0 nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp ứng dụng, chuyển giao, nghiên cứu và phát triển sản xuất các sản phẩm, nền tảng, giải pháp dựa trên công nghệ số để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, hiện thực hóa các cơ hội, tiềm năng mà chuyển đổi số mang lại khi đưa được công nghệ số vào mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đến từng người dân.