Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ tư, 15/11/2006 21:28 (GMT+7)

Những người con lưu lạc của Đề Thám

Người cháu nội duy nhất của cụ Đề Thám còn sống đến ngày hôm nay là bà Hoàng Thị Diệp (75 tuổi). Bà nội của bà Diệp chính là Đoàn Thị Nho (tức bà Ba Cẩn - vợ ba Đề Thám), người nổi tiếng thông minh,giỏi giang và là một trợ thủ đắc lực cho nghĩa quân Yên Thế. Cụ Đề Thám và bà Ba Cẩn có hai người con là Hoàng Thị Thế và Hoàng Hoa Vi (tức Bùi Phồn). Cụ Hoàng Hoa Vi sau này lấy cụ Thân Thị Huệ (congái cụ Thống Luận). Họ có hai người con là bà Hoàng Thị Hải ( người đã được nhắc đến trong bài báo “Lá thư yểm gần một thế kỷ” đăng trên KH&ĐS số 89, 90 ra ngày 7 và 10 tháng 11, đã mất cuối năm2005) và bà Hoàng Thị Diệp. Theo bà Diệp, gia đình bà luôn mong muốn được làm sáng tỏ hai việc. Thứ nhất là giả thuyết ông nội của bà không phải do giặc Pháp giết hại. Theo lời kể của gia đình thì cụĐề Thám bị bệnh kiết lỵ mà chết. Việc cụ Đề Thám bị giặc Pháp chặt đầu là không có, giải thích về cái thây người bị chặt đầu, họ khẳng định đó là của một nhà sư tại địa phương có hình dáng rất giốngcụ Đề Thám. Thứ hai là làm sao tìm lại được phần mộ của cụ Đề Thám. Trong thời gian qua rất nhiều người tìm cách liên lạc với gia đình bà Diệp qua thư tín, điện thoại hoặc tìm đến nhà. Có người cònquả quyết mình là con cháu của nghĩa quân Yên Thế trước đây và khẳng định mộ cụ Đề Thám nằm ở Hà Tây. Người khác lại bảo mộ cụ ở Hải Phòng, Lào Cai…, thậm chí có người còn nói đã nhìn thấy phần mộcủa cụ ở bên đất Trung Quốc. Ngoài ra bà Diệp còn muốn tập hợp được tất cả những con cháu của cụ Đề, bất luận là người đó ở Việt Nam hay nước ngoài. Lúc sinh thời, có thời gian bà Hải được kề cận vànghe người bác Hoàng Thị Thế tâm sự quãng thời gian sống cạnh người cha đầy mưu lược, uy dũng. Sau khi vỡ đồn Phồn Xương (1913), phong trào nghĩa quân Yên Thế bị dập tắt, lúc đó bà Hoàng Thị Thế mới12 tuổi và đã bị thực dân Pháp bắt sang Pháp. Ở đó bà được học hết tú tài phần hai. Đến tuổi trưởng thành, bà lập gia đình với ông chủ nhà sản xuất rượu vang nổi tiếng Robert Bourgés ở Bordeaux. Năm1960, theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bà Thế đã trở về nước với tư cách của một nhân sĩ yêu nước. Bà được sắp xếp cho làm việc tại TW mặt trận tổ quốc VN. Tuy về sinh sống tại VN, nhưng bàThế vẫn thường xuyên liên lạc với người con là Jean Marie Bourgés. Thời gian sau đó, hai mẹ con có nhiều bất đồng quan điểm dẫn đến mối quan hệ bị cắt đứt. Thậm chí, năm 1988 khi bà Thế qua đời, thọ87 tuổi, gia đình bên Pháp cũng không hề hay biết. Lúc lâm chung, bà Thế luôn dặn dò con cháu phải tìm người con trai mình ở Pháp. Theo lời dặn đó của bác, bà Hải được biết, vợ chồng J.M. Bourgés đãcó ba người con là Hubert, Girard và Florence, đều đã ở tuổi ngoài đôi mươi. Tháng 8 năm 1999, bà Hải cùng gia đình đã sang Pháp tìm đến tòa nhà số 14, Cours de I’Intendance tại Bourdeaux như đã hẹntrước. Tại đây, những người con, cháu của đại gia đình cụ Đề Thám đã đoàn tụ sau bao năm xa cách. Ông Bourgés còn kể lại, và cho gia đình bên VN xem ảnh bà Thế đóng bộ phim “Búp bê Trung Quốc” ởPháp, cùng với những con tem in hình ảnh cụ Đề Thám mà ông đã cất giữ cẩn thận… Vào thời điểm này, gia đình cụ Đề Thám ở Pháp và ở VN đang xúc tiến việc đúc tượng của Hùm thiêng Yên Thế đặt tại quêhương Bắc Giang (làng Trũng, thôn Quang Châu, xã Ngọc Châu, huyện Tân Yên). Qua báo KH&ĐS, gia đình mong muốn tổ chức một cuộc hội thảo, có sự tham gia của các nhà sử học đầu ngành để công bố mộtcách khoa học, chính thống những nghiên cứu về thân thế, sự nghiệp cùng cái chết của Hoàng Hoa Thám. KH&ĐS sẽ đề cập đến cuộc hội thảo này trong những số báo tới. Nguồn: KH&ĐS Số 92 Thứ Sáu17/11/2006

Xem Thêm

An Giang: 8 giải pháp thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ
Đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội tỉnh) đã tập hợp được 40 hội, tổ chức thành viên với 9.554 hội viên cá nhân, trong đó có hơn 3.451 hội viên trí thức. An Giang xác định và đề ra mục tiêu về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số (KHCN, ĐMST, CĐS) đến năm 2030.
Thanh Hoá: Hội thảo KH về giải quyết tình trạng thiếu lao động ở nông thôn, lao động trực tiếp tham gia SX nông nghiệp
Sáng ngày 27/5/2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Liên hiệp hội) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Viện Nông nghiêp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp giải quyết tình trạng thiếu lao động sản xuất ở khu vực nông thôn, lao động có kỹ thuật, tay nghề cao trực tiếp tham gia sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ”.
Bình Thuận: Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất
Sáng ngày 27/5, tại thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp đột phá trong ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn quản lý và sản xuất trên địa bàn tỉnh Bình Thuận”.

Tin mới

Hà Giang: Góp ý dự thảo sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm
Ngày 13/6, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiệp hội) tỉnh đã tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (CLSPHH). Tham dự hội thảo có lãnh đạo đại diện các Sở, ban ngành của tỉnh, các hội thành viên Liên hiệp hộivà các chuyên gia TVPB.
Đại hội thi đua yêu nước Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ V
Đây là sự kiện chính trị quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc trong công tác của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam), là ngày hội tôn vinh điển hình tiên tiến các tập thể, cá nhân nhà khoa học trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đã nỗ lực phấn đấu, đóng góp cho công tác hội và sự nghiệp KH&CN nước nhà.
THI ĐUA LÀ YÊU NƯỚC!
Năm 2025 không chỉ đánh dấu nhiều ngày lễ trọng đại của đất nước, mà còn là mốc son đưa Việt Nam bước vào một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.
Thảo luận, đề xuất các giải pháp phát triển hạ tầng xanh hướng tới xây dựng đô thị bền vững
Ngày 6/6, Liên hiệp Hội Việt Nam phối hợp với Tổng Hội Xây dựng Việt Nam tổ chức Hội thảo Phát triển hạ tầng xanh hướng tới xây dựng đô thị bền vững. Các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo đã làm rõ vai trò và nhu cầu cấp thiết của phát triển hạ tầng xanh, đồng thời đề xuất nhiều giải pháp về chính sách và công nghệ.