Năm 2015 phải xử lý dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

  Theo báo cáo của Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN - MT), sau hơn 10 năm thực hiện Quyết định 64/2003 của Thủ tướng Chính phủ, đã có 367/439 cơ sở phải xử lý ô nhiễm triệt để giai đoạn 1 đạt 83,6%. Bên cạnh đó, các bộ, ngành, địa phương cũng đã tiến hành rà soát, đánh giá lại mức độ gây ô nhiễm đối với 3.856 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trong số đó, chỉ còn 376 cơ sở đang phải tiến hành các biện pháp gây ô nhiễm triệt để. TP Hồ Chí Minh và Hà Nội là hai địa phương dẫn đầu cả nước về thực hiện Quyết định 64. Nếu như TP Hồ Chí Minh đã di dời 1.261/1.402 cơ sở gây ô nhiễm thì Hà Nội cũng chỉ còn dưới 10% cơ sở gây ô nhiễm. 

Điều đáng nói, bên cạnh những địa phương sớm cán đích 64 thì vẫn còn một số địa phương chậm triển khai thực hiện, thậm chí nể nang, nhẹ tay trong xử phạt. Có 3 địa phương là Đắk Nông, Hà Nam và Hưng Yên chưa có cơ sở nào được chứng nhận hoàn thành các biện pháp xử lý ô nhiễm triệt để. Thứ trưởng kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến thừa nhận, qua kết quả thanh tra thực hiện Quyết định 64 và sau này là Quyết định 1788 của Thủ tướng Chính phủ cho thấy, một số địa phương chưa quan tâm thực hiện, chưa tổ chức tuyên truyền, phổ biến kế hoạch tới các cơ sở, nhiều cơ quan không nắm rõ được trách nhiệm và nội dung cần triển khai thực hiện xử lý triệt để đối với cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng do địa phương quản lý…

Theo các chuyên gia môi trường, nguyên nhân là do một số bộ, ngành, địa phương còn chậm vào cuộc, thiếu quyết liệt trong xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc phạm vi trách nhiệm, đặc biệt khi áp dụng các biện pháp tạm đình chỉ hoặc cấm hoạt động theo quy định của pháp luật; chưa quan tâm đầu tư thỏa đáng kinh phí trong xử lý ô nhiễm môi trường của các cơ sở thuộc đối tượng hoạt động phục vụ mục đích công ích, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu. Một bộ phận cơ sở gây ô nhiễm còn có biểu hiện ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân về cơ chế, chính sách hỗ trợ cơ sở thực hiện xử lý ô nhiễm môi trường đã ban hành, nhưng triển khai chậm. Đơn cử như Nghị định về hỗ trợ, ưu đãi hoạt động bảo vệ môi trường, nhưng đến nay vẫn còn một số nội dung chưa được thực hiện. Hay ngân sách 1% môi trường hàng năm, ngân sách dành cho Chương trình mục tiêu Quốc gia về khắc phục ô nhiễm và cải thiện môi trường còn chậm. Ngoài ra, việc chuyển giao công nghệ xử lý ô nhiễm chưa phù hợp, lúng túng trong việc tìm kiếm công nghệ…

Trước thực trạng trên, tại cuộc họp về triển khai kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đến năm 2020 diễn ra mới đây, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải khẳng định, kế hoạch xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1788/QĐ-TTg thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ đối với công tác bảo vệ môi trường, loại bỏ các điểm nóng về ô nhiễm môi trường, bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước. Phó thủ tướng yêu cầu Bộ TN - MT, các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, xử lý nghiêm các cơ sở có hành vi vi phạm, kể cả việc áp dụng biện pháp tạm đình chỉ hoặc cấm hoạt động của cơ sở theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, tăng cường chỉ đạo, buộc cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải thực hiện nghiêm túc các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm trong thời gian xử lý ô nhiễm triệt để; thực hiện tốt việc rà soát, phát hiện và bổ sung kịp thời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vào danh mục phải xử lý ô nhiễm triệt để, bảo đảm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng phải được xử lý công bằng, nghiêm minh.

Bên cạnh đó, Bộ TN - MT nhanh chóng hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Bảo vệ môi trường và xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Nghiên cứu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành các quy định gắn trách nhiệm của lãnh đạo bộ, ngành, địa phương và người đứng đầu các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc phạm vi quản lý. Cuối năm 2015, phải xử lý triệt để, dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng.