Kỹ thuật nhân giống hoa Phong Lan ở Trung tâm nuôi cấy mô thực vật Thanh Hoá

Có thể nói, hoa phong lan là sản phẩm trồng trọt có giá trị kinh tế cao. Đã có nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh hoa phong lan với nhiều chủng loại, và giá cả khác nhau. Các cơ sở này cũng đã áp dụng công nghệ cao trong sản xuất với chi phí hàng tỷ đồng, trong đó có công nghệ nhân giống bằng kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào (Invitro) tạo ra hàng loạt cây con ổn định về mặt di truyền phục vụ sản xuất quy mô công nghiệp.

Để giúp người trồng hoa tìm hiểu thêm về công nghệ này, chúng tôi xin giới thiệu quy trình nhân giống hoa phong lan Hồ Điệp bằng phương pháp Invitro tại Trung tâm nuôi cấy mô thực vật Thanh Hóa:

Kỹ thuật nhân giống hoa phong lan Hồ Điệp:

1. Chọn mẫu và khử trùng mẫu cấy:

- Rửa mầm ngủ hoặc quả lan đã già bằng nước xà phòng trong 3-4 phút rồi rửa lại bằng nước sạch 4-5 lần.

- Cho mầm ngủ vào dung dịch HgCl ₂trong vòng 5 phút.

- Tráng lại bằng nước cất vô trùng 3-4 lần.

- Cho mầm ngủ vào cồn lắc trong 1 phút.

- Tráng lại bằng nước cất 2 -3 lần.

Sau khi được tiến hành trong tủ cấy vô trùng, là mầm ngủ thì tách bỏ các phần mô chết bên ngoài tách 2- 3 lớp vẩy bao quanh mầm ngủ rồi cấy vào môi trường đã chuẩn bị sẵn. Nếu là quả thì ta tiến hành bổ đôi quả rồi gạt lấy phần hạt cho vào môi trường MS, sau 30 ngày mẫu sẽ phát triển khoảng 3cm thì tiến hành cấy chuyển vào môi trường MS có bổ sung chất điều tiết sinh trưởng để cho mầm tạo cụm chồi.

2. Môi trường:

+ Môi trường tạo cụm chồi:

MS + A gar + than hoạt tính + Đường và bổ sung thêm chất điều tiết sinh trưởng.

+ Sau 4 tuần các cụm chồi hình thành được cấy chuyển:

MS + A gar + than hoạt tính + Đường + Khoai tây + Cà rốt

3. Cấy nhân chuyển:

Môi trường nhân giống thường là môi trường MS có bổ sung thêm chất điều tiết sinh trưởng với tỷ lệ phù hợp cho quá trình nhân chồi. Nồng độ các chất điều tiết trong các lần cây chuyền sau đó. Các chất phụ gia khác như nước dừa, khoai tây, cà rốt, chuối xanh những chỉ có hiệu quả trong các lần cấy chuyển và thể tích không quá 10% thể tích môi trường. Nhiệt độ lý tưởng để nhân giống lan là 20-27 ⁰C và tùy vào mỗi loài, các bình giống sau khi cấy chuyển được nuôi trong phòng với cường độ ánh sáng của đèn huỳnh quang 1000 lux.

Sau 8 -10 tuần, đỉnh sinh trưởng, hạt gieo trong bình chuyển sang mầu xanh lục và tạo ra thể protocorm gọi là thể chồi. thể chồi được dùng panh lấy ra khỏi môi trường cấy ban đầu rồi dùng dao nhọn tách, cắt làm 3-5 miếng tùy kích thước của cụm chồi. Lát cắt từng miếng được chuyển vào môi trường duy trì đã chuẩn bị sẵn (môi trường phát triển chồi). Mỗi cụm chồi sẽ phát triển ra nhiều chồi mới sau khoảng 8 tuần, ta lại cắt tiếp và cấy chuyển sang môi trường mới.

4. Tái sinh cây:

Sau khi đạt được số cây giống cần nhân, ta chuyển thể chồi sang môi trường tạo rễ đó là môi trường có lượng auxin tăng lên để kích thích ra rễ. Sau 4 -6 tháng, các thể chồi sẽ phát triển thành cây con.

Với phương pháp nuôi cấy Invitro như trên, Trung tâm nuôi cấy mô thực vật Thanh Hóa đã tạo ra được hàng triệu cây giống hoa lan Hồ Điệp và một số loài cây khác mang đặc tính giống hoàn toàn với cây mẹ. Cây ổn định về mặt di truyền, không nhiễm bệnh. Tuy nhiên, việc nuôi cấy Invitro phải được thực hiện nghiêm túc và tỉ mỉ theo đúng quy trình, phải có phòng thí nghiệm, hệ thống nhà lưới 3 cấp và trang thiết bị, máy móc cần thiết. Trong đó, cần có môi trường nhân tạo thích hợp cho từng đối tượng cây trồng, đặc biệt là điều kiện vô trùng phòng thí nghiệm phải được đảm bảo nghiêm ngặt.

Trong thời gian tới Trung tâm đang tiếp tục đầu tư hoàn chỉnh hệ thống nhà xưởng và trang bị để nhân giống và sản xuất nhiều loài hoa quý hiếm nhập nội để cung cấp cho thị trường. Hy vọng sẽ được các ngành, các cấp và cơ sở sản xuất, kinh doanh trong tỉnh quan tâm hợp tác để cùng phát triển.