Hết thời nuôi gấu lấy mật!

Theo Chi cục Kiểm lâm Hà Nội, hiện trên địa bàn đang có 158 hộ nuôi 580 cá thể gấu. Trong đó, có 568 cá thể gấu đã được gắn chíp điện tử. Còn lại 12 cá thể gấu đã lập hồ sơ quản lý từ năm 2005 nhưng vẫn chưa có chíp. Bên cạnh đó, trong những năm qua, đã có khoảng 16 con gấu được các chủ trại đem lén lút bán ra các tỉnh và khoảng 40 con được đưa từ các tỉnh khác về Hà Nội. Trong khi, theo quy định của Bộ NN-PTNT thì toàn bộ những con gấu được gắn chíp đều không được phép buôn bán, vận chuyển ra khỏi địa điểm trang trại đã được đăng ký.

Ông Đào Khắc Trường, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Đan Phượng (Hà Nội), nơi đang quản lý 340 con gấu ngựa ở 3 huyện là Đan Phượng, Hoài Đức và Phúc Thọ cho biết: “Từ ngày 12 đến 26-5 vừa qua, hạt đã tổ chức kiểm tra 45 hộ nuôi nhốt gấu trên địa bàn và phát hiện 100% chuồng trại đều không đảm bảo theo quy định. Hiện nay, việc chăm sóc gấu không còn được tốt như trước nữa. Nhiều con gấu đang bị bỏ rơi. Ngay cả việc tiêm thuốc và chữa trị bệnh cho gấu khi gấu ốm đau cũng đều do chủ trại tự thực hiện. Có 80 chuồng nuôi nhốt gấu không đảm bảo về không gian, diện tích; 60% cơ sở nuôi gấu không đảm bảo công tác vệ sinh môi trường, chất thải của gấu xả trực tiếp ra bên ngoài”.

Vì sao?

Vì sao hiện nay các chủ trại lại không còn tha thiết với con gấu đã giúp họ thành những “triệu phú”, “tỷ phú” sau nhiều năm liền “vắt kiệt” mật của chúng một cách vừa công khai vừa lén lút?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân chính là do mật gấu hiện đã hết thời. Hiện tại, ở các trung tâm đang nuôi nhốt, hút chích mật ngay tại chỗ, giá mật gấu cũng chỉ còn 15.000-20.000 đồng/cc. Nếu là mật gấu hút sẵn, đựng trong các lọ thuỷ tinh, bảo quản tủ lạnh thì chỉ còn 10.000 đồng/cc và nếu mua nhiều, các chủ trại còn khuyến mại, có nghĩa là mật gấu hiện còn rẻ hơn cả… mật ong! Trong khi ở thời hoàng kim, giá 1cc mật gấu là 200.000 đồng.

Bởi thế mới có tình trạng, hàng chục con gấu ở Phụng Thượng bị người dân bán lén lút cho các đại gia, chủ khách sạn ở Hạ Long (Quảng Ninh) nuôi làm cảnh cho du khách ngắm. Nhiều con khác bị các chủ hộ trói chân, mổ bụng để lấy chân, tay ngâm rượu rồi báo với kiểm lâm là gấu bị ốm, lăn ra chết. Do đó, từ một làng nuôi hơn 400 con gấu, hiện nay lượng gấu ở đây cứ “mất tích” dần, chỉ còn lại khoảng 90 con.

Ông Nguyễn Quốc Lý, Phó Chủ tịch UBND xã Phụng Thượng, bảo: “Hầu như các chủ hộ ở Phụng Thượng không còn muốn nuôi gấu nữa vì giữ lại là ôm cả một đống nợ. Mỗi con gấu một ngày cũng ăn hết khoảng 80.000 - 90.000 đồng tiền thức ăn trong khi theo quy định thì sau gắn chíp, các hộ dân phải gắn bó với chúng đến trọn đời”.

Ông nói: “Giá mật gấu rẻ, khẩu phần ăn cho gấu còn không đủ (hiện đã rút xuống chỉ còn 8.000 - 10.000 đồng/ngày, nói chi cải tạo lại chuồng trại”. Nhiều con gấu còn bị bỏ đói, bị nuôi nhốt như cầm tù trong lồng sắt chật hẹp, ẩm tối và không được vệ sinh, tắm rửa thường xuyên!

Bà Nguyễn Thị Tài, một chủ hộ đang “ôm” 23 con gấu ngựa ở làng Phụng Thượng (Phúc Thọ - Hà Nội), con nhỏ nhất nặng 70kg, con lớn nhất nặng 200kg, nói rằng, để làm lại một lô chuồng trại theo quy định mới của Bộ NN-PTNT thì phải mất ít nhất mỗi chuồng trại khoảng 3,5 triệu đồng.

Cách đây vài năm, khi mật gấu còn là “biệt dược” thì mức tiền trên chẳng là chi nhưng hiện nay thì lại là một khoản làm người dân phải so đo, tính toán!

Theo Cục Kiểm lâm (Bộ NN-PTNT), cả nước có 4.349 cá thể gấu đã được gắn chíp và số lượng gấu nuôi trái phép thì chưa thống kê được. Rõ ràng, khi mật gấu không còn giá trị thì hàng ngàn con gấu nuôi đang bị người dân đối xử ghẻ lạnh và có nguy cơ làm tổn hại đến sức khoẻ của chúng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các quy định về bảo vệ động vật hoang dã.

Hiện nay cũng đã có nhiều quan điểm cho rằng, đối với những con gấu nuôi trái phép, không có chíp hoặc chủ trại không tha thiết giữ thì nên thu hồi, đưa về Trung tâm chuyên chăm sóc, cứu hộ gấu Tam Đảo (Vĩnh Phúc) vì hiện nay, mặc dù đã đầu tư hàng chục tỷ đồng nhưng trung tâm vẫn gần như bỏ không.