Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ hai, 08/11/2010 18:39 (GMT+7)

Cấp bậc của thuốc giảm đau

Chỉ đề cập dạng đau thông thường

Bài này không nói đến trường hợp đau liên hệ đến một hoặc nhiều dây thần kinh, có hoặc không hội chứng viêm (sưng, nóng, đỏ, đau), các bộ phận nội tạng, các trường hợp ngoại khoa ung bướu…

Đơn giản là hư khớp thông thường và xơ cơ nguyên phát (xem TSK số 323, 1 – 1 – 2007 và 337, 1 – 8 – 2007).

Vài nhược điểm của người cho thuốc

Không phân biệt viêm khớp và hư khớp

Dùng ngay một kháng viêm không steroid, có khi quên cả chống chỉ định của nó, hậu ý là “đánh mạnh, đánh đau”. Kết quả thường nhất: “bệnh nhân chạy mất”. Các bất lợi khác có ghi trong bài báo trên.

Cũng như chưa hiểu rõ hiệu năng placebo, ghi một tên thuốc “lạ”, “chỉ mua uống được lần đầu, tại chỗ”.

Thiếu phần tâm lý người bệnh

- Phải nghe người bệnh kể khi bệnh được cải thiện: “ông thầy có khám, sờ, nắn, bảo cử động mấy thao tác”… kể ra người bệnh có lý! Trừ thầy pháp (pháp sư) lang băm ra chỉ có “ông thầy tây” mới khám trực tiếp trên cơ thể người bệnh, không phải chỉ nghe lơ đễnh người bệnh kể rồi kê vài món thuốc! khoa điều trị ca tụng khám lâm sàng tăng bội phần hiệu năng thuốc điều trị ở người bệnh.

- Giải tỏa lo âu: Trong một bài báo đã kể trên có gợi ý người bệnh không cần trở lại khám với hậu ý giải tỏa ý nghĩ xấu “mình dốt thuốc sợ bị gạt, để đến đóng dài dài hụi chết”. Kể ra, nếu thực hiện nghiêm túc đúng bài bản người ghi đơn có lợi rất nhiều về phần quảng cáo miệng từ người bệnh được hài lòng. Phải nghe họ kể trong một buổi tiệc đám giỗ, đám cưới… hay cả… sau bữa cơm chay ở chùa! Người ghi đơn đâu ngờ mình đang được gầy dựng “thương hiệu” và tên mình được “đánh bóng” không phải tốn tiền quảng cáo, chỉ nhờ hướng dẫn cách uống thuốc.

- Lời nói chữa bệnh (mà cũng gây bệnh hay duy trì bệnh). Sau khi khám lâm sàng, buông “lơ đễnh” kết luận: “Có gì, thì từ khi bệnh khởi đầu cho đến nay đã qua khoa mổ xẻ rồi, đâu như thế này”. Rồi “nhấn” thêm: Do đó tôi ghi trong đơn là phải xóa trong ngôn ngữ, tức cấm nói ra thành tiếng: “đau”, “nhức”, “tê”… vì mình tự thôi miên lấy mình bằng lời nói. “Muốn biết lời nói thôi miên hay đến bậc nào thì giở tờ báo hằng ngày ra xem số người bị gạt thì rõ”…

- Người bệnh sợ tàn phế: Thuốc điều trị có kèm theo thuốc giãn cơ, thuốc giải tỏa lo âu… nhưng không thích hợp. Trong sinh bệnh học đau trong các trường hợp này không có nguồn gốc co thắt nên thuốc giãn cơ không hiệu nghiệm. Lâm sàng thường chỉ rõ thần kinh thực vật thường “ăn theo” một “rắc rối” nào đó của thể xác và khoa điều trị khuyên “mượn” một vài thuốc dùng trong khoa tâm thần để giải quyết. Thuốc trị trầm cảm là đúng mà ở ta thường lại dùng một phân tử không phải amitriptylin.

Amitriptylin có tính chất vừa làm dịu, vừa an thần giải lo, xưa kia có nhập biệt dược pha thật loãng (Laroxyl giọt) dùng trong nội khoa, rất thích hợp.

Thuốc “mượn” của khoa tâm thần kinh, theo amitriptylin là haloperidol, thuốc an thần kinh – đa trị, trị đơn giản trong nội khoa chiêm bao – mộng mị. Xưa kia cũng có thuốc pha loãng dùng từng giọt (Haldol faible) dễ điều chỉnh thích nghi với lâm sàng.

Ở ta hiện nay chỉ có thứ viên amitriptylin 25mg và haloperidol 1mg. Liều khởi đầu ¼ viên mỗi thứ sau cơm chiều (lên liều nếu cần). Cần lưu ý: thuốc chưa có hiệu nghiệm trước 7 – 10 ngày; cảnh giác người thiếu hiểu biết giải thích sai cho người bệnh: “thuốc ngủ”, “thuốc tâm thần”, “thuốc gây nghiện”.

Kết luận:

- Uống thuốc đúng giờ.

- Dùng từng cấp bậc.

- Hai loại thuốc mượn của khoa tâm thần là amitriptylin và haloperidol.

Xem Thêm

Nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng các mô hình kinh tế xanh
Chính phủ yêu cầu thực hiện hiệu quả Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn 2050. Đồng thời nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng các mô hình kinh tế xanh, đô thị, nông thôn xanh; thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững...

Tin mới

Liên hiệp Hội Việt Nam là điểm tựa tin cậy của đội ngũ trí thức Khoa học và công nghệ
Trong chặng đường 42 năm xây dựng và phát triển, Liên hiệp Hội Việt Nam đã khẳng định được vị trí, vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ Việt Nam trong nước và ngoài nước, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia..
Báo Nhân dân chúc mừng Vusta nhân Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Chiều ngày 15/5, Đoàn cán bộ Báo Nhân dân do Trưởng Ban Khoa học - Môi trường Đinh Song Linh dẫn đầu đã đến thăm và chúc mừng Liên hiệp Hội Việt Nam nhân Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5. Phó Chủ tịch Phạm Ngọc Linh cùng đại diện lãnh đạo, chuyên viên Ban Phổ biến kiến thức Liên hiệp Hội Việt Nam đã thân mật tiếp đoàn.