Xây dựng chiến lược phát triển Liên hiệp hội Việt Nam: Định hướng và hiệu quả hoạt động

Vai trò, vị trí của Liên hiệp hội Việt Nam trong xã hội được thừa nhận và ngày càng được nâng cao.Tuy nhiên, chúng ta không thỏa mãn với những thành tựu đã đạt được, mà thấy rằng kết quả đó chưa tương xứng với tiềm năng, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đã được xác định. Nguyên nhân chủ yếu hạn chế việc định hướng và hiệu quả hoạt động là những năm qua Liên hiệp hội Việt Nam còn thiếu một tầm nhìn chiến lược dài hạn cho sự phát triển bền vững của mình.

Để thực hiện tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ của Liên hiệp hội Việt Nam đã được xác định trong Điều lệ, nhằm đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển của đất nước, đáp ứng được sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, xứng đáng là tổ chức chính trị - xã hội của đội ngũ trí thức KH&CN, Liên hiệp hội Việt Nam cần xây dựng một tầm nhìn dài hạn, trước mắt là xây dựng Chiến lược phát triển cho giai đoạn 10 năm từ 2010 – 2020.

Chiến lược phát triển Liên hiệp hội Việt Nam được đặt trong bối cảnh và điều kiện Việt Nam đang tiếp tục con đường đổi mới toàn diện nhằm đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế - xã hội theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Công cuộc đổi mớicủanước tađang diễn ra mạnh mẽ về mọi mặt, quá trình dân chủ hoá đang có những nền tảng tốt để ngày càng phát triển. Phát triển các tổ chức quần chúng là một xu thế của thời đại nhằm đảm bảo quyền tự do, dân chủ của người dân, tạo cơ hội để người dân tham gia cùng Nhà nước giải quyết những vấn đề quốc kế dân sinh một cách hiệu quả. Nhìn nhận của xã hội về vai trò, vị trí của hội đang được nâng cao một bước. Với vai trò là một trong các tổ chức đầu mối của các tổ chức xã hội - nghề nghiệp ở Việt Nam, Liên hiệp hội Việt Nam hoàn toàn có cơ hội phát triển mạnhmẽhơn nữa cả về tổ chức, về hoạt động cũng như phạm vi ảnh hưởng trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu hơn vào thế giới.

Trong qua trình phát triển, Liên hiệp hội Việt Nam đã tạo được hình ảnh tốt trong xã hội, song trong bối cảnh mới cần phải nâng cao tầm ảnh hưởng của tổ chức đại diện cho đội ngũ trí thứcKH&CN, vì vậy ngoài việc kế thừa, tiếp thu những thành quả và kinh nghiệm đã tạo lập được trong hơn 20 năm qua, Liên hiệp hội Việt Nam cần phải hoàn thiện một Chiến lược dài hạn, đưa ra tầm nhìn, sứ mệnh, những mục tiêu chiến lược và các nhiệm vụ cần thực hiện mang tính dài hạn, liên tục làm cơ sở để Liên hiệp hội Việt Nam, các hội thành viên, các tổ chức trong hệ thống triển khai thực hiện và phối hợp hành động. Chiến lược sẽ vạch ra lộ trình hoàn thiện hệ thống tổ chức, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động nhằm huy động tiềm lực to lớn của đội ngũ trí thức KH&CN tích cực, chủ động tham gia vào sự nghiệp phát triển đất nước.

Để định hướng đúng con đường phát triển của Liên hiệp hội Việt Nam trở thành tổ chức đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho đội ngũ trí thứcKH&CN, có vị trí xứng đáng trong xã hội, Chiến lược cần quán triệt các quan điểm phát triển sau đây:

1.Xây dựng Liên hiệp hội Việt Nam thành một tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, có hệ thống tổ chức từ trung ương đến địa phương; tập hợp, đoàn kết và phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thứcKH&CNtrong và ngoài nước, góp phần đưa KH&CN trở thành nền tảng và động lực của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.

2.Phát triển Liên hiệp hội Việt Nam là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và đội ngũ trí thứcKH&CN, trong đó bản thân đội ngũ trí thứcKH&CNgiữ vai trò quan trọng. Nhà nước quan tâm tới quyền lợi vật chất và tinh thần của trí thức; tạo điều kiện thuận lợi cho Liên hiệp hội Việt Nam phát triển vững mạnh; thực hành dân chủ, tôn trọng và phát huy tự do tư tưởng trong hoạt động nghiên cứu, sáng tạo của trí thức KH&CN.

3.Liên hiệp hội Việt Nam có trách nhiệm lớn trong việc phát triển, bồi dưỡng nhằm sử dụng tốt đội ngũ trí thức;thường xuyên nâng cao năng lực, thực hiện tốt các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội, phổ biến kiến thức, nâng cao dân trí, xã hội hóa trong các lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, bảo vệ môi trường, chăm sóc sức khỏe nhân dân và thực hiện các dịch vụ công.

Mục tiêu tổng quát cần đạt được đến năm 2020 là: Liên hiệp hội Việt Nam trở thành một tổ chức chính trị – xã hội vững mạnh từ trung ương đến địa phương; tập hợp đông đảo đội ngũ trí thức KH&CN; đại diện, bảo vệ quyền và lợi íchhợp pháp vàchính đáng của các hội thành viên và của trí thức KH&CN; là nhân tố quan trọng đưa KH&CN trở thành nền tảng và động lực chủ yếu phát triển đất nước.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Liên hiệp hội Việt Nam, các hội thành viên, các tổ chức trong hệ thống cần phải thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu sau:

-Vận động và chủ động tham gia hoàn thiện môi trường và khung pháp lý tạo điều kiện thuận lợi để Liên hiệp hội Việt Nam hoạt động: Chủ động kiến nghị, đề xuất và tham gia xây dựng các cơ chế, chính sách, các văn bản quy phạm pháp luật của Đảng và Nhà nước về Liên hiệp hội Việt Nam thông qua việc điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung các văn bản hiện hành và ban hành văn bản mới.

- Tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức KH&CN trong nước và trí thức người Việt Nam ở nước ngoài: Đa dạng hoá các loại hình tập hợp đội ngũ trí thức thông qua các loại hình hội, đoàn, liên hiệp, mạng lưới, câu lạc bộ, nhóm,… đặc biệt chú trọng tới việc tập hợp đội ngũ trí thức hành nghề tự do và trí thức nghỉ hưu, trí thức trẻ. Tổ chức tuyên truyền và thực hiện các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của nhà nước. Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, tinh thần cộng đồng , đạo đức nghề nghiệp, tính trung thực trong khoa học.

-Thực hiện tốtvai tròlà đầu mối quan hệ với cơ quan Đảng, Nhà nước giải quyết công việc liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm của trí thứcKH&CNcũng như của các thành viên: Liên hiệp hội Việt Nam tập hợp kiến nghị của các tổ chức thành viên kiến nghị với cơ quan chức năng trong việc xây dựng cơ chế, chính sách liên quan đến chế độ chính sách, liên quan đến phát triển KH&CN cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên, thành viên. Bảo vệ hội viên khi quyền lợi hội viên bịvi phạm và chủ động đề xuất kiến nghị cơ quan có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách đảm bảo quyền lợi cho hội viên hành nghề.

-Liên hiệp hội Việt Nam tích cực, chủ động tham gia xây dựng các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước và giải quyết những vấn đề lớn của đất nước: Liên hiệp hội Việt Nam chủ động bám sát chương trình xây dựng pháp luật, các chương trình phát triển kinh tế-xã hội;đề xuất danh mục các đề án có tầm quan trọng quốc gia và huy động đội ngũ chuyên gia tổ chức thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội nhằm cung cấp các luận cứ khoa học cho quá trình ra quyết định thực hiện của Nhà nước; tích cực, chủ động tham gia đóng góp ý kiến vào các văn kiện của Đảng, các dự thảo luật của Quốc hội, các nghị quyết, quyết định về cơ chế, chính sách của Chính phủ và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

-Nâng cao năng lực để hỗ trợ và cung ứng dịch vụ tốt cho các thành viên của Liên hiệp hội Việt Nam: Hỗ trợ hội viên, thành viên thông qua công tác đào tạo nâng cao năng lực hoạt động; tổ chức tốt dịch vụ để cung cấp cho hội viên, thành viên khi có yêu cầu. Xây dựng hệ thống dữ liệu chính xác và tổ chức việc cung cấp thông tin cho các hoạt động của các thành viên hội viên làm cơ sở cho hội viên xây dựng chương trình, dự án cũng như thực hiện công tác tư vấn,phản biện và giám định xã hội.

-Tăng cường khả năng phối hợp và điều phối các hoạt động đối với hệ thống tổ chức của Liên hiệp hội Việt Nam tạo nên phong trào rộng khắp cũng như các chương trình lớn có tác dụng ở phạm vi lớn. Đi đầu trong việc tổ chức và thực hiện các chương trình phổ biến kiến thức KH&CN cho các tầng lớp nhân dân.

-Chuyên nghiệp hoá công tác tư vấn, phản biện, giám định xã hội:Thực hiện tốt hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội các nhiệm vụ kinh tế - xã hội có ý nghĩa quốc gia;nâng cao năng lực chuyên môn cho các hội thành viên, cho đội ngũ chuyên gia trong hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

-Thực hiện hiệu quả và thúc đẩy xã hội hoá các hoạt động, dịch vụ KH&CN, GD&ĐT, BVMT, Y tế, phát triển cộng đồng: Khai thác có hiệu quả các nguồn lực từ trong Nhà nước, từ doanh nghiệp và từ nước ngoài tạo điều kiện để thu hút trí thức tham gia thực hiện các hoạt động trong các lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, Y tế, BVMT, phát triển cộng đồng. Tổ chức và thực hiện có hiệu quả một số Chương trình trọng điểm trong lĩnh vực KH&CN, GD&ĐT, Y tế, BVMT do Nhà nước giao với sự tham gia của đông đảo các hội thành viên, các tổ chức trong hệ thống và đội ngũ trí thức. Tham gia cùng với các bộ, ngành, địa phương thực hiện các chương trình, đề án, dự án quan trọng quốc gia.

-Đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế và kết nối đội ngũ trí thức KH&CN trong nước với cộng đồng quốc tế: Mở rộng hoạt động liên kết, hợp tác với cộng đồng quốc tế. Giới thiệu các thành tựu của Việt Nam với các bạn bè quốc tế. Tranh thủ sự ủng hộ về tài chính của các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ hỗ trợ các chương trình của tổ chức thành viên, hội viên. Hướng dẫn các hội thành viên trong công tác hợp tác quốc tế.

- Củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy, cơ chế quản trị và tăng cường năng lực hệ thống từ trung ương tới địa phương: Củng cố, hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Liên hiệp hội Việt Nam từ trung ương tới địa phương trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước và thực tế hoạt động của Liên hiệp hội Việt Nam. Hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của các hội thành viên. Thành lập Học viện nghiên cứu về hội và đào tạo cán bộ hoạt động hội phục vụ yêu cầu phát triển hội.Đổi mới và hoàn thiện cơ chế hoạt động giữa Liên hiệp hội Việt Namvới các hội thành viên, các tổ chức trực thuộc: cơ chế chỉ đạo, quản lý, phối hợp hoạt động trong nội bộ hệ thống, hình thành các mạng lưới liên kết hoạt động trong hệ thống của Liên hiệp hội Việt Nam .

-Đổi mới nội dung và phương thức, nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động của Liên hiệp hội Việt Nam và các tổ chức thành viên nhằm phát huy sực mạnh của đội ngũ trí thức KH&CN:Hoạt động của Liên hiệp hội Việt Nam đảm bảo việc thực hiện đúng chủ trương đường lối của Đảng trong lĩnh vực phát triển KH&CN, thực hiện công tác vận động trí thức, công tác chính trị - tư tưởngtrongtrí thức KH&CN.Chủ động hình thành các chương trình, đề án hoạt động có tính chất dài hạn, liên ngành, liên vùng dưới sự điều hành của Liên hiệp hội Việt Nam, khai thác các nguồn lực trong và ngoài Nhà nước nhằm thu hút đông đảo đội ngũ trí thức tham gia thực hiện, tạo ra những đóng góp nổi bật cho sự phát triển đất nước. Chủ động và tích cực tham gia thực hiện các dịch vụ công.

-Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Liên hiệp hội Việt Nam và đội ngũ trí thức KH&CN:Nâng cao nhận thức của các cấp uỷ đảng, chính quyền về vai trò, vị trí củaLiên hiệp hội Việt Namvà các hội trí thức trong giai đoạn hiện nay. Tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo của các cấp uỷ đảng từ trung ương đến địa phương đối với Liên hiệp hội Việt Nam và các hội thành viên. Hoàn thiện các Đảng đoàn ở các Liên hiệp hội địa phương dưới sự chỉ đạo trực tiếp của tỉnh, thành uỷ. Đảng đoàn Liên hiệp hội Việt Nam chịu trách nhiệm lãnh đạo việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng trong phạm vi các hội KH&CN. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng uỷ Liên hiệp hội Việt Nam.

Việc xây dựng chiến lược phát triển là một đòi hỏi khách quan đồng thời là sự chủ động sáng tạo với sự nhất trí cao của toàn Đảng đoàn và Đoàn Chủ tịch nhằm tạo ra bước đột phá trong nhiệm kỳ VI của Liên hiệp hội Việt Nam .