Trồng đậu đũa vụ hè thu
Giống và thời vụ
Giống : Dựa vào hình dạng, kích thước quả chia làm hai nhóm giống chính: Giống quả dài hạt thưa, thịt xốp, lóng dài, năng suất cao, ăn nhạt. Giống quả ngắn, hạt mau, lóng ngắn, năng suất thấp hơn, ăn đậm hơn.
Hiện nay, có một số giống đậu đũa lai F 1nhập từ Thái Lan, Đài Loan, Trung Quốc cho năng suất cao, chất lượng tốt như: đậu đũa Đài Loan; đậu đũa Hồng đào; đậu đũa Hồng điểm; đậu đũa Thước; đậu đũa móng chim hạt đen; đậu đũa ngọt hạt đen…
Thời vụ : Vụ hè gieo tháng 4-5, thu hoạch tháng 6-9. Vụ thu gieo tháng 7-8; thu hoạch tháng 10-11.
Kỹ thuật trồng
Chọn đất : Chọn đất thịt nhẹ hoặc cát pha, vụ trước không trồng cây họ đậu (lạc, đậu các loại), có độ pH: từ 5,5 đến 6,5, chủ động nước, cách ly khu vực có chất thải công nghiệp, chất thải thành phố ít nhất 200m, cách xa đường quốc lộ ít nhất 100m. Làm đất nhỏ, lên luống rộng 1m, cao 25cm, rãnh rộng 30cm.
Mật độ, khoảng cách : Trồng hàng cách nhau 50-60cm, tra hạt trên hàng cách nhau từ 12 đến 15cm. Lượng hạt giống cần cho một sào Bắc Bộ từ 1,5 đến 2kg.
Gieo xong phủ một lớp đất mỏng 2cm lên trên. Sau khi gieo không được tưới ngay vì vỏ hạt các loại đậu này rất mỏng dễ bị nứt khi hút ẩm quá nhanh làm chẩm hạt. Nếu đất khô phải để hai, ba ngày sau mới được tưới nhẹ.
Làm đất bón phân và gieo hạt : Lượng phân cần bón cho một sào thâm canh: phân chuồng hoai mục từ 5 đến 6 tạ; phân lân supe từ 15 đến 20kg; đạm urê 3-4kg; kali clorua từ 5 đến 6kg; nếu đất chua (độ pH < 5,5) cần bón thêm 20-25 kg vôi bột trước khi làm đất.
Chăm sóc : Nếu bón lót đầy đủ như trên thì đến lúc ra hoa mới cần bón thúc. Khi được thu hoạch thì 5-6 ngày tưới thúc/lần bằng nước phân chuồng tưới liên tục cho đến khi đậu tàn lụi.
Vun gốc lần một : Cần xới nông và vun nhẹ vào gốc sớm khi đậu được 2-3 lá thật để hạn chế bệnh lở cổ rễ gây hại.
Vun gốc lần hai : Khi đậu sắp ra vòi quấn thì rạch hai bên hàng đậu cách gốc 12-15cm, bón phân thúc khô vào rạch, lấp đất kín rồi tưới ẩm để cây sử dụng dần. Cây có vòi thì tiến hành cắm dèo (dóc), khoảng 2 cây đậu ta cắm một cây dóc (cây dóc có đường kính 1-2cm; dài 2,2-2,5cm), cắm theo hình chữ nhân (X). Phần “nóc” của giàn được nối liên kết với nhau bằng cây dóc dọc theo chiều dài của luống cho chắc chắn. Thường xuyên bắt ngọn đậu vào cây dóc. Đậu leo được 2/3 dóc thì tỉa bớt lá chân đã già, có thể tỉa hai lá chét hai bên hoặc tỉa lá giữa, tỉa cả những lá bị sâu, bệnh cho thoáng gốc.
Tưới nước : Giữ ẩm thường xuyên cho đất, nhất là lúc đậu ra hoa, ra quả. Đậu đũa có bộ lá lớn, phiến lá to, dày, rất sai hoa, sai quả, do đó yêu cầu độ ẩm đất phải đều trong cả quá trình sinh trưởng. Độ ẩm có lợi nhất là 65-75% độ ẩm đất. Khi cây có hoa rộ là lúc có diện tích lá lớn nhất nên có thể tháo nước vào rãnh luống, rồi té lên mặt luống, sau đó lại rút nước đi ngay cho khô rãnh. Cần tưới nước sạch, nước giếng khơi, giếng khoan, nước sông ngòi chưa bị ô nhiễm cho đậu đũa để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.
Phòng trừ sâu bệnh
Sâu xám : Cắn cây con từ khi mới mọc đến 2-3 lá thật, làm giảm mật độ cây/m 2, giảm năng suất đậu. Phòng trừ, dùng thuốc Vibasu 5H hoặc Vibam 10H, lượng 1kg/sào trộn đều với đất ở rạch trước khi gieo hạt.
Giòi đục thân : Hại nặng giai đoạn cây 1-2 lá thật, làm mất đỉnh sinh trưởng, cây không ra cành, nhánh được. Phòng trừ: Dùng thuốc Regent 800WG hoặc Padan 95SP phun phòng 1-2 lần cách nhau 7-10 ngày giai đoạn cây có 1-2 lá thật.
Sâu vẽ bùa : Ăn thịt và diệp lục lá tạo thành đường ngoằn nghèo màu trắng trên phiến lá, sâu vẽ bùa hại nặng đậu trồng trong tháng 3, làm giảm diện tích quang hợp, giảm năng suất đậu. Dùng thuốc Sokupi 0,36AS hoặc TP - Thần tốc 16.000UI; Rhironin 800WG phun 2 lần cách nhau 7-10 ngày, sau đó phun định kỳ 10-15 ngày/lần. Rệp muội, bọ xít hôi dùng TP - Thần điền 78Đ; Actara 25 EC; Sutin 5EC,… những loại thuốc này ít độc, chỉ cần cách ly 3-5 ngày sau khi phun là dùng được.
Thu hoạch
Vụ xuân hè, vụ thu khi trồng 40-50 ngày là được thu hoạch, thu hoạch khi quả vừa đẫy, nổi rõ các vết u hạt và vỏ quả chuyển từ màu xanh đen sang xanh nhạt. Ngày hái 1 lần vào buổi sáng, tiêu thụ nhanh trong ngày.
Để giống
Để giống những quả ra ở đoạn cách mặt đất 10-20cm (quả gốc mang nhiều đặc tính di truyền ổn định). Chọn quả to đẫy sức, vỏ màu vàng, róc hạt thì thu hoạch ngay. Phơi khô tách lấy hạt, phơi lại thật khô để cất giữ trong chai lọ thuỷ tinh có nút kín hoặc gói kín trong 2-3 lượt túi nilon. Chú ý các giống đậu đũa lai F 1sẽ phân ly mạnh ở thế hệ F 2nên không để giống được.
Nguồn: KH & ĐS, số 25 (1847), 27/3/2006, tr 11







