Thái độ trước di sản

Đáp lại những ý kiến cho rằng việc phá đường Hoàng Hoa Thám xây cầu vượt là phạm vào di sản, UBND TP Hà Nội vẫn ra văn bản chỉ đạo “trong tháng 5/2010, quận Tây Hồ tổ chức thực hiện các biện pháp theo quy định của pháp luật để hoàn thành giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án đường Văn Cao-Hồ Tây. Trong tháng 6/2010, UBND quận Tây Hồ phải hoàn thành toàn bộ công tác GPMB dự án này”.

Trong khi đó, giới chuyên gia tuyên bố sẽ vẫn kiên trì kiến nghị thực thi nghiêm Luật Di sản văn hóa. Luật này nói rằng nếu cải tạo xây dựng công trình mà thấy có khả năng có di tích, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia… thì chủ dự án phải tạm ngừng thi công và thông báo kịp thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu cần thì đình chỉ xây dựng công trình để bảo vệ di tích.

Theo ý kiến của GS sử học Phan Huy Lê - Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử VIệt Nam , do đường Hoàng Hoa Thám chưa xếp hạng, chưa có quy hoạch khảo cổ học nên việc thi công không phạm luật. Nhưng khi nhà khoa học nói đã phát hiện di vật mà không tạm dừng thi công để xem xét thì lại là phạm luật.

Trong khi “cuộc chiến” giữa các chuyên gia và chủ đầu tư chưa ngã ngũ thì dư luận nhân dân tồn tại hai ý kiến. Một loại đồng tình với kiến nghị của 50 hộ dân đã gửi đơn kêu cứu bảo vệ di sản; một loại thì cho rằng cứ mở đường rồi chú thích đoạn phố bị cắt (để xây cầu vượt) là một đoạn hoàng thành Thăng Long, bởi nếu không sớm thi công sẽ không kịp để chào mừng đại lễ, mở lối ra Hồ Tây giải tỏa “nút cổ chai” gây ùn tắc đã nhiều năm.

Điều đáng chú ý là “sự kiện di sản” đột nhiên ầm ĩ trong vòng 10 ngày trở lại đây, khi các mố cầu vượt bắt đầu đổ bê tông và thời gian hoàn thành chỉ còn sáu tháng nữa. Kèm theo đó là sự thể hiện quá sốt sắng trách nhiệm công dân của khoảng 50 hộ dân thuộc diện giải tỏa làm đường thông qua việc kiên trì gửi đơn, chống lệnh bàn giao mặt bằng. Lạ lùng là nhiều năm qua, những người dân sống trong khu vực không thấy “trách nhiệm” này để lên tiếng, dù việc công khai thiết kế, quy hoạch con đường đã có từ 2003; và dù nghi vấn đường Hoàng Hoa Thám là một đoạn tường thành cổ được GS sử học Lê Văn Lan nêu ra đã hơn 10 năm.

Tuy thế nhiều ý kiến cho rằng Hà Nội vẫn nên làm một hội thảo khoa học ngay tại hiện trường để “xì hơi” dư luận thay vì cho áp dụng biện pháp mạnh (cưỡng chế).

Đó mới là thái độ có văn hóa nhất trước di sản.