Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 27/02/2007 00:22 (GMT+7)

Phóng xạ & những nạn nhân đáng kính

Từ giữa thế kỷ 20, năng lượng hạt nhân đã được đưa vào để sản xuất điện. Số lượng nhà máy điện hạt nhân trên thế giới mỗi ngày một tăng. Năm 1955, Liên Xô là nước duy nhất trên thế giới có một nhà máy điện hạt nhân. Năm 1975, 19 nước có nhà máy điện hạt nhân. Năm 1980, tăng lên 36 nước. Riêng ở Pháp, đến năm 1995, đã có 56 nhà máy điện hạt nhân rải rác trên cả nước.

Để có thể làm chủ nguồn năng lượng vô giá này, các nước sở hữu đã phải trả bằng những hy sinh của các nhà khoa học tiên phong và những người tình nguyện làm vật thí nghiệm.

Nạn nhân đầu tiên của phóng xạ, thật đau đớn, không ai khác chính là người đã phát hiện ra nó: Henri Becquerel.

Vào một ngày tháng 4 – 1901, trên đường đi đến giảng đường Đại học Khoa học Paris , H. Becquerel ghé vào phòng thí nghiệm của Pierre Curie. Ông mượn lọ đựng radium để đến lớp minh hoạ cho bài giảng của Ông. Becquerel gói lọ radium vào một tờ giấy cứng nhỏ. Xong Ông nhét vào túi áo gilet nằm dưới chiếc áo bành tô dày cộm Ông đang mặc. Thế là chắc ăn không sợ bị rơi bể, Becquerel ung dung đi vào trường và ghé phòng thí nghiệm để lấy tay đưa lên ngực che lại, màn vẫn phát sáng, Ông lùi ra xa, màn vẫn phát sáng. Các nhân viên phòng thí nghiệm nhốn nháo, Becquerel vội nói rằng trong túi Ông có lọ radium mới mượn của Ông Curie. Ông còn nói tia phóng xạ nó mạnh đến độ có thể xuyên qua giấy carton và cả 2 lớp áo. Biết được thêm điều này Becquerel có vẻ hãnh diện. Một nhân viên phòng thí nghiệm loé lên một ý hay, anh cầm lấy tấm màn barium đưa qua phải qua trái trước ngực Becquerel, tấm màn đều phát huỳnh quang. Và rồi như muốn đùa một chút, anh nhân viên cầm tấm màn đi vòng ra sau lưng Becquerel và thốt lên: “Chúa ơi! Tia phóng xạ nó xuyên qua cả thân thể của ngài ạ!”. Becquerel hơi mất bình tĩnh, như một phản xạ, Ông vội thò tay vào túi lấy cái hộp radium ra ngay. Nhưng Ông cố trấn tĩnh và nói gượng: “Thế mà tôi có đau đớn gì đâu bởi muôn ngàn mũi tên xuyên qua được ngực?”. Rồi Ông cười ồ với mọi người và đi thẳng đến giảng đường để giảng bài với một tâm trạng lo lắng.

Từ đó, Becquerel cố tránh những thỏi có tính phóng xạ. Mười ngày sau cái buổi không may bỏ ống radium trong túi áo, việc phải đến đã đến. Ở trên ngực Ông, ngay chỗ túi áo đựng lọ radium, một vết nhỏ màu đỏ xuất hiện. Ông cố tự trấn an, nhưng cái mụn đỏ ấy lan rộng và cuối cùng nó dừng lại ở hình dạng kích thước vừa bằng đúng cái lọ đựng radium hôm nào.

Vệt đỏ đó không gây lở loét mà chỉ để lại vết sẹo, Becquerel lại lao vào công việc nghiên cứu. Ông chẳng khám phá ra thêm điều gì mới lạ, trái lại, Ông bắt đầu thấy người mệt mỏi và đau đớn ngày một dữ dội, da tay Ông bị nứt nẻ và tạo thành những vết loét rộng. Đến năm 1908, Henri Becquerel sau mấy năm bị suy kiệt, lở loét và đau đớn, đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 56. Trước đó, năm 1903, khi giải Nobel về vật lý được trao tặng cho Ông Bà Curie và Ông, trong tình trạng bệnh tật do phóng xạ hoành hành, Becquerel đã không hưởng được những giây phút vinh quang.

Ông Curie

Ông Curie

Nạn nhân thứ hai là Ông Pierre Curie. Khi biết Becquerel bị radium làm phỏng ngực, Ông Curie hy sinh lấy thân mình ra thử nghiệm. Ông buộc một chế phẩm có tính phóng xạ vào cánh tay mìnhtrong vòng 10 tiếng đồng hồ. Sau đó một vết phỏng hình thành ở cánh tay Ông. Tiếp tục thử nghiệm, Ông lại bỏ túi một mảnh radium trong vòng nửa giờ, 16 ngày sau trên da chỗ túi quần xuất hiện một vếtbỏng.

Bà Curie

Bà Curie

Nạn nhân thứ ba là Bà Marie Curie, Bà thường xuyên để lọ radium trong túi xách và khi đi ngủ Bà thường đem để đầu giường để đêm tối lọ radium phát ra ánh da quang vui mắt. Rồi sau đó làFrederic Jolio Curie, Irène Curie...

Ngoại trừ Becquerel và Pierre Curie mà câu chuyện nhiễm xạ đượm màu kịch tính, các trường hợp khác đều do thường xuyên tiếp xúc trong lúc nghiên cứu. Tất cả các nhà khoa học này đều biết phóng xạ là loại tia nguy hiểm nhưng họ vẫn hy sinh cho khoa học.

Giai đoạn đầu, các thầy thuốc chưa hiểu biết gì về phóng xạ, họ chỉ thấy các nạn nhân đầu tiên bị mệt mỏi, đau nhức không thể chịu đựng được, rối loạn hô hấp, và tất cả đều bị nứt nẻ da tay. Các thầy thuốc chỉ nhận xét rằng các tia không nhìn thấy, không cảm thấy đều độc hại, nhưng ngành y tế vẫn chưa có cuộc nghiên cứu tường tận vì tia X và tia phóng xạ còn quá mới mẻ.

Đến năm 1920, tác hại của tia phóng xạ được nghiên cứu kỹ hơn. Thống kê cho biết bệnh thường gặp ở những người thợ làm trong các mỏ Uranium là bệnh ung thư phổi. Nhưng vấn đề cũng chưa được quan tâm đúng mức vì ngoại trừ một nhóm nhỏ chuyên gia, số người hiểu biết về phóng xạ rất ít. Phải đến tháng 8 - 1945, khi Mỹ thả bom nguyên tử ở Nhật, các chuyên gia y tế mới biết hết được tác hại của phóng xạ.

Năm 1936, ở Hambuorg (Đức), một tượng đài kỷ niệm được dựng lên để tưởng niệm các nhà khoa học đã hy sinh vì tia X và phóng xạ. Cho đến năm 1936 trên bia tưởng niệm đã ghi tên đến 110 nhà khoa học nổi tiếng hy sinh vì khoa học và vì hạnh phúc của nhân loại.

Xem Thêm

Đắk Lắk: Người “gieo chữ” ở vùng cao
Có lẽ đây là một biểu tượng đẹp của lòng yêu nghề. thương yêu học trò, luôn tận tâm với nghề, có tinh thần sáng tạo và trách nhiệm xã hội, có phương pháp giảng dạy khoa học giúp học sinh yếu tiến bộ hơn…

Tin mới

Phát huy vai trò đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
Sáng ngày 05/12, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) phối hợp với Hội Nữ trí thức Việt Nam (VAFIW) tổ chức Hội thảo “Phát huy vai trò đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo”.
Các nhà khoa học giao lưu, thuyết giảng tại trường đại học
Từ trí tuệ nhân tạo (AI), vật liệu bán dẫn hữu cơ, công nghệ y học đến biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học… những buổi trò chuyện không chỉ mở rộng tri thức chuyên sâu mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ về hành trình chinh phục khoa học cho hàng nghìn sinh viên và giảng viên cả nước.
Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất về cơ cấu, số lượng người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI
Ngày 4/12, tại Hà Nội, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất để thảo luận về cơ cấu, thành phần, số lượng người của các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở Trung ương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI.
Triển khai thực hiện các văn bản mới của Trung ương về về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng
Chiều 4/12 tại Hà Nội, Đảng ủy Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiêp Hội Việt Nam) đã tổ chức hội nghị quán triệt và triển khai Quy định 367-QĐ/TW và Hướng dẫn số 05 - HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương về một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng.
Phổ biến những điểm mới các Luật, Nghị định
Sáng 4/12/2025, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) tổ chức Hội thảo Phổ biến các văn bản tới các Hội thành viên, Liên hiệp Hội địa phương và Tổ chức khoa học và công nghệ. Đây là hoạt động thường niên của Liên hiệp Hội Việt Nam nhằm cập nhật thông tin, hướng dẫn nghiệp vụ cho các đơn vị trong cùng hệ thống.
Lễ Khởi động Dự án Hỗ trợ trồng cây lâm nghiệp cảnh quan và Phát triển nông lâm kết hợp tại tỉnh Gia Lai
Ngày 01/12/2025, tại tỉnh Gia Lai, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PANNATURE) phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai và tổ chức Face the Future (Hà Lan) tổ chức Lễ Khởi động Dự án Hỗ trợ Trồng cây Lâm nghiệp Cảnh quan và Phát triển Nông lâm kết hợp tại tỉnh Gia Lai (GLAD).
AI - Đạo đức và an toàn trong kỷ nguyên mới
Chiều 2/12 tại Hà Nội, mở đầu chuỗi tọa đàm “Khoa học vì cuộc sống” của Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2025 đã diễn ra buổi tọa đàm với chủ đề: “Trí tuệ nhân tạo (AI) vì nhân loại - Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới”. với thông điệp “Cùng vươn mình - Cùng thịnh vượng” tiếp tục truyền cảm hứng đổi mới vì con người.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chúc mừng 50 năm Quốc khánh nước CHDCND Lào
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và 105 năm ngày sinh Chủ tịch Cay-xỏn Phôm-vi-hản, thay mặt Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, bà Bùi Thị Minh Hoài - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã gửi thư chúc mừng.