Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 27/02/2007 00:22 (GMT+7)

Phóng xạ & những nạn nhân đáng kính

Từ giữa thế kỷ 20, năng lượng hạt nhân đã được đưa vào để sản xuất điện. Số lượng nhà máy điện hạt nhân trên thế giới mỗi ngày một tăng. Năm 1955, Liên Xô là nước duy nhất trên thế giới có một nhà máy điện hạt nhân. Năm 1975, 19 nước có nhà máy điện hạt nhân. Năm 1980, tăng lên 36 nước. Riêng ở Pháp, đến năm 1995, đã có 56 nhà máy điện hạt nhân rải rác trên cả nước.

Để có thể làm chủ nguồn năng lượng vô giá này, các nước sở hữu đã phải trả bằng những hy sinh của các nhà khoa học tiên phong và những người tình nguyện làm vật thí nghiệm.

Nạn nhân đầu tiên của phóng xạ, thật đau đớn, không ai khác chính là người đã phát hiện ra nó: Henri Becquerel.

Vào một ngày tháng 4 – 1901, trên đường đi đến giảng đường Đại học Khoa học Paris , H. Becquerel ghé vào phòng thí nghiệm của Pierre Curie. Ông mượn lọ đựng radium để đến lớp minh hoạ cho bài giảng của Ông. Becquerel gói lọ radium vào một tờ giấy cứng nhỏ. Xong Ông nhét vào túi áo gilet nằm dưới chiếc áo bành tô dày cộm Ông đang mặc. Thế là chắc ăn không sợ bị rơi bể, Becquerel ung dung đi vào trường và ghé phòng thí nghiệm để lấy tay đưa lên ngực che lại, màn vẫn phát sáng, Ông lùi ra xa, màn vẫn phát sáng. Các nhân viên phòng thí nghiệm nhốn nháo, Becquerel vội nói rằng trong túi Ông có lọ radium mới mượn của Ông Curie. Ông còn nói tia phóng xạ nó mạnh đến độ có thể xuyên qua giấy carton và cả 2 lớp áo. Biết được thêm điều này Becquerel có vẻ hãnh diện. Một nhân viên phòng thí nghiệm loé lên một ý hay, anh cầm lấy tấm màn barium đưa qua phải qua trái trước ngực Becquerel, tấm màn đều phát huỳnh quang. Và rồi như muốn đùa một chút, anh nhân viên cầm tấm màn đi vòng ra sau lưng Becquerel và thốt lên: “Chúa ơi! Tia phóng xạ nó xuyên qua cả thân thể của ngài ạ!”. Becquerel hơi mất bình tĩnh, như một phản xạ, Ông vội thò tay vào túi lấy cái hộp radium ra ngay. Nhưng Ông cố trấn tĩnh và nói gượng: “Thế mà tôi có đau đớn gì đâu bởi muôn ngàn mũi tên xuyên qua được ngực?”. Rồi Ông cười ồ với mọi người và đi thẳng đến giảng đường để giảng bài với một tâm trạng lo lắng.

Từ đó, Becquerel cố tránh những thỏi có tính phóng xạ. Mười ngày sau cái buổi không may bỏ ống radium trong túi áo, việc phải đến đã đến. Ở trên ngực Ông, ngay chỗ túi áo đựng lọ radium, một vết nhỏ màu đỏ xuất hiện. Ông cố tự trấn an, nhưng cái mụn đỏ ấy lan rộng và cuối cùng nó dừng lại ở hình dạng kích thước vừa bằng đúng cái lọ đựng radium hôm nào.

Vệt đỏ đó không gây lở loét mà chỉ để lại vết sẹo, Becquerel lại lao vào công việc nghiên cứu. Ông chẳng khám phá ra thêm điều gì mới lạ, trái lại, Ông bắt đầu thấy người mệt mỏi và đau đớn ngày một dữ dội, da tay Ông bị nứt nẻ và tạo thành những vết loét rộng. Đến năm 1908, Henri Becquerel sau mấy năm bị suy kiệt, lở loét và đau đớn, đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 56. Trước đó, năm 1903, khi giải Nobel về vật lý được trao tặng cho Ông Bà Curie và Ông, trong tình trạng bệnh tật do phóng xạ hoành hành, Becquerel đã không hưởng được những giây phút vinh quang.

Ông Curie

Ông Curie

Nạn nhân thứ hai là Ông Pierre Curie. Khi biết Becquerel bị radium làm phỏng ngực, Ông Curie hy sinh lấy thân mình ra thử nghiệm. Ông buộc một chế phẩm có tính phóng xạ vào cánh tay mìnhtrong vòng 10 tiếng đồng hồ. Sau đó một vết phỏng hình thành ở cánh tay Ông. Tiếp tục thử nghiệm, Ông lại bỏ túi một mảnh radium trong vòng nửa giờ, 16 ngày sau trên da chỗ túi quần xuất hiện một vếtbỏng.

Bà Curie

Bà Curie

Nạn nhân thứ ba là Bà Marie Curie, Bà thường xuyên để lọ radium trong túi xách và khi đi ngủ Bà thường đem để đầu giường để đêm tối lọ radium phát ra ánh da quang vui mắt. Rồi sau đó làFrederic Jolio Curie, Irène Curie...

Ngoại trừ Becquerel và Pierre Curie mà câu chuyện nhiễm xạ đượm màu kịch tính, các trường hợp khác đều do thường xuyên tiếp xúc trong lúc nghiên cứu. Tất cả các nhà khoa học này đều biết phóng xạ là loại tia nguy hiểm nhưng họ vẫn hy sinh cho khoa học.

Giai đoạn đầu, các thầy thuốc chưa hiểu biết gì về phóng xạ, họ chỉ thấy các nạn nhân đầu tiên bị mệt mỏi, đau nhức không thể chịu đựng được, rối loạn hô hấp, và tất cả đều bị nứt nẻ da tay. Các thầy thuốc chỉ nhận xét rằng các tia không nhìn thấy, không cảm thấy đều độc hại, nhưng ngành y tế vẫn chưa có cuộc nghiên cứu tường tận vì tia X và tia phóng xạ còn quá mới mẻ.

Đến năm 1920, tác hại của tia phóng xạ được nghiên cứu kỹ hơn. Thống kê cho biết bệnh thường gặp ở những người thợ làm trong các mỏ Uranium là bệnh ung thư phổi. Nhưng vấn đề cũng chưa được quan tâm đúng mức vì ngoại trừ một nhóm nhỏ chuyên gia, số người hiểu biết về phóng xạ rất ít. Phải đến tháng 8 - 1945, khi Mỹ thả bom nguyên tử ở Nhật, các chuyên gia y tế mới biết hết được tác hại của phóng xạ.

Năm 1936, ở Hambuorg (Đức), một tượng đài kỷ niệm được dựng lên để tưởng niệm các nhà khoa học đã hy sinh vì tia X và phóng xạ. Cho đến năm 1936 trên bia tưởng niệm đã ghi tên đến 110 nhà khoa học nổi tiếng hy sinh vì khoa học và vì hạnh phúc của nhân loại.

Xem Thêm

Tôn vinh và tri ân một nghề cao quý nhất
Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 hằng năm là dịp để toàn xã hội tôn vinh và tri ân những người thầy, người cô đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp trồng người. Đây không chỉ là ngày lễ ý nghĩa trong ngành giáo dục mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, gắn kết tinh thần “tôn sư trọng đạo” - truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
GS.TSKH Nguyễn Đức Cương: Khoa học phải luôn mở rộng hợp tác và học hỏi
GS.TSKH Nguyễn Đức Cương, một trong những nhà khoa học hàng đầu về hàng không - vũ trụ của Việt Nam, đã có hơn nửa thế kỷ cống hiến cho ngành khoa học kỹ thuật hàng không vũ trụ. Không chỉ là người đặt nền móng cho các sản phẩm bay tiết kiệm chi phí cho Việt Nam, ông còn là người thầy tâm huyết, truyền cảm hứng và kiến thức cho nhiều thế hệ trẻ…
An Giang: Người thắp lửa sáng tạo cho học sinh tiểu học
Đam mê đặc biệt với khoa học và sáng tạo, thầy giáo Nguyễn Văn Trung đã không ngừng nỗ lực truyền cảm hứng cho học sinh tiểu học, đồng thời hướng dẫn các em đạt được những thành tích ấn tượng ở cả cấp tỉnh lẫn cấp quốc gia.
Phú Yên: Những nữ trí thức góp phần cải thiện đời sống người dân
Trong thời kỳ hội nhập, sự phát triển của khoa học và công nghệ đóng vai trò là nền tảng thúc đẩy các ngành kinh tế - xã hội khác phát triển. Đặc biệt, trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) nữ trí thức không chỉ thể hiện khả năng sáng tạo, nghiên cứu mà còn góp phần tạo ra những ứng dụng thực tiễn giúp cải thiện đời sống người dân và phát triển kinh tế.
Tấm gương sáng trong nghiên cứu và bảo tồn di sản lịch sử
Ông sinh năm1948 tại Phường Hồng Hà, thị Yên Bái, là nhà khoa học tâm huyết, là tấm gương sáng về lòng kiên trì, sự đam mê nhiên cứu và cống hiến hết mình cho sử học của tỉnh Yên Bái. Những đóng góp của Nguyễn Văn Quang đối với ngành sử học đã để lại những dấu ấn sâu sắc và có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn di sản lịch sử địa phương nơi có nhiều di tích lịch sử và văn hóa dân tộc vùng cao.

Tin mới

Góp ý Dự thảo Kế hoạch của Vutsa thực hiện Nghị quyết 107-NQ/CP
Mới đây, Vusta tổ chức Hội thảo Góp ý Dự thảo Kế hoạch của Liên hiệp Hội Việt Nam thực hiện Nghị quyết 107-NQ/CP ngày 09/7/2024 nhằm thực hiện Nghị quyết số 45-NQ/TW về công tác trí thức. Ông Phạm Ngọc Linh – Phó chủ tịch Vusta và ông Nguyễn Quyết Chiến – Tổng Thư ký Vusta chủ trì hội thảo.
Phú Yên: Giải thể 03 tổ chức Hội thành viên
UBND tỉnh Phú Yên vừa ban hành các Quyết định số 1471, 1472, 1473/ QĐ-UBND về việc giải thể 03 tổ chức Hội là thành viên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Phú gồm: Hội Kế hoạch hoá gia đình, Hội Phụ sản và Hội Y tế thôn bản. Đây là các Hội không còn hoạt động liên tục mười hai tháng theo quy định.
Cụm thi đua số 3 tổng kết công tác năm 2024
Ngày 22/11, tại thị xã Sa Pa, Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng năm 2024, triển khai phương hướng nghiệm vụ năm 2025 của Cụm thi đua số 3 do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Lào Cai làm cụm trưởng đã được tổ chức.
Quảng Ngãi: Tuyên truyền chủ trương của Đảng cho trí thức
Chiều ngày 19/11, Liên hiệp Hội tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức hội nghị thông tin, tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cho đội ngũ trí thức tỉnh Quảng Ngãi với chủ đề: “Tình hình xung đột Israel-Hamas, Hezbollah; xung đột Nga-Ukraine. Tác động và xử lý của Việt Nam”.
Đánh giá hiện trạng và đề xuất giải pháp giảm thiểu tác động của đốt mở tại Việt Nam
Mặc dù 68% số người được khảo sát có ý thức về môi trường, 80% có ý thức về sức khỏe, nhưng vẫn thể hiện sẽ tiếp tục “đốt đồng” (đốt lộ thiên/đốt mở trong nông nghiệp), với lý do chủ yếu “vì tin có tác dụng tốt, nhanh, rẻ”. Do vậy, cần có giải pháp truyền thông phù hợp để thay đổi thói quen này.