"Phiên dịch" quan trọng thật!
1. Báo Bưu điện Việt Nam số 32(1349) ra ngày 16/3 có bài với tít rất sốc "Kêu gọi đào tạo CNTT bằng ngoại ngữ". Vâng cái ngoại ngữ được đề cập đến ở đây là tiếng Anh. Chắc chắn những người "kêu gọi" ở đây phải có cái lý của riêng họ nhưng đối với xã hội quả thực rất cần phải suy ngẫm.
2. Ngày 21/3 trên báo Điện tử Vietnamnet có bài dịch từ The Times với tiêu đề "Cấm 10 triệu công chức dùng từ iPad". Bài này cho biết: Đây là sắc lệnh của Ủy ban thuật ngữ và từ dùng mới của Pháp nhằm chống lại sự xâm lấn của tiếng Anh - Mỹ trong nhiều lĩnh vực quan trọng như CNTT, kinh tế, giải trí, khoa học… Theo đó, tất cả công chức Pháp, kể cả phát thanh viên truyền hình, radio buộc phải dùng hoàn toàn tiếng Pháp. Và Bộ trưởng Giáo dục của nước Pháp đã bị phản đối kịch liệt khi có ý định "cho trẻ em Pháp học tiếng Anh từ 3 tuổi".
Vâng. Và người Pháp cũng có cái lý của họ.
3. Và đây là câu chuyện có thật xảy ra gần 20 năm về trước và người viết là một nhân chứng. Người viết may mắn được đào tạo chuyên ngành về CNTT ở nước ngoài - tuy không được loại xuất sắc nhưng bảo đảm bằng cấp đầy đủ, với lưng vốn tiếng Anh đủ dùng. Về nước vì lý do khách quan lại bị điều sang nghiên cứu về quản lý kinh tế (ứng dụng CNTT trong quản lý kinh tế).
Một ngày đẹp trời có một cú phôn của ông bạn đang là Tổng giám đốc của một công ty lớn bắt đến ngay. Thì ra công ty của ông có ý định đầu tư CNTT cho khâu quản lý nhằm tăng hiệu quả. Đối tác là một công ty lớn về tin học và biết công ty của ông bạn người viết là công ty lớn nên công ty tin học nọ cử ngay những chuyên gia xịn nhất đến thuyết trình.
Buổi thuyết trình được gần một tiếng thì hai bên không còn hiểu được nhau nữa bởi một lẽ rất đơn giản: chuyên gia Tin học khi thuyết trình động đến thuật ngữ tin học là phải dùng tiếng Anh với lý lẽ chỉ tiếng Anh mới nói được hết ý. Và với thuật ngữ kinh tế thì xin ông Tổng Giám đốc dùng cho tiếng Anh thì may ra mới hiểu được hết ý.
Còn ông Tổng Giám đốc thì tiếng Anh bẻ đôi không biết vì không có thời gian đi học.
Thế là người viết đã trở thành "phiên dịch" Anh - Việt - Việt - Anh bất đắc dĩ…
Sau một hồi "đánh vật" với nhau về ngôn ngữ tiếng Việt giữa ba người Việt với nhau vì có tiếng Anh xen kẽ, cả ba người đều hiểu được nhau và Hợp đồng được ký kết… Rất có hậu…
Thế mới biết "Phiên dịch…" quan trọng thật!
