Nước rửa bát ngoài luồng: Kiểm soát: không tưởng!
Nhan nhản sản phẩm không nhãn mác
Nước rửa bát là một trong những loại chất tẩy rửa được sử dụng thông dụng nhất hiện nay. Trên thị trường, có rất nhiều loại nước rửa bát khác nhau. Sản phẩm ngoài luồng là loại nước rửa bát không nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thường được đựng trong các chai nước suối loại 1,5 hoặc 5 lít, có màu xanh, đỏ hoặc vàng. Loại hàng này thường được tiêu thụ ở các nhà hàng, khách sạn và các tỉnh lẻ.Ưu điểm chính của chúng là rẻ, chỉ khoảng 2000-3000đ/lít. Đây là những sản phẩm của các cá nhân hay cơsở sản xuất nhỏ lẻ. Nhà sản xuất không đăng ký thương hiệu để tiết kiệm chi phí. Tại TP Hồ Chí Minh, có thể dễ dàng tìm mua hàng ngoài luồng này ở các chợ lớn. Còn ở Hà Nội, có thể nói Hàng Gà là “thủ phủ”. Sau 5h chiều hằng ngày - thời điểm “tạm xóa” lệnh cấm dựng xe trên vỉa hè, các hàng bán chất tẩy rửa ngoài luồng, trong đó có nước rửa bát, tràn ra hai bên vỉa hè. Người mua hàng chủ yếu là những phụ nữ làm thuê và những mối bán lẻ cho các nhà hàng.
Theo ông Phạm Trung Chính (Trưởng phòng Nghiệp vụ, Chi cục tiêu chuẩn- đo lường- chất lượng Hà Nội), bản chất của các chất tẩy rửa là những chất hoạt động bề mặt. Những chất này sẽ tạo ra sức căng bề mặt khác nhau, làm chất bẩn có thể dễ dàng tan ra trong nước và cuốn vào bọt xà phòng. Ngoài ra, trong nước rửa bát còn có hương liệu, chất tạo màu. Thành phần của nước rửa bát ngoài luồng không nằm ngoài nguyên tắc đó. Theo ông Nguyễn Quốc Thức, Phòng thí nghiệm hóa học, Viện Y học lao động, không thể biết chính xác người ta dùng chất gì để sản xuất nước rửa bát ngoài luồng. Có vô vàn các chất hóa học có tác dụng tạo hương liệu và tạo màu. Với các sản phẩm có thương hiệu, từ những công bố của các cơsở, chúng ta có thể biết đích xác đó là chất gì, liều lượng bao nhiêu, có vượt tiêu chuẩn cho phép hay không. Nhưng với sản phẩm ngoài luồng, điều đó là không tưởng.
Ông Thức cho biết, để cạnh tranh với những sản phẩm có thương hiệu, sản phẩm ngoài luồng có thể chứa hàm lượng chất hoạt động bề mặt cao hơn tiêu chuẩn cho phép. Tuy nhiên, chỉ khi gấp 10 lần tiêu chuẩn thì chất hoạt động bề mặt mới có khả năng gây hại cho con người. Điều nguy hiểm có thể nằm ở việc lạm dụng hương liệu. Những hương liệu này không có tác dụng giặt rửa mà chỉ tạo ra cảm giác dễ chịu. Hiện không có tiêu chuẩn trong việc sử dụng hương liệu, nên nhà sản xuất tùy tiện sử dụng. Nhiều khi sự phối trộn của hương hiệu và các hóa chất làm phát sinh các bệnh ngoài da ở người sử dụng.
Có thể gây ngộ độc
Tác hại nhãn tiền của các hóa chất trong nước rửa bát là gây kích ứng, dị ứng, viêm da bàn tay. Theo các bác sĩ chuyên khoa da liễu, chúng làm tổn hại sự bền vững của các tế bào da gây bong da. Nếu ngâm nước nhiều thì các tế bào sừng sẽ bị bong ra thành mảng lớn. Nếu phản ứng mạnh hơn thì da có thể bị đỏ lên, sưng nề nhẹ, ngứa, sau đó tại vùng da này có thể nổi lên các mụn nước nhỏ nhưrôm, đôi khi là các mụn nước to hơn hoặc là các sẩn. Khi bệnh kéo dài thì sự mất nước qua thượng bì kéo dài làm cho da trở nên khô, bong vảy. Trời càng hanh, càng lạnh thì da càng bị khô và bong vảy nhiều hơn, đôi khi bị nứt nẻ gây chảy máu và gây đau. Da khô tăng lên khi dùng lại các chất tẩy rửa, nước nóng. Chà xát kỳ cọ mạnh hoặc dầm nước lâu quá cũng làm cho da lâu liền lại được.
Ông Trần Công Tuấn, chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng Hà Nội cho rằng, không thể đổ lỗi hoàn toàn cho nước rửa bát bởi những tác hại nêu trên còn là hậu quả của một thói quen xấu mà rất nhiều người mắc phải. Đó là việc không sử dụng găng tay khi tiếp xúc với hóa chất. Thậm chí nhiều người có thói quen dùng nước rửa bát để rửa tay. Cần biết rằng, nước rửa bát cũng là một dạng hóa chất không tốt cho da vì vậy nên hạn chế tiếp xúc, nếu tiếp xúc thì phải đeo găng.
Ngoài ra, hóa chất trong nước rửa bát còn có thể gây ngộ độc nếu bát đũa không được rửa sạch hóa chất. Điều này thường xảy ra ở những địa phương mà nguồn nước sạch khan hiếm. Cũng không loại trừ khả năng này tại các thời điểm quá đông khách của các nhà hàng.
Nguồn: KH&ĐS Số 75 Thứ Hai 18/9/2006