Nấm côn trùng - Chế phẩm phòng trừ dịch hại thân thiện với môi trường
Đó chính là nấm Beauveria Bassiana(Bb) và sau này phát hiện thêm nấm Metarhizium Anisopliae(Ma) cũng có cơ chế sinh trưởng và phát triển tương tự. Việc sản xuất chế phẩm từ hai loại nấm Bb và Ma để trừ dịch hại dựa trên những ưu điểm của chúng là khả năng lây lan nhanh nhờ gió, mưa, côn trùng, bào tử nấm tồn tại lâu qua các thế hệ, không lây bệnh cho những sinh vật có ích, không ảnh hưởng tới môi trường và đặc biệt, sâu hại khó có khả năng hình thành tính kháng bệnh đối với những loại nấm này.
![]() |
| Chế phẩm Mat. |
Các chế phẩm này bao gồm bào tử nấm và các giá thể. Khi phun, những bào tử nấm dính vào cơ thể côn trùng, khoảng 24 giờ sau gặp điều kiện thuận lợi sẽ nảy mầm và mọc thành sợi nấm xuyên qua lớp vỏ kitin của chúng. Bào tử nấm phát triển ngay trong cơ thể côn trùng cho đến khi xuất hiện các tế bào nấm đầu tiên rồi tiếp tục phân nhánh tạo nên một mạng sợi nấm chằng chịt. Chính trong quá trình bào tử nảy mầm đã tiết ra một phức hệ enzym ngoại bào phân giải kitin, protein và lipit. Đồng thời, nấm tiết ra độc tố Destruxinvà Bovexinlàm các tế bào bị phân huỷ, côn trùng bị tê liệt rồi chết. Nấm vẫn tiếp tục phát triển trên xác côn trùng, sợi nấm chui qua lớp vỏ kitin, hình thành một lớp bào tử xanh (Ma) hoặc trắng (Bb) như hiện tượng của bệnh tằm vôi. Sau đó bào tử nấm tiếp tục lây lan, phát tán sang các con côn trùng khác và thực hiện những chu trình mới. Mỗi chu trình thường kéo dài và kết thúc trong vòng 7 – 10 ngày.
Với những ưu điểm nổi bật của mình, nấm côn trùng trở thành những chế phẩm sinh học rất thân thiện với môi trường, khắc phục được sự độc hại và những nhược điểm khác của thuốc trừ sâu hoá học. Để sản xuất được 2 chế phẩm Boverit và Mat có công dụng như vậy, qui trình sản xuất phải tuân thủ những qui định nghiêm ngặt qua 7 công đoạn:
- Phân lập và tuyển chọn chủng: Chọn những con côn trùng bị nấm ký sinh trong tự nhiên (1, 2 con trong số hàng nghìn con), nghiền ra rồi nuôi cấy trên môi trường Sababouraudkhoáng chất đến khi có chủng giống thuần.
- Cấy giống thuần vào lọ thuỷ tinh có chứa hỗn hợp gồm trấu, cám, bột ngô, bã mía đã được khử trùng trong 120 0C, 1at để nguội. Sau 7 – 10 ngày thì rải ra khay cho nấm mọc đều.
- Sấy nấm ở nhiệt độ 45 0C trong vòng 7 -8 tiếng
- Nghiền nấm và giá thể
- Kiểm tra lượng bào tử trong mỗi gam chế phẩm phải đạt 5 x 10 9bào tử/g
- Thử hoạt lực trên sâu
- Đóng gói để bảo quản và sử dụng
Sau nhiều năm có mặt trên thị trường, Boverit và Mat đã giúp bà con nông dân diệt trừ vô số sâu hại, đặc biệt là dịch sâu róm thông ở các tỉnh miền Trung, nạn bọ hại dừa ở các tỉnh miền Nam và nạn châu chấu hại ngô, mía ở Đông Nam bộ.
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện hơn một bước công nghệ sản xuất các chế phẩm nấm côn trùng, đưa ra sản xuất trên qui mô công nghiệp để tăng năng xuất, giảm giá thành. Đưa sản phẩm đến tay đông đảo người nông dân hơn, hướng tới một nền nông nghiệp sạch, cung cấp những nông sản an toàn vì sức khoẻ người tiêu dùng.
Năm 1815, Agostino Bassi đã mô tả khá tỉ mỉ về bệnh nấm trắng Muscardingây bệnh trên con tằm và đưa ra biện pháp ngăn ngừa sự lây lan, phát triển của nấm. Loại nấm này sau được gọi là nấm Beauveria Bassianahay nấm bạch cương. Đến năm 1878, khi nghiên cứu biện pháp phòng trừ sâu non hại lúa mì thuộc bộ cánh cứng, Metschnhikov cũng phát hiện và phân lập được một loại nấm xanh chính là nấm Metarhizium Anisopliaecòn gọi là nấm lục cương. Các nhà khoa học đã nghiền những con côn trùng bị chết cứng do nấm Beauveria Bassian(Bb) và Metarhizium Anisopliae(Ma) và bôi lên những con khác thấy sau 10 - 14 ngày thì có tới 55 - 80% côn trùng bị chết do những triệu chứng tương tự. Từ đó ý tưởng sản xuất những loại chế phẩm từ nấm côn trùng để diệt trừ sâu hại đã được hình thành. |
Nguồn: khoahocphattrien.com.vn22/6/2006









