Làm xương nhân tạo cho người Việt Nam

“Từ ngày được GS. TSKH Nguyễn Tấn Phong phẫu thuật thay thế xương bị hỏng do ung thư ở tai và mặt bằng xương nhân tạo, tôi thấy không còn đau nhức như trước nữa. Chỗ đặt xương cũng không thấy cộm” - bà Nguyễn Thị Yến, bệnh nhân điều trị tại Khoa Tai (Bệnh viện Tai – Mũi - Họng TW) nhớ lại.

Không chỉ có bà Yến mà từ gần 4 năm nay hơn 200 bệnh nhân tình nguyện tại Bệnh viện tai mũi họng TW, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K và Bệnh viện Răng – Hàm - Mặt TW đã được dùng xương nhân tạo để thay thế chuỗi xương tai truyền âm thanh, xương tai giữa, chân răng; sửa chữa xương hàm mặt và hàn vá phần xương bị khoét bỏ do ung thư. Đây là thành quả bước đầu sau gần 10 năm nghiên cứu của PGS TSKH Nguyễn Anh Dũng và các cộng sự thuộc Bộ môn Silicát, khoa Công nghệ Hoá học, Đại học Bách khoa Hà Nội. Sau bốn năm theo dõi, xương nhân tạo thay thế xương hỏng đều được dung nạp tốt, chưa có trường hợp nào bị đào thải. Có bệnh nhân mắc bệnh xốp xơ tai đã phục hồi 90% thính lực khi được thay bằng xương nhân tạo.

Theo thời gian, xương cũ, xương mới sinh và vật cấy liền thành một khối, liên kết trực tiếp với nhau. Đây chính là điểm khác biệt giữa xương nhân tạo được chế tạo bằng gốm y sinh với các loại vật liệu y sinh truyền thống như titan, composit, hợp kim, gốm curund… Với vật liệu cũ để thay thế xương, mặc dù có thể tương thích sinh học với cơ thể, song giữa mô sống và bề mặt vật cấy chỉ là tiếp xúc cơ học, tại đó thường hình thành các lớp cốm, sẹo của mô. Ngược lại, ở xương nhân tạo làm bằng gốm y sinh có sự trao đổi chất giữa các mô, cơ, chất dịch trong cơ thể giống như với xương thật.

Kết quả thử nghiệm cho thấy vật liệu hoàn toàn đủ độ tin cậy về chất lượng để ứng dụng rộng rãi làm vật liệu chỉnh hình. Không những thế, giá thành của sản phẩm làm bằng gốm thuỷ tinh y sinh chỉ bằng 1/3 so với sản phẩm nhập ngoại hiện nay.

Hiện nay, các nhà khoa học đã xây dựng được dây chuyền thiết bị để sản xuất gốm y sinh với công suất 300kg/năm. Dự định của họ là tạo ra các sản phẩm gốm thuỷ tinh y sinh để thay thế xương tại nhiều vị trí khác như mảnh sọ, cột sống và trong chỉnh hình thẩm mỹ.

Gốm thuỷ tinh y sinh được chế tạo bằng cách nấu chảy hoàn toàn hỗn hợp nguyên liệu gồm cát trắng, hydoxyd nhôm, carbonat canxi, v.v… Những nguyên liệu giá thành rẻ và cũng dễ mua được ở trong nước. Sản phẩm cuối cùng là gốm thuỷ tinh y sinh cứng hoặc xốp, dưới dạng các chi tiết sản phẩm hoặc dạng khối. Nếu là dạng khối thì sau đó sẽ được gia công thành chi tiết sản phẩm.

Nguồn: KH & ĐS, số 27 (1849), 3/4/2006, tr 5