Kết quả công tác sáng kiến trên địa bàn tỉnh Hà Nam giai đoạn 2007-2010
Giai đoạn 2007-2010, hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh đã đi vào nề nếp. Tùy theo chức năng, nhiệm vụ của mình, các cơ quan chức năng, đơn vị đã thành lập Hội đồng Sáng kiến hoặc Hội đồng Khoa học cấp cơ sở và ban hành quy chế hoạt động phù hợp với thực tiễn của đơn vị. Sáng kiến đã trở thành một trong những chỉ tiêu để bình xét thi đua, khen thưởng trong các cơ quan, đơn vị. Nhờ vậy, phong trào sáng kiến thực sự phát huy tác dụng và tạo ra bầu không khí thi đua lao động sáng tạo sôi nổi, rộng khắp.
Hầu hết các cơ quan, đơn vị đã dành kinh phí cho hoạt động sáng kiến. Nguồn kinh phí này được trích từ các nguồn khác nhau, tùy thuộc vào chức năng nhiệm vụ của đơn vị như: nguồn kinh phí sự nghiệp, quỹ phát triển sản xuất, quỹ nghiên cứu khoa học hoặc quỹ khen thưởng của cơ quan, đơn vị. Ngoài việc được trả thù lao bằng tiền, các tác giả sáng kiến còn được suy tôn các danh hiệu thi đua ở địa phương và ngành. Do đó, hoạt động sáng kiến ngày càng đi vào chiều rộng và chiều sâu, đạt được những kết quả đáng ghi nhận.
Theo thống kê chưa đầy đủ, trong giai đoạn từ năm 2007 đến năm 2010, toàn tỉnh đã có gần 3.000 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đề tài khoa học… được công nhận, áp dụng. Trong số đó, có 49 sáng kiến, giải pháp kỹ thuật tham gia Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hà Nam, Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng. Các sáng kiến được áp dụng trong sản xuất, kinh doanh, trong quản lý không chỉ mang lại những lợi ích to lớn về mặt kinh tế mà còn mang lại giá trị, lợi ích thiết thực về mặt xã hội cho đơn vị, cộng đồng và người lao động. Cụ thể:
Trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo:Ngành đã coi sáng kiến là một trong những tiêu chí bình xét thi đua cuối năm, do đó tạo thành động lực thúc đẩy phong trào phát huy sáng kiến trong công tác quản lý, giảng dạy. Từ năm 2007 đến nay, ngành đã công nhận và áp dụng gần 2.000 sáng kiến kinh nghiệm. Những sáng kiến, kinh nghiệm trong giảng dậy của ngành Giáo dục và Đào tạo tuy không thể tính được thành tiền nhưng đó là những sáng kiến có giá trị lớn về mặt xã hội, nhờ có những sáng kiến đó chất lượng giáo dục, trí dục được nâng cao, phát huy được khả năng tư duy cả ngành giáo dục và đào tạo là các đơn vị: Sở Giáo dục và Đào tạo, Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nam, Trường Cao đẳng Thủy lợi Bắc Bộ… Có thể kể tới một số sáng kiến tiêu biểu: sáng kiến "Giả lập đường FTTH từ đường tín hiệu ADSL" của nhóm tác giả Tạ Tuấn Anh, Vũ Sơn và Nguyễn Mạnh Tuấn; Trường Trung học Bưu chính viễn thông và Công nghệ thông tin 1; sáng kiến "Xây dựng phần mềm chấm điểm thi tự động Olympic tin học" của tác giả Phạm Tất Thành, Khoa Công nghệ thông tin; sáng kiến "Xây dựng phần mềm Test manager quản lý thi trắc nghiệm trên mạng Lan/internet" của các tác giả Đỗ Quang Triệu và Phạm Tất Thành… Trường Cao đẳng Nghề Hà Nam . Các sáng kiến này được áp dụng rộng rãi trong nhiều trường Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp trong cả nước; các sáng kiến được áp dụng đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong công tác đào tạo, giảng dạy và quản lý…
Trong lĩnh vực Y - Dược:Trong những năm qua, ngành y tế đã không ngừng ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới vào công tác khám và điều trị bệnh, bên cạnh đó, phong trào phát huy sáng kiến trong việc cải tiến phương pháp điều trị, khám, chữa bệnh cho nhân dân được duy trì thường xuyên. Các đơn vị có phong trào sáng kiến sôi nổi và có nhiều sáng kiến hiệu quả là: Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam, Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Nam, Trung tâm Y tế dự phòng… có thể kế tới một số sáng kiến tiêu biểu: "Xây dựng mô hình khoa cấp cứu cho Bệnh viện Đa khoa tuyến tỉnh" và giải pháp "Nghiên cứu điều trị loạn nhịp bằng phương pháp tạo nhịp tạm thời qua đường tĩnh mạch" của tác giả Lê Quang Minh - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam - 02 giải pháp này đã đạt giải tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hà Nam lần thứ nhất và lần thứ hai; sáng kiến Cắt bỏ giai đoạn không hợp lý trong quá trình sản xuất thuốc" của tác giả Trần Thị Minh - Công ty Cổ phần Dược phẩm Hà Nam - được áp dụng đã góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm được các công đoạn sản xuất, đảm bảo thời gian sản xuất kịp thời, giảm chi phí nguyên, nhiên liệu.
Trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn:giai đoạn 2007 - 2010, cán bộ, công chức làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp đã có nhiều sáng kiến, cải tiến quy trình sản xuất, quy trình kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi và đưa vào áp dụng. nhiều hội nghị đầu bờ được tổ chức nhằm kiểm chứng và rút kinh nghiệm, đồng thời phổ biến các sáng kiến để áp dụng do đó, nông nghiệp Hà Nam trong những năm qua liên tục được mùa, năng suất lúa bình quân của tỉnh đạt 118 tạ/ha/năm, sản lượng lương thực đạt 459.000 tấn/năm, góp phần đảm bảo an ninh lương thực của toàn tỉnh. Các đơn vị: Trung tâm Khuyến nông, Trung tâm Bò sữa… là những đơn vị có nhiều sáng kiến được áp dụng và mang lại hiệu quả rõ rệt cho ngành nông nghiệp Hà Nam . Các sáng kiến/giải pháp tiêu biểu là: Sử dụng hóc môn progesteron tạo chu kỳ động dục cho bò sữa; sáng kiến Cải tiến hệ thống chống nóng cho bò sữa của tác giả Nguyễn Doãn Quyền - Trung tâm Bò sữa; giải pháp Xử lý thấm nền công trình thủy lợi bằng ứng dụng công nghệ Jet gauting (cột xi măng đá) của tác giả Nguyễn Quốc Đạt…
Ngoài những tác giả sáng kiến là cán bộ, kỹ sư, còn xuất hiện những người nông dân chất phác có những sáng kiến được áp dụng trong sản xuất nông nghiệp, tiêu biểu trong là ông Đinh Công Viên - một nông dân ở xã Khả Phong (Kim Bảng). Trong những năm qua, ngoài việc hoàn thiện những sáng kiến của những năm trước, năm 2007, ông tiếp tục cải tiến một chiếc máy làm đất (máy lồng loại nhỏ) thành máy rạch đất và gieo hạt. Hiện tại sáng kiến này đã trở thành một chiếc máy gieo hạt được sử dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội. Giải pháp của ông đã đạt giải Nhì tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hà Nam lần thứ nhất.
Sáng kiến của ông Nguyễn Văn Lãm, thôn Mai Cầu, xã Thanh Nguyên, huyện Thanh Liên, tỉnh Hà Nam: Cải tiến máy cưa xẻ cơ động bằng việc tận dụng làm những nguyên liệu sẵn có, giá thành rẻ… với chiếc máy cưa xẻ cơ động nhỏ gọn này, nó có thể hoạt động ở bất cứ nơi nào, dễ dàng vận chuyển, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, đặc biệt là giảm sức lao động, giảm chi phí sản xuất cho người nông dân. Hiện nay, sáng kiến đã được sử dụng rộng rãi ở các địa phương trong và ngoài tỉnh. Tại Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hà Nam lần thứ hai, giải pháp đã được trao giải khuyến khích.
Trong lĩnh vực Bưu chính viễn thông và công nghệ thông tin:Ngành Bưu chính, Viễn thông và Công nghệ thông tin là một trong những ngành có phong trào sáng kiến hoạt động sôi nổi và bài bản nhất. Trong giai đoạn 2007 - 2010, ngành Bưu chính, Viễn thông và Công nghệ thông tin có trên 300 sáng kiến được công nhận và áp dụng. Nhiều sáng kiến đã tham dự Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Hà Nam lần thứ I, II và đạt giải cao như sáng kiến: Giải pháp Cổng thông tin điện tử trên công nghệ DOTNETNUKE và hệ thống quản trị nội dung (CMS); sáng kiến "Xây dựng phần mềm quản lý công văn điều hành công việc kết với nhắn tin SMS" của tác giả Trần Minh Công và Vũ Đức Uyên; sáng kiến "Xây dựng hệ thống liên kết thông tin giữa gia đình và nhà trường" của tác giả Lê Hồng Quang…
Đối với lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp:một số doanh nghiệp như Công ty Cổ phần xi măng Bút Sơn, Công ty 77, Công ty Dệt Hà Nam, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu 277… là những đơn vị duy trì tốt phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật trong sản xuất. Nhờ phong trào này mà hoạt động sản xuất của các đơn vị đã và đang phát triển mạnh, doanh thu hàng năm đều tăng. Có thể kể tới một số sáng kiến tiêu biểu: sáng kiến "Khắc phục tình trạng mài mòn và gẫy răng, năng suất thấp của máy cán sét" của các tác giả Bùi Văn Tròn, Nguyễn Mạnh Hải, Hoàng Đức Minh, Nguyễn Anh Tuấn, Đỗ Văn Trường đã làm lợi hơn 700 triệu đồng; Sáng kiến: "Gia công các puluy khung bằng các vòng bi cũ và sắt phế liệu cải tiến phương pháp thu hồi dây cũ và ra dây mới trên các puly khung đặt trực tiếp trên các cánh xà trong đại tu sửa chữa lớn". Sáng kiến này được áp dụng đã góp phần giảm được chi phí đền bù lúa và hoa màu của nhân dân trung bình từ 60 - 80 triệu đồng/năm, giảm thời gian cắt điện trong ngày thi công 2 giờ.
Có thể nói rằng, trong những năm qua, phong trào thi đua lao động sáng tạo đã trở thành hoạt động không thể thiếu trong mỗi cơ quan, đơn vị. Mỗi cán bộ, công nhân viên và người lao động đều nhận thức được áp dụng không chỉ mang lại hiệu quả cho đơn vị mà còn góp phần thúc đẩy hoạt động sáng kiến ở Hà Nam ngày một phát triển mạnh.
Có được những kết quả trên trước hết là do có sự quan tâm, chỉ đạo, điều hành tích cực, kịp thời của Hội đồng Sáng kiến tỉnh; sự quan tâm, tạo mọi điều kiện của cấp ủy, chính quyền cùng các tổ chức đoàn thể cơ quan, đơn vị trong việc phát động phong trào thi đua lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất… Sở Khoa học và Công nghệ - cơ quan xem xét đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cấp bằng Lao động Sáng tạo đã phối hợp nhịp nhàng trong các hoạt động: phát động phong trào, tổ chức kiểm tra, đôn đốc… hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động sáng kiến trong các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh vẫn còn bộc lộ một số tồn tại cần khắc phục. Đó là:
- Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về công tác sáng kiến chưa được sửa đổi, bổ sung kịp thời. Do vậy, việc hướng dẫn và chỉ đạo nhằm khuyến khích, thúc đẩy hoạt động sáng kiến còn gặp nhiều khó khăn.
- Nguồn kinh phí dành cho hoạt động sáng kiến còn ít, chủ yếu được sử dụng từ quỹ thi đua khen thưởng hàng năm của các cơ quan, đơn vị.
Kế thừa và phát huy những kết quả của công tác sáng kiến trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua, quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Nam lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2010 - 2015) về nâng cao hiệu quả việc nghiên cứu và ứng dụng khoa học và công nghệ trong đó có hoạt động phát động phong trào lao động sáng tạo, sáng kiến cải tiến kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh, động viên khen thưởng kịp thời các sáng kiến có giá trị thực tiễn và Chỉ thị số 12/CT-UBND ngày 23 tháng 11 năm 2004 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam về việc đẩy mạnh hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2010 - 2015, hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau:
- Cơ quan thường trực của Hội đồng Sáng kiến tỉnh là Sở Khoa học và Công nghệ cần thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị có liên quan đôn đốc và hướng dẫn các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh về công tác sáng kiến; Đề xuất với Ủy ban nhân dân tỉnh, các bộ, ngành liên quan có cơ chế chính sách phù hợp đối với hoạt động sáng kiến.
- Các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về kết quả của hoạt động sáng kiến; biểu dương kịp thời những gương tập thể, cá nhân tiên tiến, điển hình trong phong trào thi đua lao động sáng tạo.
- Các ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị phát động rộng rãi phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật trong cán bộ, công nhân viên chức, người lao động, coi đây là một trong những chỉ tiêu để xét khen thưởng, thi đua.
- Có những hình thức tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động sáng kiến làm đòn bẩy vững chắc thúc đẩy công tác sáng kiến ngay tại cơ quan, đơn vị, địa phương mình và kịp thời tổng kết rút kinh nghiệm, nhân rộng các điển hình về công tác sáng kiến.
* Một số đề xuất, kiến nghị:
Để hoạt động sáng kiến trên địa bàn tỉnh tạo thành phong trào thi đua lao động sáng tạo sôi nổi, là động lực để phát triển kinh tế xã hội, trong thời gian tới đề nghị Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành các văn bản mới thay thế các văn bản đã ban hành trước đây về sáng kiến như: Điều lệ về sáng kiến cải tiến kỹ thuật hợp lý hóa sản xuất và sáng chế (ban hành kèm theo Nghị định số 31/HĐBT ngày 23 tháng 01 năm 1981), Nghị định số 84/HĐBT ngày 20 tháng 3 năm 1990, Thông tư 1134 hướng dẫn thi hành Nghị định số 84/HĐBT ngày 20 tháng 3 năm 1990. Trên thực tế các văn bản này không còn phù hợp với thực tiễn hoạt động sáng kiến hiện nay.
Đề nghị Cục sở hữu trí tuệ có văn bản hướng dẫn kịp thời và cụ thể đối với hoạt động sáng kiến nhằm giải quyết những vướng mắc nảy sinh trong thực tiễn: mức thù lao cho các sáng kiến; phương pháp tính toán lợi ích, giá trị làm lợi đối với các sáng kiến được áp dụng, nhất là những sáng kiến có giá trị làm lợi không tính được thành tiền không còn chỉ ở lĩnh vực tổ chức quản lý, giáo dục, y tế mà ngay ở những đơn vị sản xuất có những dây chuyền, thiết bị, công nghệ hiện đại.
Đề nghị UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo cho hoạt động này tại địa phương; xây dựng cơ chế chính sách và dành mức kinh phí nhất định cho hoạt động sáng kiến.
Để hoạt động sáng kiến phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu rất cần có sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành, các cơ quan, đơn vị doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
