Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ ba, 17/05/2022 10:29 (GMT+7)

GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng: Cả cuộc đời với sự nghiệp nghiên cứu khoa học

GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng là một nhân vật tiêu biểu với những đóng góp nổi bật cho sự nghiệp đổi mới, phát triển của nền khoa học cách mạng Việt Nam. Ông nguyên là Phó trưởng Ban Khoa giáo Trung ương, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.

tm-img-alt

GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng sinh ngày 21 tháng 6 năm 1937 tại Hà Nội, trong một gia đình nho giáo. GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng là một nhà quản lý có tầm nhìn chiến lược, người dành cả cuộc đời cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học, luôn đau đáu trăn trở tìm giải pháp cho sự tiến bộ của nền khoa học nước nhà, một nhà khoa học đầu ngành của Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực vật lý lý thuyết, người được ví như một tượng đài khoa học thuộc thế hệ các nhà khoa học đầu đàn của nền khoa học Việt Nam.

GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng đã chủ trì và tham gia chủ trì 2 đề tài khoa học độc lập cấp Nhà nước về trí thức và trẻ em và nhiều đề tài cấp bộ đạt xuất sắc. Tham gia biên tập bộ sách giáo khoa đầu tiên về vật lý đại cương cho các trường Đại học kỹ thuật và sách tham khảo.Tham gia 2 hội đồng khoa học cấp nhà nước xét học vị TSKH và nhiều hội đồng xét duyệt Tiến sĩ, Thạc sĩ. Từ khi giữ trách nhiệm Phó Trưởng Ban Khoa giáo Trung ương đã tham gia Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học các ban Đảng khóa đầu tiên cho đến lúc nghỉ hưu, góp phần thúc đẩy nghiên cứu khoa học ở ban Đảng làm cơ sở cho công tác tham mưu.

Hướng dẫn thành công 6 tiến sĩ trong đó 1 người được phong hàm GS, 4 người PGS. Điều đặc biệt trên cơ sở Hướng dẫn nghiên cứu sinh thành công đã hình thành một phương pháp mới trong vật lý lý thuyết đó là “phương pháp mô men thống kê” và trở thành một trường phái trong vật lý. Trên cơ sở ứng dụng phương pháp này, đã có trên 20 nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, trên 100 bảo vệ luận án Thạc sĩ và có nhiều bài báo khoa học công bố trong nước và quốc tế. Nhiều Tiến sĩ theo hướng này đã được phong PGS. Đã tham gia chủ trì các đề tài khoa học như công tác khóa giáo địa phương, công tác trẻ em, môi trường, bảo hiểm y tế, giáo dục…

Tham gia xây dựng các chỉ thị nghị quyết của Đảng về khoa học giáo dục, môi trường, thể thao, đặc biệt xây dựng chỉ thị số 45-CT/TW và chỉ thị số 42-CT/TW về Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã góp phần tháo gỡ khó khăn thúc đẩy hoạt động hội.

Chia sẻ với vusta.vn về khoa học và công nghệ, GS Tăng cho biết, thời gian qua, khoa học và công nghệ chưa thực sự trở thành lĩnh vực quốc sách hàng đầu thể hiện ở sự lãnh đạo, chỉ đạo, ở đầu tư của nhà nước, việc ứng dụng của các doanh nghiệp và các cơ chế, chính sách gắn khoa học và công nghệ với sản xuất, kinh doanh. Khoa học và công nghệ muốn thực sự trở thành động lực phát triển bền vững, muốn gắn kết nhà khoa học, nhà công nghệ với doanh nghiệp thì khâu quyết định là khâu tổ chức. Nhà tổ chức biết yêu cầu của sản xuất đối với công nghệ và có khi phải cưỡng bức doanh nghiệp đổi mới công nghệ; nhà tổ chức cũng phải biết chỗ mạnh của viện, của trường đại học và của từng nhà khoa học, cho nên nhà tổ chức vừa có trách nhiệm lôi cuốn người nghiên cứu gắn kết với doanh nghiệp, vừa phải tháo gớ cơ chế, chính sách cần thiết. Chúng ta không nên dồn hết trách nhiệm gắn kết này lên “đầu” nhà khoa học và doanh nghiệp. Để khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển thì nên có Phó Thủ tướng chịu trách nhiệm chính trong vai trò nhà tổ chức để gắn kết giữa khoa học và công nghệ (nếu đầu tư cho khoa học và công nghệ từ 1 – 2% GDP thì có khả năng đóng góp cho phát triển kinh tế tới 30%), cấm sử dụng công nghệ lạc hậu gây ô nhiễm môi trường và thúc đẩy nhanh phát triển thị trường công nghệ.

tm-img-alt

Thành tựu khoa học thì không có biên giới, nhưng thành tựu công nghệ là có biên giới. Cho nên đã đến lúc cần thúc đẩy năng lực nội sinh, gắn kết giữa nghiên cứu khoa học – công nghệ - doanh nghiệp để có những phát minh công nghệ nội địa, tạo nên các sản phẩm có sức mạnh cạnh tranh.

Ngoài ra, theo GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng cần thu hẹp hướng ưu tiên phát triển khoa học và công nghệ hơn nữa. Tiềm lực của nước ta có hạn, nên không thể dàn trải theo nhiều hướng như hiện nay.

Từ khi Nghị quyết số 27-NQ/TW về công tác trí thức ra đời cho tới nay, chính sách đối với trí thức  đã có bước tiến, tuy nhiên chưa nhiều. Phải chăng nên có chính sách đãi ngộ đối với trí thức lớn tuổi mà có công lao đóng góp đáng kể cho đất nước; chính sách đối với trí thức tài năng, nhất là đối với trí thức trẻ; chính sách đối với trí thức người dân tộc ít người. Những chính sách này không chỉ có tác dụng đối với các đối tượng trên mà là nguồn cổ vũ đối với đội ngũ trí thức.

Vị trí, vai trò của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã được khẳng định và nâng cao nhờ có sự quan tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, nhất là từ khi có Nghị quyết số 27-NQ/TW về công tác trí thức và Chỉ thị số 42-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về Liên hiệp Hội và sự nhiệt tình hoạt động của những người làm công tác hội. Tuy nhiên, hoạt động của Liên hiệp Hội còn gặp nhiều khó khăn, nhất là về cơ chế, chính sách, cùng với đó, một số người trong bộ máy nhà nước có lúc, có nơi vẫn nhận thức chưa đúng về vị trí và vai trò của Liên hiệp Hội Việt Nam. Củng cố và đẩy mạnh hoạt động của Liên hiệp Hội trong thời gian tới chính là tăng cường sự vững mạnh của liên minh công nhân – nông dân – trí thức, nền tảng của cách mạnh Việt Nam. Do đó cần có những giải pháp mạnh mẽ, xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam vững mạnh. Để tìm các giải pháp mạnh mẽ và cụ thể thúc đẩy sự phát triển của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Ý thức được vai trò quan trọng của các Hội khoa học kỹ thuật trong sứ mệnh tập hợp, đoàn kết, phát huy chất xám của đội ngũ tri thức trong và ngoài nước phục vụ cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng đất nước, mặc dù đã nghỉ công tác nhưng GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng vẫn luôn tham gia đóng góp tích cực các hoạt động của các tổ chức hội.

Với những đóng góp của mình, GS.TSKH Nguyễn Hữu Tăng đã được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhì; Huân chương Lao động hạng Nhì; Huân chương Độc lập hạng Nhì; Huân chương Lao động hạng Nhất của nước CHND Lào; Nhiều bằng khen, huy chương của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các Ban Đảng Trung ương, các bộ, ngành, Đảng ủy Khối; 6 năm là Chiến sĩ thi đua của TP. Hà Nội trước khi đi thực tập sinh cao cấp tại Liên Xô năm 1979.

Xem Thêm

Người ươm mầm khoa học kỹ thuật Việt Nam
Giáo sư, viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng, Nhà khoa học, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Giải thưởng Hồ Chí Minh , giải thưởng Lúa thế giới; Nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Nghĩa lớn!
GS.VS Trần Đại Nghĩa, nhà khoa học lớn, người đặt nền móng cho ngành khoa học kỹ thuật quân sự Việt Nam, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ nhiệm Báo Khoa học và Đời sống.
Giáo sư Trần Đại Nghĩa: ba cách tiếp cận đặc sắc
GS Trần Đại Nghĩa là một nhân vật lịch sử. Một vị tướng được phong trong 10 thiếu tướng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; Một nhà khoa học với những công trình nghiên cứu và chế tạo vũ khí để đương đầu với những cường quốc khoa học và quân sự. Một con người đã từ bỏ sự nghiệp khoa học và cuộc sống đủ đầy ở phương Tây để trở về đóng góp cho cuộc kháng chiến của dân tộc trong thế kỷ 20.
Nhớ lại kỉ niệm với Giáo sư Trần Đại Nghĩa!
Đêm trước ngày Đại hội Liên hiệp hội TP. Hồ Chí Minh lần thứ nhất (1986), GS. Trần Đại Nghĩa có vẻ ưu tư lắm và dường như không ngủ được, Ông gọi tôi sang phòng, pha một ấm trà, hai thầy trò nói chuyện với nhau đến rất khuya. Câu chuyện bắt đầu từ viêc sửa sang, chỉnh lý lại 2 bài phát biểu để ông và tôi ngày mai sẽ đọc tại Đại hội. Sau đó là những câu chuyện về khoa học và đất nước…
Hồn quê: Tác phẩm tranh xuất sắc làm từ bẹ chuối
Tranh làm từ bẹ chuối là ý tưởng sáng tạo độc đáo của em Phan Tuấn Khang, Trường THPT Nguyễn Văn Côn (huyện Gò Công Đông). Sản phẩm vừa đoạt giải Ba Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng tỉnh Tiền Giang lần thứ XIV (2021 – 2022), vừa giải Ba Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng toàn quốc.
Phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam vững mạnh
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam hiện có 93 Hội ngành toàn quốc, 63 Liên hiệp Hội tỉnh, thành phố; 607 tổ chức KH&CN trực thuộc; 03 đơn vị thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam, ông Phạm Quang Thao – Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho biết tại Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 5 (khóa VIII).
Người đặt nền móng xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam
Hướng tới kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam - Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023), vusta.vn trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc về cuộc đời và sự nghiệp Giáo sư, viện sĩ Trần Đại Nghĩa - Người đặt nền móng, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp Hội Việt Nam (nhiệm kỳ 1983-1988).

Tin mới

Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 11
Cuộc thi do Liên hiệp hội tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Tiền Giang: Đổi mới việc phân bổ giải thưởng Cuộc thi lần thứ XV
Điểm mới so với những lần tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng (gọi tắt là Cuộc thi) cấp tỉnh trước đây là kể từ Cuộc thi lần thứ XV (2022 – 2023), cơ cấu và số lượng giải thưởng không phân bổ đều cho các huyện, thị, thành mà dựa trên số lượng mô hình, sản phẩm thực tế tham dự của mỗi địa phương.
Trọng trí thức là thuộc tính của Đảng ta
Đất nước Việt Nam đang có một cơ đồ lớn để có thể thực hiện khát vọng đưa dân tộc đi tới phồn vinh. Hơn bao giờ hết chúng ta phải đủ khả năng biến tất cả những gì người Việt Nam có thành lợi thế trong sự nghiệp toàn cầu hóa, đưa đất nước đi lên. Trong sự nghiệp vĩ đại này, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của một đảng chính trị đầy trí tuệ sẽ đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Tiềm lực của trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
Hướng tới kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - LHHVN (26/3/1983 - 26/3/2023), Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước” được LHHVN tổ chức vào chiều ngày 23/3/2023 tại Hà Nội.
Một số kiến nghị chính sách, pháp luật về đội ngũ trí thức khoa học công nghệ
Trí thức được đề cập trong Nghị quyết 27 của Trung ương được định nghĩa như sau: “Trí thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội”.
Duyên nợ với Vusta
Hơn 20 năm trước, khi còn ngồi trên ghế giảng đường đại học, tôi nhận học bổng của Vusta, nhưng chưa biết rằng sau này tôi đã gắn bó hơn nửa thời gian công tác đầy duyên nợ.
Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo lần thứ 11 - năm 2023
Cuộc thi do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Thanh Hóa: Đoàn công tác của Liên hiệp hội Thanh Hóa thăm, làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi
Thực hiện Chương trình công tác năm 2023, ngày 17/3/2023, tại văn phòng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiêp hội) Quảng Ngãi, đoàn công tác Liên hiệp hội Thanh Hóa do đồng chí Nguyễn Văn Phát - Chủ tịch Liên hiệp hội Thanh Hóa - làm trưởng đoàn, đã có cuộc làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi.
Khẳng định vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam
Ngày 20/3, tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam gặp gỡ báo chí công bố Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023). Chủ trì buổi họp có PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch, đồng chí Phạm Hữu Duệ, Trưởng Ban Tổ chức và Chính sách Hội, Lê Thanh Tùng, Trưởng Ban TT&PBKT LHHVN.
Phê duyệt dự án Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọc gáy trắng
Dự án “Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọoc gáy trắng tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam” do Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên vùng cao thực hiện với nguồn kinh phí viện trợ nước ngoài không hoàn lại 192.473 USD từ tổ chức Botanic Gardens Conservation International - Tổ chức Bảo tồn Vườn thực vật quốc tế, quốc tịch Anh.
Phú Yên: Phát động hưởng ứng Ngày quyền của người tiêu dùng Việt Nam
Sáng 15/3, tại siêu thị Co.op Mart Tuy Hòa, Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Công Thương Tỉnh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 15/3/2023 và hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh với người tiêu dùng.