Liên hiệp các hội và khoa học kỹ thuật Việt Nam
Thứ sáu, 05/08/2022 13:54 (GMT+7)

GS Phan Dương Hiệu: Bảo vệ quyền riêng tư để có tự do

GS Phan Dương Hiệu cho rằng, cần có những điều khoản để bảo vệ quyền riêng tư cá nhân và nâng cao nhận thức người dân về việc này, tránh việc người dân bị lợi dụng, lấy mất thông tin cá nhân từ sự “ngây thơ”.

Nâng cao ý thức người dân trong bảo mật thông tin
Mới đây, GS Phan Dương Hiệu, Viện Bách khoa Paris (Pháp) đã có Bài giảng đại chúng “How to protect privacy with cryptographic methods”, trình bày về các phương pháp sử dụng mật mã để bảo vệ thông tin riêng tư của người dùng. Sự kiện do quỹ VINIF chủ trì, phối hợp Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội tổ chức.
GS Phan Duong Hieu: Bao ve quyen rieng tu de co tu do
 GS Phan Dương Hiệu, Viện Bách khoa Paris (Pháp).
GS Phan Dương Hiệu cho biết, con người có mong muốn được chia sẻ thông tin. Tuy nhiên, con người là chủ thể duy nhất có quyền quyết định chia sẻ đến đâu thông tin cá nhân của mình.
Việc bảo vệ quyền riêng tư sẽ cho phép từng cá nhân quản lý được việc quyết định có chia sẻ hay không những thông tin cá nhân.
Việc bảo vệ quyền này tưởng như hiển nhiên nhưng không thực sự dễ dàng. Nhìn vào lịch sử thì thấy, việc cố gắng quản lý và khai thác thông tin cá nhân ngoài sự cho phép luôn luôn xảy ra. Các chính phủ hầu hết đều muốn thu thập, quản lý tối đa thông tin cá nhân với nhiều lý do khác nhau, trong đó có lý do bảo đảm an toàn cho người dân.
Vào thời Tổng thống Bill Clinton (Mỹ), chính quyền đã có quyết định cho phép đưa vào trong từng máy tính một con chip (clipper Chip). Con chip này có khả năng giúp thu thập thông tin trong máy và FBI có thể lấy được thông tin của từng người.
Ngay lập tức, đã có một làn sóng phản đối, đứng đầu là những nhà khoa học Mỹ. Họ đã lập ra một nhóm phản đối dữ dội việc vi phạm quyền riêng tư này.
Một nhà khoa học (Matt Blaze) sau đó đã chứng minh lỗ hổng trong việc đưa chip này vào máy tính cá nhân, chứng tỏ là nếu Chính phủ Mỹ lấy được thông tin của công dân thì đối phương cũng có thể lấy được. Cuối cùng, Chính phủ Mỹ đã phải từ bỏ chương trình này.
“Từ vụ việc này có thể thấy, sự phản ứng của cộng đồng và các nhà khoa học đã có tác động rất lớn. Nếu cộng đồng có ý thức trong việc bảo vệ quyền riêng tư và các nhà khoa học chứng minh được tác hại của nó thì Chính phủ sẽ phải có được sự cân bằng giữa việc bảo vệ được an toàn công dân mà không vi phạm đến quyền con người, quyền riêng tư”, ông Hiệu nói.
Trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống, GS Phan Dương Hiệu cho hay, những năm trở lại đây, các dịch vụ mạng xã hội và các công cụ xử lý dữ liệu lớn đã đem lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Tuy nhiên, mặt trái của chúng là các công ty, chính phủ thu thập dữ liệu cá nhân của khách hàng, công dân.
Điều đó đặt ra vấn đề là người dùng phải có ý thức về những nguy hại trong việc tiết lộ thông tin cá nhân. Những thông tin như dữ liệu y tế, dữ liệu gen… có thể không chỉ ảnh hưởng tới cá nhân mà cả đến những thế hệ sau này.
“Những tác hại có thể rất lớn, ảnh hưởng tới nhiều thế hệ, và một ngày có thể quay trở lại khống chế tất cả những hành động của cá nhân. Cho nên, mỗi người phải có ý thức về những rủi ro và quyết định chia sẻ đến đâu”, ông Hiệu chia sẻ.
Đặc biệt, theo GS Hiệu, ở góc độ từng cá nhân thì đôi khi có thể chưa thấy rõ được tác hại của việc để lộ thông tin cá nhân. Tuy nhiên, khi việc để lộ này xảy ra trên diện rộng, liên kết cả triệu người thì lại là vấn đề rất nghiêm trọng.
Bởi từ đó, người ta có thể hiểu về một cộng đồng ở nhiều góc độ, và đưa đến những cách nhìn định hướng cho từng cá nhân và làm mất tự do cá nhân, nhất là nếu áp đặt một hệ thống tính điểm công dân như Trung Quốc đang làm. Đây là vấn đề hết sức nguy hiểm và người dân cần phải ý thức về điều này. Theo đó, việc bảo vệ không những cho mình, mà còn cho cả cộng đồng.
Cần sự kiểm soát của cơ quan độc lập
Cùng với việc nâng cao ý thức người dân, ông Hiệu cho rằng, từ phía các chính phủ cũng có những quy định phù hợp về việc khai thác thông tin. Theo đó, cần có quy định ở mức độ nào thì thông tin được phép thu thập, ở mức độ nào thì không.
Ví dụ, những thông tin cơ bản trên chứng minh thư, hộ khẩu (thông tin tĩnh) thì được phép thu thập và cần hiện đại hóa hệ thống quản lý hành chính để thuận lợi cho công dân. Tuy nhiên, những thông tin quá cá nhân, hoặc thông tin động, như vị trí di chuyển… thì không, vì sẽ dẫn đến sự hạn chế tự do và sẽ rất nguy hiểm nếu bị lộ.
Đặc biệt, cần phải có những cơ quan độc lập để kiểm soát tất cả những ứng dụng phần mềm phát triển… xem có tuân thủ theo những quy định đó không, liệu có thu thập quá nhiều thông tin và trong quá trình xử lý bảo mật có thể giữ được những thông tin đó một cách an toàn hay không, hay là có nhiều lỗ hổng và hacker có thể khai thác dễ dàng.
GS Phan Duong Hieu: Bao ve quyen rieng tu de co tu do-Hinh-2
  GS Phan Dương Hiệu trình bày bài giảng đại chúng “How to protect privacy with cryptographic methods”. 
Chẳng hạn, hiện nay, khi sử dụng một ứng dụng nào đó, người dùng thường được hỏi rằng có cho phép ứng dụng truy cập những dữ liệu cá nhân, thì cần có những quy định về việc này. Theo đó, cần xem xét việc hỏi đó có hợp lý hay không, chứ không thể cứ đưa ra một điều khoản rất dài khiến người dùng có thể không để ý, bấm “đồng ý” là coi như mất hết bảo mật thông tin cá nhân.
“Khi chúng ta có những quy chuẩn thì tất cả những điều khoản cũng cần phải được nghiên cứu có tuân thủ những quy chuẩn đó không, có lạm dụng sự “ngây thơ” của người dùng để khai thác hay không? Riêng quyền được đặt ra câu hỏi cũng là một vấn đề. Không phải muốn đặt ra bất kỳ một câu hỏi nào cũng được.
Ngay cả khi người dùng đồng ý thì phía ứng dụng cũng phải có những hạn chế ở mức nhất định, không được thu thập ở mức quá đà thông tin của người dùng”, ông Hiệu chia sẻ.
GS Phan Dương Hiệu cho hay, hiện nay, ở châu Âu đã có những quy định, quy chuẩn về việc bảo mật cá nhân, và cùng với đó, có những cơ quan độc lập để kiểm soát. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện vẫn còn khá tự do trong việc khai thác thông tin cá nhân. Đặc biệt, hiện chưa có những cơ quan độc lập để kiểm soát việc này.
“Những thông tin về lỗ hổng bảo mật trong ngân hàng, hoặc những lỗ hổng bảo mật trong nhiều cơ quan hiện nay theo tôi là đáng ngại cho người dân. Những thông tin về cá nhân bị khai thác khá bừa bãi. Cần có những thảo luận rộng về vấn đề này, để nâng cao ý thức của từng cá nhân người dân về bảo vệ quyền riêng tư và vai trò của nhà nước, trong việc kiểm soát của các tổ chức độc lập”, ông Hiệu nói.
Cùng với đó, theo GS Hiệu, cần có sự minh bạch từ phía Chính phủ. Chẳng hạn, Chính phủ cần phải nói rõ sẽ thu thập những thông tin gì và phương án giải quyết về mặt kỹ thuật cần được mở để cộng đồng đánh giá.
Ví dụ như ứng dụng Bluezone vừa qua phải đưa ra giải pháp kỹ thuật và phần mềm mở để cộng đồng đánh giá được lỗ hổng và các nguyên lý sử dụng trong đó. Vì nó không chỉ liên quan đến những thông tin tĩnh, mà cả thông tin động theo thời gian thực, rất nguy hiểm. Khi đưa ra cho cộng đồng đánh giá thì nhiều lỗ hổng bảo mật có thể được khắc phục và việc thu thập thông tin cá nhân cũng được gỡ bỏ.
“Tất cả những phát triển trên diện rộng cần phải có sự cẩn trọng ở mức rất cao. Trong khi chúng ta chưa có những quy định cụ thể thì cần phải nâng cao nhận thức của người dân về việc bảo mật thông tin cá nhân, và cả phía Chính phủ cũng không nên tự cho mình quyền quá nhiều trong việc thu thập thông tin cá nhân của người dân.
Khi người dân nâng cao ý thức thì sẽ có sự đòi hỏi về việc được bảo vệ thông tin cá nhân và đồng thời chính phủ cũng cần có sự tôn trọng điều đó. Bảo vệ quyền riêng tư của mỗi cá nhân cũng là để đảm bảo sự tự do theo nghĩa rộng”, GS Hiệu cho hay.
Giáo sư Phan Dương Hiệu hiện công tác tại Viện Bách khoa Paris (Institut Polytechnique de Paris) và là trưởng nhóm An ninh mạng - Mật mã tại trường Viễn thông Paris (Télécom Paris).
Giáo sư Phan Dương Hiệu nhận bằng Tiến sĩ năm 2005 và Tiến sĩ khoa học năm 2014 về Mật mã tại trường Đại học hàng đầu nước Pháp Ecole Normale Supérieure (ENS). Năm 36 tuổi, ông là Giáo sư tại Viện nghiên cứu XLIM, ĐH Limoges, Pháp. Từ năm 2013, GS. Phan Dương Hiệu là thành viên của Ủy ban điều hành hội nghị mật mã Asiacrypt. Các nghiên cứu của GS. Phan Dương Hiệu tập trung vào mật mã, đặc biệt là mã hóa công khai, chữ kí số, mã hóa phát sóng, mã hóa chức năng và hệ thống mật mã phân cấp.

Xem Thêm

Người ươm mầm khoa học kỹ thuật Việt Nam
Giáo sư, viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng, Nhà khoa học, Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới. Giải thưởng Hồ Chí Minh , giải thưởng Lúa thế giới; Nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Nghĩa lớn!
GS.VS Trần Đại Nghĩa, nhà khoa học lớn, người đặt nền móng cho ngành khoa học kỹ thuật quân sự Việt Nam, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ nhiệm Báo Khoa học và Đời sống.
Giáo sư Trần Đại Nghĩa: ba cách tiếp cận đặc sắc
GS Trần Đại Nghĩa là một nhân vật lịch sử. Một vị tướng được phong trong 10 thiếu tướng đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa; Một nhà khoa học với những công trình nghiên cứu và chế tạo vũ khí để đương đầu với những cường quốc khoa học và quân sự. Một con người đã từ bỏ sự nghiệp khoa học và cuộc sống đủ đầy ở phương Tây để trở về đóng góp cho cuộc kháng chiến của dân tộc trong thế kỷ 20.
Nhớ lại kỉ niệm với Giáo sư Trần Đại Nghĩa!
Đêm trước ngày Đại hội Liên hiệp hội TP. Hồ Chí Minh lần thứ nhất (1986), GS. Trần Đại Nghĩa có vẻ ưu tư lắm và dường như không ngủ được, Ông gọi tôi sang phòng, pha một ấm trà, hai thầy trò nói chuyện với nhau đến rất khuya. Câu chuyện bắt đầu từ viêc sửa sang, chỉnh lý lại 2 bài phát biểu để ông và tôi ngày mai sẽ đọc tại Đại hội. Sau đó là những câu chuyện về khoa học và đất nước…
Hồn quê: Tác phẩm tranh xuất sắc làm từ bẹ chuối
Tranh làm từ bẹ chuối là ý tưởng sáng tạo độc đáo của em Phan Tuấn Khang, Trường THPT Nguyễn Văn Côn (huyện Gò Công Đông). Sản phẩm vừa đoạt giải Ba Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng tỉnh Tiền Giang lần thứ XIV (2021 – 2022), vừa giải Ba Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên và nhi đồng toàn quốc.
Phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam vững mạnh
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam hiện có 93 Hội ngành toàn quốc, 63 Liên hiệp Hội tỉnh, thành phố; 607 tổ chức KH&CN trực thuộc; 03 đơn vị thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam, ông Phạm Quang Thao – Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho biết tại Hội nghị Hội đồng Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam lần thứ 5 (khóa VIII).
Người đặt nền móng xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam
Hướng tới kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam - Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983-26/3/2023), vusta.vn trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc về cuộc đời và sự nghiệp Giáo sư, viện sĩ Trần Đại Nghĩa - Người đặt nền móng, Chủ tịch đầu tiên của Liên hiệp Hội Việt Nam (nhiệm kỳ 1983-1988).

Tin mới

Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng lần thứ 11
Cuộc thi do Liên hiệp hội tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Tiền Giang: Đổi mới việc phân bổ giải thưởng Cuộc thi lần thứ XV
Điểm mới so với những lần tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh, thiếu niên và nhi đồng (gọi tắt là Cuộc thi) cấp tỉnh trước đây là kể từ Cuộc thi lần thứ XV (2022 – 2023), cơ cấu và số lượng giải thưởng không phân bổ đều cho các huyện, thị, thành mà dựa trên số lượng mô hình, sản phẩm thực tế tham dự của mỗi địa phương.
Trọng trí thức là thuộc tính của Đảng ta
Đất nước Việt Nam đang có một cơ đồ lớn để có thể thực hiện khát vọng đưa dân tộc đi tới phồn vinh. Hơn bao giờ hết chúng ta phải đủ khả năng biến tất cả những gì người Việt Nam có thành lợi thế trong sự nghiệp toàn cầu hóa, đưa đất nước đi lên. Trong sự nghiệp vĩ đại này, đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của một đảng chính trị đầy trí tuệ sẽ đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Tiềm lực của trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
Hướng tới kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam - LHHVN (26/3/1983 - 26/3/2023), Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước” được LHHVN tổ chức vào chiều ngày 23/3/2023 tại Hà Nội.
Một số kiến nghị chính sách, pháp luật về đội ngũ trí thức khoa học công nghệ
Trí thức được đề cập trong Nghị quyết 27 của Trung ương được định nghĩa như sau: “Trí thức là những người lao động trí óc, có trình độ học vấn cao về lĩnh vực chuyên môn nhất định, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo, truyền bá và làm giàu tri thức, tạo ra những sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị đối với xã hội”.
Duyên nợ với Vusta
Hơn 20 năm trước, khi còn ngồi trên ghế giảng đường đại học, tôi nhận học bổng của Vusta, nhưng chưa biết rằng sau này tôi đã gắn bó hơn nửa thời gian công tác đầy duyên nợ.
Đắk Lắk: Triển khai Cuộc thi sáng tạo lần thứ 11 - năm 2023
Cuộc thi do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh cùng Sở Khoa học và Công nghệm, Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn Đắk Lắk phối hợp thực hiện. Cuộc thi dành cho đối tượng là tất cả các em thanh thiếu niên, nhi đồng trong tỉnh từ 6 – 18, khuyến khích các em nhỏ tuổi, vùng sâu, vùng xa tham gia.
Thanh Hóa: Đoàn công tác của Liên hiệp hội Thanh Hóa thăm, làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi
Thực hiện Chương trình công tác năm 2023, ngày 17/3/2023, tại văn phòng Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật (Liên hiêp hội) Quảng Ngãi, đoàn công tác Liên hiệp hội Thanh Hóa do đồng chí Nguyễn Văn Phát - Chủ tịch Liên hiệp hội Thanh Hóa - làm trưởng đoàn, đã có cuộc làm việc với Liên hiệp hội Quảng Ngãi.
Khẳng định vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức Việt Nam
Ngày 20/3, tại Hà Nội, Liên hiệp Hội Việt Nam gặp gỡ báo chí công bố Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ gặp mặt đội ngũ trí thức (18/5/1963 - 18/5/2023) và 40 năm Ngày thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023). Chủ trì buổi họp có PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch, đồng chí Phạm Hữu Duệ, Trưởng Ban Tổ chức và Chính sách Hội, Lê Thanh Tùng, Trưởng Ban TT&PBKT LHHVN.
Phê duyệt dự án Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọc gáy trắng
Dự án “Đồng quản lý đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế cho người dân khu vực quy hoạch bảo tồn Vọoc gáy trắng tại huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình, Việt Nam” do Trung tâm Nghiên cứu Quản trị Tài nguyên vùng cao thực hiện với nguồn kinh phí viện trợ nước ngoài không hoàn lại 192.473 USD từ tổ chức Botanic Gardens Conservation International - Tổ chức Bảo tồn Vườn thực vật quốc tế, quốc tịch Anh.
Phú Yên: Phát động hưởng ứng Ngày quyền của người tiêu dùng Việt Nam
Sáng 15/3, tại siêu thị Co.op Mart Tuy Hòa, Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Công Thương Tỉnh tổ chức Lễ phát động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam 15/3/2023 và hoạt động kết nối, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh với người tiêu dùng.