Để liên kết bốn nhà thực sự có hiệu quả

Mâu thuẫn giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm vẫn thường xuyên xảy ra, phía chịu thiệt thòi nhất vẫn là nông dân. Phần lớn các hợp đồng giữa nhà kinh doanh và người sản xuất còn thiếu tính bền vững. Do thị trường nông sản luôn biến động và nhiều doanh nghiệp không chủ động về thị trường tiêu thụ, cho nên không dám ký hợp đồng dài hạn mà thường chỉ ký theo mùa vụ. Vì vậy, người sản xuất chưa yên tâm đầu tư lâu dài, nhất là đối với các loại nông sản đòi hỏi vốn đầu tư ban đầu lớn.

Bên cạnh đó, do chưa có giải pháp ràng buộc các thành viên trong quan hệ liên kết, cho nên việc xử lý còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều hợp đồng các bên tự ký kết không có xác nhận của địa phương, thiếu thống nhất không theo quy định, khi có vi phạm gây thiệt hại cho cả người sản xuất và người tiêu thụ.

Hiện tượng đáng lo ngại và khá phổ biến là một số nhà sản xuất đã nhận đầu tư của doanh nghiệp, nhưng khi thu hoạch, giá trị thị trường cao, họ lập tức “cắt cầu” doanh nghiệp, bán sản phẩm cho tư thương kiếm lời cao hơn, khiến doanh nghiệp lao đao.

Ngược lại, chuyện doanh nghiệp không tôn trọng các hợp đồng đã ký, không mua hết sản phẩm, hạ giá mua, đặt tiêu chuẩn khó đáp ứng, hoặc bị mất thị trường quay sang "chạy trốn" hợp đồng cũng không hiếm, khiến người sản xuất không tin tưởng vào doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp dân doanh nhỏ và vừa thường gặp khó khăn về vốn, lại phải chịu rủi ro cao khi ứng vốn cho nông dân nên khá ngần ngại khi đầu tư ứng trước các hợp đồng bao tiêu.

Thêm một khó khăn nữa là ngân hàng, nguồn vốn lớn cho các hợp đồng ký kết, lại chưa mạnh dạn tham gia do muốn bảo toàn nguồn vốn. Vì thế vòng xoay giá cả, được - thua vẫn chỉ có hai nhà là doanh nghiệp và nông dân gánh chịu. Các viện nghiên cứu kỹ thuật phục vụ phát triển sản xuất chưa tham gia nhiều vào quy trình liên kết bốn nhà.

Những năm tới, để đẩy mạnh liên kết bốn nhà, tạo động lực phát triển sản xuất và tiêu thụ nông sản hàng hóa, Nhà nước cần có chính sách phù hợp cho việc thực hiện, giải quyết tranh chấp hợp đồng tiêu thụ; Xây dựng quy chế cụ thể, chi tiết về nội dung liên kết, quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi thành viên; Thiết lập đơn vị trung gian đủ uy tín giữa doanh nghiệp và nông dân khi giao nhận hàng hóa để bảo đảm quyền lợi cho hai bên.

Theo Tin Tức 24/08, Nhân Dân 25/08