Chế phẩm K-H: "Thần dược" cứu sống cây trồng bị úng, héo

Đây là công trình khoa học "Nghiên cứu khắc phục, giảm thiểu thiên tai cho sản xuất nông nghiệp Việt Nam bằng phân bón lá hữu cơ sinh học" do tập thể các nhà khoa học thuộc Công ty cổ phần Thanh Hà phối hợp với Viện khoa học công nghệ Việt Nam, Viện thổ nhưỡng nông hóa (Bộ Nông thôn ngày nay) hợp tác nghiên cứu và sản xuất. Công trình này mới đây đã được Liên hiệp các hội khoa học Việt Namtrao giải nhất Giải sáng tạo khoa học công nghệ Việt Nam năm 2005 trong lĩnh vực sinh học phục vụ sản xuất và đời sống.

Ngoài cây lúa, cho đến nay, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm chế phẩm K-H trên nhiều loại cây trồng khác nhau như ngô, đậu tương, lạc... để xử lý các loại bệnh khác nhau. Đến nay, nhóm nghiên cứu đã xây dựng được quy trình sản xuất chế phẩm với nguồn nguyên liệu chủ yếu lấy từ trong nước.

Tuy được bắt đầu nghiên cứu từ năm 1999, nhưng phải sau cơn bão số 7 vào tháng 8-2005 gây thiệt hại nặng cho một số tỉnh phía bắc, chế phẩm K-H mới được nhiều người dân biết đến. Hàng trăm ha lúa màu tưởng như mất trắng sau cơn bão đã được cứu sống nhờ sử dụng chế phẩm này.

Ngay sau cơn bão, các nhà khoa học đã lập tức sử dụng phân bón để phun cho lúa bị ngập nước mặn và ngập lụt ở xã Nghĩa Thắng, huyện Nghĩa Hưng và lúa bị nhiễm phèn ở xã Nam Cường, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Thật bất ngờ, chỉ 10 ngày sau khi sử dụng chế phẩm K-H, toàn bộ diện tích lúa bị úng ngập, nhiễm mặn đã xanh tốt trở lại trước sự ngạc nhiên của bà con nông dân.

Trước khi xử lý bằng chế phẩm K-H, nhiều ruộng lúa ở Nam Cường đã xuất hiện tình trạng lá lúa bị đỏ, rễ đen, cây kém phát triển. Sau khi được hướng dẫn, bà con nông dân đã tiến hành phun thử nghiệm chế phẩm hai lần; lần 1 sau khi cấy 25-30 ngày, phun 6 gói/sào (mỗi gói khoảng trên 2.000 đồng), chia làm 3 bình 10 lít nước và phun ướt đều trên mặt lá; lần 2, chỉ phun 4 gói/sào và lúa đã xanh tốt trở lại, năng suất cũng đạt ở mức trung bình. Chỉ với chi phí xử lý 30.000-40.000 đồng/sào, chế phẩm sinh học K-H đã cứu sống được hàng nghìn ha lúa và hoa màu từ chỗ mất trắng hay thất thu đã cho thu hoạch với năng suất gần tương đương so với những ruộng lúa bình thường khác.

Ông Nguyễn Anh Kết - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thanh Hà, chủ đề tài nghiên cứu cho biết, cách sử dụng chế phẩm rất đơn giản. Đối với những ruộng lúa bị ngập nước mặn hay lụt chỉ cần rút hết nước đi và tiến hành phun trùm lên cây và rễ hoặc tưới. Trung bình mỗi vụ có thể phun 3-4 lần và phải phun trong vòng 2-3 năm liên tục để cải tạo đất. Không những cải tạo được đất chế phẩm này còn có tác dụng giảm 20-30% lượng phân bón vô cơ khác và giảm được một lượng lớn thuốc bảo vệ thực vật vẫn phải sử dụng hằng năm, tạo ra nguồn nông sản sạch và an toàn cho người tiêu dùng.

Không chỉ xử lý được các ruộng lúa bị nhiễm chua phèn hay ngập mặn, các nhà khoa học còn dùng chế phẩm K-H để xử lý cho gần 100 ha lúa bị khô héo do khói lò gạch ở xã Phú Thành, huyện Kim Thành (Hải Dương). Trước khi dùng chế phẩm K-H để xử lý, những diện tích lúa trên tưởng như bị mất trắng do lúa khô héo, không phát triển được. Vậy mà chỉ sau một thời gian phun, cây lúa đã phát triển trở lại và cho năng suất tới 180 kg/sào.

Thực ra, chế phẩm phân bón lá hữu cơ sinh học K-H là một loại phân bón đa vi lượng, trung vi lượng, siêu vi lượng và các thành phần hữu cơ, cùng các hoạt chất sinh học chuyên dùng để "điều trị" các ruộng lúa và hoa màu bị nhiễm mặn, chua phèn, ngập lụt do thiên tai...

Thông thường khi các ruộng lúa bị ngập mặn hay nhiễm chua phèn, bà con nông dân thường sử dụng các biện pháp: dùng vôi bột để thau chua, rửa mặn hay dùng phản ứng hóa học... để xử lý. Cả hai phương pháp trên đều có rất nhiều hạn chế, phương pháp thau bằng vôi chỉ thực hiện được ở những ruộng có kênh mương thuận lợi, còn biện pháp phản ứng hóa học lại có giá thành chi phí rất cao. Chính vì thế, sau nhiều lần nghiên cứu, các nhà khoa học đã thống nhất, cần dùng phương pháp trao đổi i-on để khử muối.

GS Vũ Tuyên Hoàng - Chủ tịch Liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam - đã nhận xét: Chế phẩm K-H đã được nghiên cứu trên cơ sở sử dụng phối hợp các chất hữu cơ, sinh học và các thành phần khoáng có tỷ lệ rất phù hợp với nhu cầu của từng loại cây trồng, cân bằng sinh học để phát triển hài hòa, cân đối, vượt qua các điều kiện khắc nghiệt của thời tiết.

Công trình khoa học trên đang được các nhà khoa học và người nông dân đánh giá cao. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất trong việc ứng dụng rộng rãi các loại chế phẩm sinh học nói trên vào thực tế sản xuất là do không có đủ kinh phí đầu tư sản xuất. Chính vì vậy, công trình cần có sự hỗ trợ của Nhà nước, các nhà khoa học cam kết sẽ sẵn sàng sản xuất ra một lượng lớn chế phẩm để phục vụ cho bà con nông dân, tại tất cả các vùng đất canh tác khác nhau.