Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Thứ năm, 29/09/2022 09:25 (GMT+7)

Cha đẻ máy tính lượng tử xuất sắc giành giải thưởng 'Oscar của khoa học'

Nhà vật lý lý thuyết chưa bao giờ có việc làm ổn định đã xuất sắc giành được giải thưởng hấp dẫn nhất giới khoa học vì những đóng góp tiên phong của mình trong lĩnh vực máy tính lượng tử.

tm-img-alt

David Deutsch - người giành được giải thưởng trị giá 3 triệu USD với đề tài liên quan đến máy tính lượng tử. “Đó là một thí nghiệm với suy nghĩ liên quan đến máy tính có chứa thành phần lượng tử trong đó. Ngày nay nó được gọi là máy tính lượng tử phổ thông, nhưng tôi nghĩ phải mất 6 năm nữa mới tạo ra được chiếc máy tính giống với ý tưởng của tôi.” - Deutsch nhớ lại. Deutsch sinh ra ở Israel, với cha mẹ là những người sống sót sau thảm họa Holocaust, và lớn lên ở phía bắc London, nơi gia đình ông điều hành một nhà hàng. Ông được nhà vật lý Dennis Sciama của Đại học Oxford hướng dẫn làm luận văn tiến sĩ về lý thuyết lượng tử. Ông này cũng từng hướng dẫn cho Stephen Hawking và Lord Rees, một nhà thiên văn học hoàng gia. Càng đi sâu vào nền tảng của lý thuyết, Deutsch càng yêu thích trường phái Đa thế giới do nhà vật lý Hoa Kỳ Hugh Everett III đề xuất vào năm 1957. Từ đó, ông phát triển ngành tính toán lượng tử với các mô tả về phân tử lượng tử (hay còn được biết đến là "qubit"). Ông cũng là người đầu tiên viết thuật toán lượng tử vượt trội hơn thuật toán kinh điển. Giải thưởng Đột phá - do Sergey Brin, Mark Zuckerberg, Yuri Milner và một số người khác thành lập - được những người sáng lập Thung lũng Silicon mô tả là "giải Oscar của khoa học", được trao hàng năm cho các nhà khoa học và nhà toán học có những nghiên cứu xuất sắc. Năm nay một giải vật lý, ba giải khoa học đời sống và một giải toán học đã được trao tặng, mỗi giải thưởng trị giá 3 triệu đô la. Deutsch đã chia sẻ giải thưởng của mình với Peter Shor tại MIT, một chuyên gia về thuật toán lượng tử, và Gilles Brassard tại Đại học Montreal và Charles Bennett tại IBM ở New York, người đã phát triển các dạng mật mã lượng tử không thể phá vỡ và giúp phát minh ra dịch chuyển lượng tử - một cách gửi thông tin từ nơi này sang nơi khác. Giải nhì thuộc về Clifford Brangwynne từ Đại học Princeton và Anthony Hyman từ Viện Di truyền và Sinh học Tế bào Phân tử Max Planck. Hai nhà khoa học đã khám phá ra các protein tụ thành các nhóm giống nhau có liên quan đến bệnh thoái hóa thần kinh.

Người chiến thắng giải nhì, Clifford Brangwynne từ Đại học Princeton. Một nhóm nghiên cứu tại DeepMind đã giành giải ba về khoa học sự sống cho AlphaFold, một chương trình trí tuệ nhân tạo dự đoán cấu trúc của gần như mọi loại protein mà khoa học biết đến. Trước đại dịch, những người chiến thắng giải thưởng Đột phá sẽ được nhận giải thưởng của họ tại một sự kiện hoành tráng, quy tụ nhiều ngôi sao ở Thung lũng Silicon. Nhưng nếu buổi lễ được tổ chức vào năm nay, Deutsch, cũng khó có thể tham dự. “Tôi thích những cuộc trò chuyện,” ông chia sẻ. "Nhưng tôi không thích đi đâu cả."

Người chiến thắng giải nhì, Clifford Brangwynne từ Đại học Princeton. Một nhóm nghiên cứu tại DeepMind đã giành giải ba về khoa học sự sống cho AlphaFold, một chương trình trí tuệ nhân tạo dự đoán cấu trúc của gần như mọi loại protein mà khoa học biết đến. Trước đại dịch, những người chiến thắng giải thưởng Đột phá sẽ được nhận giải thưởng của họ tại một sự kiện hoành tráng, quy tụ nhiều ngôi sao ở Thung lũng Silicon. Nhưng nếu buổi lễ được tổ chức vào năm nay, Deutsch, cũng khó có thể tham dự. “Tôi thích những cuộc trò chuyện,” ông chia sẻ. "Nhưng tôi không thích đi đâu cả."

Lê Trang (theo The Guardian)

Xem Thêm

An Giang: Anh nông dân truyền cảm hứng giáo dục STEM
Anh Nguyễn Ngọc Đệ - một nông dân chỉ học hết lớp 6, hiện sinh sống tại xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang - đã xuất sắc đoạt giải Nhất tại Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh An Giang lần thứ XIV (2024-2025) với giải pháp mang tên “Mô hình Hạm đội Trường Sa phục vụ giáo dục STEM”.
GS. Nguyễn Hữu Tăng trọn đời vì khoa học, nặng lòng vì đất nước
Giáo sư, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Hữu Tăng, nguyên Phó Trưởng ban Khoa giáo Trung ương, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, một nhà vật lý lý thuyết hàng đầu, một nhà quản lý khoa học tâm huyết đã từ trần vào rạng sáng ngày 22/6/2025, hưởng thọ 89 tuổi. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn cho giới khoa học và các thế hệ học trò, đồng nghiệp.
Huỳnh Thúc Kháng: Ngòi bút sắc hơn trăm vạn quân
Được biết đến là một chí sĩ yêu nước, một nhà cách mạng và một chính khách đức độ, di sản rực rỡ và truyền cảm hứng bậc nhất của cụ Huỳnh Thúc Kháng còn ở sự nghiệp báo chí nơi ngòi bút được mài sắc thành vũ khí đấu tranh cho quyền lợi của dân tộc. Tên Huỳnh Thúc Kháng cũng được đặt cho trường dạy viết báo đầu tiên ở nước ta.

Tin mới

Xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tập hợp, đoàn kết trí thức KH&CN phục vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới
Kể từ khi Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) được thành lập ngày 26/03/1983, Đảng bộ Liên hiệp Hội Việt Nam đã trải qua 9 kỳ Đại hội, mỗi kỳ Đại hội đã thực sự trở thành những mốc son quan trọng, đánh dấu bước phát triển cả về tư duy chính trị lẫn phương thức hoạt động của toàn hệ thống.
Hành trình phát triển văn hóa, ngôn ngữ, giáo dục bền vững của Viện CLEF
Ngày 9/7, Viện Nghiên cứu Phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (Viện CLEF) đã tổ chức lễ kỷ niệm 5 năm thành lập. Đây là dịp để nhìn lại hành trình hình thành và phát triển của Viện, là lời tri ân sâu sắc gửi tới các đối tác, chuyên gia và cộng đồng học thuật đã luôn đồng hành, hỗ trợ và tiếp sức cho những bước tiến của Viện trong suốt thời gian qua.
Tìm giải pháp thực hiện hiệu quả các dự án viện trợ không hoàn lại
Thủ tục hành chính thực hiện và quản lý các dự án viện trợ không hoàn lại hiện nay còn phức tạp; quy trình xét duyệt, giải ngân còn chậm, ảnh hưởng đến tiến độ và sự hài lòng của đối tác; năng lực quản lý hạn chế; một số đơn vị thành viên thiếu chuyên môn về giám sát tài chính, báo cáo theo chuẩn quốc tế; biến động kinh tế, chính trị toàn cầu khiến nguồn viện trợ không ổn định....
Chủ tịch Phan Xuân Dũng tiếp xúc cử tri tỉnh Khánh Hòa sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV
Ngày 9-10/7, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa gồm ông Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, bà Đàng Thị Mỹ Hương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và ông Nguyễn Văn Thuận đã có các buổi tiếp xúc cử tri tại xã Bác Ái Tây và xã Phước Hà sau kì họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.