Cao xương ngựa: Các trường hợp chống chị định
Tuy nhiên kinh nghiệm sử dụng cao xương động vật nêu lên một số chống chỉ định : Đó là khi người: huyết hư, hỏa thịnh (hay vượng), thực nhiệt...
Các danh từ chuyên môn theo ngữ vựng Đông y này được định nghĩa như sau:
- Huyết hư
Trạng thái huyết ít đi cả về số lượng lẫn thành phần, được thể hiện trong các hội chứng như tâm huyết hư, can huyết hư. Tương đương với bệnh thiếu máu và một số bệnh khác về máu theo y học hiện đại.
Tựa như cao hổ cốt vẫn được coi là vị thuốc quý, cao xương ngựa dễ kiếm hơn mà không vi phạm pháp luật bảo vệ các động vật có nguy cơ diệt vong. Song không phải bệnh nào cũng dùng được, những người huyết hư hỏa thịnh khi dùng phải thận trọng , vì cũng như cao hổ cốt, cao xương ngựa có tính ôn . Tóm lại, nếu dùng không đúng chỉ định gặp phải chứng bệnh huyết hư hỏa thịnh sẽ phát huy tác dụng xấu làm huyết hư và hỏa thịnh thêm - lợi bất cập hại.
- Hỏa thịnhnhư khi bị “dời leo” Zona chẳng hạn → giời leo là do yếu tố virus, tức là có tác nhân bên ngoài tác động vào, không gây bệnh thể lý luận như vậy.
+ Thể can hỏa thịnh
![]() |
+ Thể tỳ hư thấp trệ
Triệu chứng: Khắp người nặng nề, vùng tổn thương đau nhức âm ỉ, sắc ban chẩn không tươi, mụn nước dày, thủy bào lớn, loét chảy nước. Đau rát ngoài da nhẹ hơn, miệng không khát hoặc khát mà không muốn uống nước, chán ăn, ăn xong bong đầy, tiêu lỏng, lưỡi bệu, sắc nhợt, rêu lưỡi trắng dày hoặc nhớt, mạch trầm hoạt. Phép chữa: kiện tỳ, trừ thấp, giải độc.
+ Thể khí trệ huyết ứ
![]() |
Bảng 1 |
- Ngoài ra khi dùng cao ngựa, các thầy thuốc Đông y còn khuyên nên kiêng: Các thức ăn “tanh” như tôm, cua, cá; các gia vị cay (tỏi, ớt, hạt tiêu); nước chè đặc; đậu xanh, rau muống, măng.
Theo quan niệm Tây y, cao xương ngựa có đậm độ protein cao:
Thì có những trường hợp kỵ đậm độ chất đạm cao như:
- Bệnh gút: người ta biết nguyên nhân bệnh là do dư axit uric trong máu và có khả năng kết tinh thể trong khớp xương - thường nhất là ở ngón chân cái. Axit uric là kết quả chuyển hóa của chất đạm trong nhân tế bào động vật là chính - Bệnh Goutte lên cơn đau là do rối loạn chuyển hóa các chất purin– là những hợp chất hàm chứa nitơ, khi chuyển hóa thì thành axit uricthường xuyên được sản xuất đưa vào máu và bài xuất ra nước tiểu. Trên thực tế, khi một người có nồng độ axit uric trong máu tăng lên > 7 – 8mg/dlvà khả năng bài xuất lại giảm đi thì rất dễ bị bệnh gút.
- Nhịn ăn không đúng cách để giảm cân có thể làm bệnh gút nặng hơn như trong trường hợp sau đây khi: người béo phì và bị bệnh gút kiêng ăn để giảm cân.
![]() |
Bảng 2 |
Việc ăn kiêng chỉ nên chú ý tránh các loại thực phẩm có độ đạm và purin quá cao, (mà cao xương ngựa có độ đạm > 80% thì chắc chắn không được dùng khi đang bị lên cơn đau cấp tính).
Kể cả các loại rau củ như măng, đậu khô, bông cải, nấm v.v.
Khi lên cơn đau tạm thời chỉ dùng thức ăn trong cột “các thức ăn có hàm lượng purin thấp dưới đây. Nước mắm thuộc loại có purin cao, tạm thay thế bằng bột ngọt. Khi nào hết đau mới sang cột thứ hai.
Khi bị suy thận căn cứ vào các xét nghiệm creatinine trong máu (Bảng 2).