Cảm nhận về công tác nhân sự qua các kỳ Đại hội
Trên cơ sở 18 năm hoạt động của Ủy ban liên lạc lâm thời các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, ngày 26/3/1983, tại Hà Nội, đại biểu của 15 hội thành viên bao gồm: Hội Luật gia Việt Nam, Tổng hội Y Dược học Việt Nam, Hội Y học cổ truyền Việt Nam,Hội Toán học Việt Nam, Hội Vật lý Việt Nam, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Hội Khoa học, Kỹ thuật Mỏ Việt Nam, Hội Đúc, Luyện kim Việt Nam, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hội Khoa học, Kỹ thuật Nuôi Ong Việt Nam, Hội Cơ học Việt Nam, Hội Khoa học, Kỹ thuật Lâm nghiệp Việt Nam, Hội Khoa học, Kỹ thuật Xây dựng Việt Nam, Hội các Ngành Sinh học Việt Nam và Hội liên hiệp Khoa học và Kỹ thuật Hà Nộiđã tiến hành Đại hội thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội). Đại hội đã thông qua Điều lệ và bầu Ban Chấp hành đại diện cho tất cả 15 hội thành viên và một số trí thức tiêu biểu. Đại hội đã bầu Thiếu tướng, Giáo sư, Viện sỹ, Anh ùng lao động Trần Đại Nghĩa làm Chủ tịch, đồng chí Lê Khắc, Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước làm Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký, các nhà khoa học, nhà quản lý: Nguyễn Văn Hiệu, Đào Văn Tập, Lê Văn Thới, Đường Hồng Dật làm Phó Chủ tịch.Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng đến dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo Đại hội.
Quang cảnh Đại hội LHHVN lần thứ VII
/Ngày 12/5/1988, tại Hà Nội, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã diễn ra với sự tham gia của trên 100 đại biểu đại diện 23 hội thành viên, gồm 18 Hội Khoa học và Kỹ thuật ngành toàn quốc và 5 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đại hội thông qua các văn kiện, Điều lệ bổ sung và sửa đổi. Đại hội bầu ra 49 ủy viên Hội đồng Trung ương, đại diện cho tất các các hội thành viên, Cơ quan Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các cơ quan hữu quan. Hội đồng Trung ương đã bầu ra Đoàn chủ tịch gồm 9 ủy viên do Giáo sư, Tiến sỹ Hà Học Trạc, Ủy viên Trung ương Đảng làm Chủ tịch, Tiến sỹ Trịnh Văn Tự và Tiến sỹ Phạm Sĩ Liêm làm Phó Chủ tịch. Tiến sỹ Trịnh Văn Tự kiêm nhiệm chức vụ Tổng Thư ký; từ năm 1990, Cử nhân Trần Cư đảm nhận chức vụ này. Ủy ban Kiểm tra do đồng chí Lê Khắc Làm Chủ nhiệm. Từ năm 1990, Tiến sỹ Lê Quang Báu đảm nhận chức vụ Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra.Đại hội suy tôn Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa làm Chủ tịch danh dự.Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhiều đồng chí đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ươngđến dự và phát biểu ý kiến tại Đại hội.
Đ/c Phạm Văn Tân – Bí thư Đảng bộ LHHVN khóa VII phát biểu tại Đại hội Đảng bộ LHHVN K8
Từ ngày 27-28/9/1993, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam diễn ra tại Hà Nội với sự tham gia của 184 đại biểu đại diện 42 hội thành viên, gồm 34 Hội Khoa học và Kỹ thuật ngành toàn quốc và 8 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đại hội đã thảo luận và thông qua các văn kiện. Đại hội tiếp tục suy tôn Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa làm Chủ tịch danh dự và đã bầu ra Hội đồng Trung ương gồm 95 ủy viên, bầu Đoàn chủ tịch gồm 11 ủy viên do Giáo sư, Tiến sĩ Hà Học Trạc, Ủy viên Trung ương Đảng tiếp tục làm Chủ tịch; Giáo sư Phan Huy Lê, Tiến sỹ Phạm Sĩ Liêm, Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Hữu Tăng làm Phó Chủ tịch và Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hồ Uy Liêm làm Tổng Thư ký, bầu Cử nhân Trần Cư làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Tại Đại hội, Tổng Bí thư Đỗ Mười, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lê Quang Đạo và nhiều đồng chí đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ương đến dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo.
Các đại biểu tham dự Đại hội nhất trí cao văn kiện Đại hội Đảng bộ LHHVN K8
Trong các ngày 7-9/01/1999, tại Hà Nội, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam diễn ra với sự tham gia của 213 đại biểu đại diện 63 hội thành viên,gồm 40 Hội Khoa học và Kỹ thuật ngành toàn quốc và 23 Liên hiệp các HộiKhoa học và Kỹ thuật tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đại hội thông qua các văn kiện,Điều lệ bổ sung, sửa đổi và bầu ra Hội đồng Trung ương gồm 133 ủy viên. Hội đồng Trung ương đã bầu ra Đoàn Chủ tịch gồm 17 ủy viên do Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng, Ủy viên Trung ương Đảng làm Chủ tịch; Phó Giáo sư, Tiến sỹ Hồ Uy Liêm, Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Nguyễn Hữu Tăng và Giáo sư, Tiến sỹTrần Ngọc Hiên làm Phó Chủ tịch; đồng chí Hồ Uy Liêm tiếp tục được bầu làm Tổng Thư ký;Phó Giáo sư, Tiến sỹ Tô Bá Trọng làm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Các đồng chí: Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lê Quang Đạo đến dự và phát biểu ý kiến với Đại hội. Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình đến dự và trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
BCH Đảng bộ LHHVN K8
Từ ngày 27-28/12/2004, với tinh thần "Trí tuệ-Hợp tác-Phát triển", Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V nhiệm kỳ 2005-2010 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam diễn ra với sự tham gia của 432 đại biểu thay mặt cho 92 hội thành viên,gồm 56 Hội Khoa học và Kỹ thuật ngành toàn quốc và 36 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đại hội đã thảo luận và thông qua các văn kiên Đại hội, bầu ra Hội đồng Trung ương gồm 212 ủy viên, bầu Đoàn Chủ tịch gồm 29 ủy viên và Ủy ban Kiểm tra gồm 9 ủy viên.Đại hộitiếp tục bầu Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng làm Chủ tịch; Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Nguyễn Hữu Tăng, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Phạm Mạnh Hùng, Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Hiên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Uy Liêm, Cử nhân Phạm Quốc Anh làm Phó Chủ tịch;Đồng chí Hồ Uy Liêm tiếp tục kiêm chức Tổng Thư ký;Đồng chí Nguyễn Hữu Tăng kiêm chức Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Hội nghị lần thứ 5 năm 2009, Hội đồng Trung ương đã bầu Tiến sĩ Phạm Văn Tân giữ chức vụ Tổng Thư ký thay đồng chí Hồ Uy Liêm.
Tại Đại hội, các đồng chí Phan Diễn, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trung ương; Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, nguyên Tổng Bí thư; Huỳnh Đảm, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đại diện của nhiều bộ, ban, ngành, đoàn thể ở trung ương và Hà Nội đến dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo.
Bí thư Đảng đoàn Chủ tịch LHHVN Đặng Vũ Minh phát biểu tại Đại hội LHHVN khóa VII
Trong các ngày 27-28/4/2010, với tinh thần "Trí tuệ - Đoàn kết - Phát triển", Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, nhiệm kỳ 2010-2015 Liên hiệp cácHộiKhoa học và Kỹ thuật Việt Nam được tổ chức trọng thể tại Hà Nội với sự tham gia của 677 đại biểu đại diện cho 125 hội thành viên, gồm 55 Liên hiệp Hội tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 70 hội ngành toàn quốc. Đại hội đã thảo luận và thông qua các văn kiện Đại hội, Điều lệ sửa đổi và Chiến lược phát triển Liên hiệp Hội Việt Nam giai đoạn 2010-2020. Đại hội đã bầu Hội đồng Trung ương gồm 144 ủy viên, bầu Đoàn Chủ tịch gồm 23 thành viên do Giáo sư, Viện sỹ, Tiến sỹ khoa học Đặng Vũ Minh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Uỷ viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Uỷ ban khoa học, công nghệ và Môi trường Quốc hội làm Chủ tịch. Ba Phó chủ tịch gồm: Tiến sĩ Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên TW Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo TW; Phó Giáo sư,Tiến sỹ Hồ Uy Liêmvà Tiến sỹ Trần Việt Hùng. Tiến sỹ Phạm Văn Tân tiếp tục đảm nhiệm chức Tổng thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam. Tiến sĩTrần Việt Hùng kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Tại Hội nghị Hội đồng Trung ương lần thứ 3 (năm 2012), Tiến sĩ Phạm Văn Tân và Tiến sĩ Phan Tùng Mậu được bầu giữ chức vụ Phó Chủ tịch.
Các đồng chí Trương Tấn Sang, Uỷ viên Bộ chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Hồ Đức Việt, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ươn; Tô Huy Rứa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Lê Khả Phiêu, Nguyên Tổng Bí thư; Huỳnh Đảm, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam; Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đại diện nhiều bộ, ban, ngành, đoàn thể đã tới dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo tại Đại hội.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tham dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội LHHVN khóa VII
Từ ngày 2-3/6/2015, với tinh thần "Đoàn kết -Trí tuệ - Đổi mới - Phát triển", 535 đại biểu đại diện cho 140 hội thành viên, gồm 77 Hội Khoa học và Kỹ thuật ngành toàn quốc và 63 Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương đã tham dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thức VII, nhiệm kỳ 2015-2020 của Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức tại Hà Nội. Đại hội đã thảo luận và thông qua các văn kiện Đại hội, đã bầu Hội đồng Trung ương gồm 173 ủy viên, bầu Đoàn Chủ tịch gồm 25 thành viên do Giáo sư, Viện sỹ, Tiến sỹ khoa học Đặng Vũ Minh làm Chủ tịch; các Phó Chủ tịch gồm: Tiến sỹ Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên TW Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo TW; Tiến sỹ Phạm Văn Tân; Tiến sỹ Phan Tùng Mậu; Tiến sỹ khoa học Nghiêm Vũ Khải.Tiến sỹ Phạm Văn Tân tiếp tục đảm nhiệm chức Tổng thư ký Liên hiệp Hội Việt Nam. Năm 2017, Tiến sỹ Bùi Thế Đức, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương được bầu làm Phó Chủ tịch thay thế đồng chí Vũ Ngọc Hoàng và năm 2019, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Thanh Long Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương được bầu làm Phó Chủ tịch thay thế đồng chí Bùi Thế Đức.
Tại Đại hội, đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng; đồng chí Đinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Vũ Đức Đam, ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; một số đồng chí nguyên lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo và đại diện lãnh đạo các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các tổ chức chính trị - xã hội đã tham dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo.
Qua 7 kỳ Đại hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam từ con số hội thành viên từ 15 lúc thành lập đã tăng lên gấp gần 10 lần tới Đại hội lần thứ 7, từ duy nhất một địa phương có liên hiệp hộisau gần 30 năm tất cả các địa phương đã có tổ chức đại diện của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Trong suốt quá trình hình thành và phát triển của mình, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam luôn dành được sự quan tâm tận tình của các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước. Từ những minh chứng và sự kiện cụ thể chúng ta có thể rút ra một số nhận xét sau:
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam là tổ chức do Đảng, Nhà nước thành lập và chỉ đạo hoạt động
Trong quá trình vận động và chuẩn bị Đại hội thành lập, Đảng, Nhà nước đã bố trí nhân sự chủ chốt để lãnh đạo hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Đảng, Nhà nước đã cử nhà khoa học nổi tiếng là Giáo sư, Viện sỹ, Anh hùng lao động là Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam sang làm Chủ tịch Liên hiệp Hội. Trong Ban lãnh đạo đầu tiên của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam ngoài Giáo sư Trần Đại Nghĩa, các nhà khoa học nổi tiếng cũng được điều cử về giữ các chức vụ Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký: Kỹ sư Lê Khắc, Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước; Giáo sư Đào Văn Tập, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Xã Hội Việt Nam; Giáo sư Nguyễn Văn Hiệu, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam; Gióa sư Tiến sỹ Đường Hồng Dật, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Giáo sư Lê Văn Thới, Chủ tịch Hội trí thức yêu nước Sài gòn. Có một điều đặc biệt là trong 15 hội thành viên tham gia thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam thì không có một vị chủ tịch hội thành viên nào tham gia vào vị trí lãnh đạo chủ chốt của Liên hiệp Hội. Điều đó cho thấy Đảng đã nhận thấy vai trò quan trọng của tổ chức này và đã bố trí tới 4/6 đồng chí chức vụ ủy viên Trung ương Đảng, bộ trưởng và tương đương trong Ban lãnh đạo Liên hiệp Hội.
Công tác nhân sự chủ chốt được xem xét một cách thận trọng
Thống kê qua 7 nhiệm kỳ Đại hội, ngoài các đồng chí Chủ tịch là ủy viên Trung ương Đảng, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, hàm bộ trưởng hoặc tương đươngđã có thêm 18 đồng chí đảm trách 28 vị trí Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký từ 1 tới 4 nhiệm kỳ. Đại đa số trong số nhân sự này đều có chức vụ lãnh đạo cao trong các Ban Đảng và các Bộ, ngành, hiểu biết về công tác vận động quần chúng trí thức trước khi được đề cử, điều động về để bầu vào vị trí lãnh đạo của Liên hiệp Hội. Trong số 18 đồng chí Phó Chủ tích, Tổng Thư ký chỉ có 2 đồng chí phát triển từ nguồn tại chỗ trong Cơ quan Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước trực tiếp tham dự và chỉ đạo Đại hội Liên hiệp Hội
Trong tất cả các kỳ Đại hội Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, dù bận mải nhiều công việc lớn của đất nước nhưng trong suốt quá trình chuẩn bị Đại hội từ khâu chuẩn bị nội dung văn kiện đến khâu chuẩn bị nhân sự Đại hội, nhất là đối với nhân sự chủ chốt, các ban chức năng của Đảng, Ban Bí thư đặc biệt là các đồng chí lãnh đạo cao cấp luôn quan tâm chỉ đạo sâu sát, tận tình, trách nhiệm để Đại hội diễn ra thuận lợi. Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương luôn ban hành kịp thời các Chỉ thị,Kết luận liên quan đến Đại hội và hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam. Sự có mặt và các phát biểu chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo cao cấp: Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Thường trực ban Bí thư,... góp phần vào sự thành công của Đại hội, đồng thời là nguồn động viên khích lệ to lớn đối với đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ nước nhà.
Đại hội LHHVN khóa VII đã bầu ra các UVHĐTƯ khóa VII nhiệm kỳ 2015 - 2020
Theo kế hoạch và được sự chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, quý IV năm 2020, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam sẽ tổ chức Đại hội lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2020-2025. Mọi công tác chuẩn bị liên quan đến Đại hội đang được khẩn trương thực hiện. Việc tổng kết đánh giá hoạt động của Liên hiệp Hội trong trong nhiệm kỳ VII là căn cứ quan trọng để xây dựng cụ thể định hướng phát triển của Liên hiệp Hội trong bối cảnh mớicủa đất nước và quốc tế. Bên cạnh sự chỉ đạo sâu sát, việc tạo điều kiện thuận lợi của Đảng, Nhà nước đối với Liên hiệp Hội, công tác lựa chọn nhân sự tham gia Ban lãnh đạo, nhất là nhân sự chủ chốt là nhân tố số một quyết định đến sự phát triển của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam,quyết định đến việc tiếp tục khẳng định rõ vị trí, vai trò quan trọng của tổ chức này trong hệ thống chính trị nước ta. Tinh thần “ Đoàn kết - Đổi mới - Sáng tạo - Phát triển” là phương châm hành động của đội ngũ trí thức hoạt động trong Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam.
Người viết: Phạm Văn Tân-PCT Kiêm TTK LHHVN (Ảnh: L.H)
